Vikan - 12.09.1985, Qupperneq 25

„Eg vona bara að hver einasti nærbuxnainnflytjandi styrki kvikmynda-
framleiðendur með fjárútlátum en þeir geta hins vegar varla búist við þvi
að þeir aurar skili sér nokkurn tima til baka."
Og svo hefurðu skellt þér i að gera
nýja lífsmynd. Ertu að bjarga kassanum
eftir skammdegismyrkrið?
Nei, þaö vill bara svo til að meö nýj-
ustu myndinni minni, Löggulífi, er ég
aö gera nákvæmlega þá mynd sem mig
langar til aö gera þessa stundina. Þaö
veröur brjálæöislega skemmtileg
mynd og toppurinn á þessum þríleik.
Þeir félagar, Þór og Danni, taka aö sér
aö veröa löggur í stuttan tíma en
annars eru aðalpersónurnar tvær eldri
konur sem lenda á glapstigum. Þarna
koma líka viö sögu nýjar búgreinar svo
sem útflutningur á fálkaungum sem ég
get upplýst í trúnaöi aö eru kjúklingar
meö plastgoggi plús ló.
Viö vinnum þessa mynd í góöri sam-
vinnu viö lögregluna í Reykjavík, hún
er mjög elskuleg og hjálpleg. Og sem
ég horfi út um gluggann hjá mér á
Klapparstíg 42 hér í borg dettur mér í
hug aö bjóöa Lögreglukórnum aö
syngja á frumsýningunni. Þetta eru
miklir raddmenn.
Erþetta metnaöarfull kvikmynd?
Sko, ég kalla þaö metnaö að reyna
eins og maöur lifandi getur aö lýsa ís-
lenskum hversdagsleika og gera hann
aðgengilegan fyrir allan þorra fólks.
Mér finnst þaö líka sýna ákveöna
viðleitni ef maöur veðsetur allar eigur
sínar í fimmta skipti eins og ég er bú-
innaðgeranúna.
Veðsetning i eignum kvikmyndaleik-
stjóra er ansi vinsœlt fyrirbæri. Hvað
viltu segja um það mál?
Eg held aö þaö sé afskaplega hollt aö
gera þaö.
Að veðsetja húsið sitt?
Já, ég held aö þaö sé alveg bráð-
nauösynlegt.
Helduröu það?
Já, því þetta venur menn af því aö
safna korni í hlöður og líka venur þetta
mann af afskaplega heimskulegum
egóisma. Maöur gerir þá ekki kvik-
myndir einvöröungu fyrir sjálfan sig.
Mér finnst þaö líka dálítiö traustvekj-
andi aö geta sagt: „Eg og bankinn
eigum þetta hús í sameiningú.”
Hvað kemur næst á eftir Löggulífi?
Ég á í fórum mínum handrit sem ég
kalla Illur fengur. Mig langar til aö
filma þaö ef ég kemst lifandi úr Löggu-
lífinu. Illur fengur yrði sambland af
krimma og gamanmynd.

6. skot. '
1 Vísindalegar rannsóknir. um j
L nærbuxnainnflytjendur og i
' kvikmyndasjóð. j

Hvaö finnst þér um það sem gert var
siðast þegar úthlutað var úr kvikmynda-
sjóöi, þaö er að veita fjórmagni í myndir
sem búiö var aö framleiða?
Mér leist ágætlega á þaö enda átti ég
sjálfur hugmyndina aö því aö hafa þaö
svona í þetta eina sinn.
Sko, þaö er búiö aö gera um 20 ís-
lenskar kvikmyndir á tiltölulega stutt-
um tíma og þaö má segja aö íslensk
kvikmyndagerð sé fædd. Með þessum
20 myndum hefur fengist ómetanleg
reynsla og sumir hafa sett sig á haus-
inn viö að gera þessar myndir þótt ég
hafi sloppið enn þá fyrir eitthvert
glópalán. Mér fannst þaö alveg sjálf-
sagt aö láta fé renna til þeirra sem
verst hafa fariö út úr þessari kvik-
myndagerð. Þetta eru í raun og veru
úthlutanir til vísindalegra rannsókna.
Þetta hefur veriö ómetanleg tilrauna-
starfsemi og brautryöjendastarf og ég
er því fylgjandi aö gera þetta í eitt
skipti og aldrei framar, framvegis veröi
menn að gera þetta á eigin ábyrgö.
Heldurðu að það sé hægt að gera
myndirnar ódýrari í framleiðslu?
Nei, þaö er ekki nokkur einasta leiö.
Þaö má teljast gott aö í þessu landi,
sem er eitt dýrasta land veraldar,
tekst okkur að gera ódýrustu kvik-
myndir í heimi. En þrátt fyrir þaö lifir
íslensk kvikmyndagerö aldrei lengi
nema meö ríflegum opinberum styrkj-
um. Markaöurinn hérna er allt of lítill
því aö meðaltali koma ekki nema 20
þúsund manns í bíó og þaö er allt of
lítiö til að borga upp myndina.
Hvað með íslenskar kvikmyndir til út-
flutnings?
Þaö er auövitaö gaman ef einhver
kvikmynd gerir þaö gott erlendis en
heimurinn á nóg af myndum svo ég
held aö viö ættum aö halda okkur viö
skeriö.
Menn mega ekki halda aö verið sé aö
kasta fjármunum á glæ þó aö veitt sé
peningum til kvikmyndagerðar.
íslenskar kvikmyndir auka feröa-
mannastraum til landsins og auka sölu
á íslenskum vörum erlendis. Þær eru í
raun og veru hörkugóö landkynning.
Þaö er sjálfsagt aö íslenska ríkiö
styrki sjálft sig til þessarar landkynn-
ingar.
Hvernig lisi þár á að einkaaðilar láti fá
af hendi rakna til kvikmyndagerðar hér
á landi?
Eg vona bara að hver einasti nær-
buxnainnflytjandi styrki kvikmynda-
framleiöendur meö fjárútlátum en
þeir geta hins vegar varla búist viö að
þeir aurar skili sér nokkurn tíma til
baka.
Nú hefur þú verið með rabbþætti i
ríkisútvarpinu undir nafninu Það var
og... Hvers vegna ertu hættur með
þessa þætti?
Þaö var bara hringt í mig frá útvarp-
inu einn góðan veðurdag í sumar og
sagt aö þaö væri búiö að setja annan
þátt á dagskrána þar sem minn þáttur
átti aö vera. En þetta var ákveöið hjá
útvarpsráði.
Fékkstu engar skýringar á þessu?
Nei, þegar útvarpsráð er annars
vegar biöur maöur ekki um neinar
gáfulegar skýringar. Maöur spáir ekki
frekar í þetta en aö stundum er sólskin
og stundum rigning. Ég held aö þaö sé
ágætt aö hafa varöhund til aö gelta aö
óboðnum gestum en mér líst ekki á
blikuna þegar hundurinn er kominn í
húsbóndasætiö.
En hverjir voru þessir kunningjar þínir
sem þú varst alltaf að vitna í?
Þaö voru mest hinir og þessir og
stundum ég sjálfur. Eg ætla aö
skemmta mér viö þaö núna í haust aö
gefa út syrpu úr þessum þáttum og
auðvitað skíri ég bókina Það var og...
Þaö orðtak er raunar komið frá mínum
uppáhaldsrithöfundi sem er Guömund-
ur Haraldsson frá Eyrarbakka.
Þú gafst líka út barnabók í fyrra sem
þú kallaöir 100 ára afmælið. Varstu lengi
að vinna þá bók?
Ég held að ég hafi veriö tvo daga að
skrifa hana upp. Þá meina ég tvo eftir-
miödaga aö sjálfsögðu. En auövitaö
var ég búinn aö hafa þessa bók á litla
heilanum í nokkurn tíma. En þaö er
minnsta máliö aö vélrita.
Hvernig finnst þér umfjöllunin vera
um kvikmyndir hér á landi?
Ernn gagnrýnandi finnst mér standa
upp úr, hann skrifar í tímaritiö Heima
er best á Akureyri.
Þór virðist ekki vera sérlega hlýtt til
þeirra sem þjást af svokölluðu menn-
ingarsnobbi, eða hvað?
Mér er síöur en svo nokkuð illa viö
þessa menningarhegra. Þeir hafa
komiö ýmsu góöu til leiðar og í sjálfu
sér allt í lagi aö þeir opni munninn svo
lengi sem einhver nennir aö hlusta á
þá. Mér finnst þetta fólk bara vera
hallærislegt. Þetta eru hinir einu
raunverulegu sveitamenn á Islandi.
Eru þetta gagnrýnendur sem þú ert að
meina?
Þetta er ákaflega óljós hópur, svona
þokukenndur hópur. Þaö eru margir
sem eru á jaörinum og líka margir sem
eru alveg inni í þokunni.
Þú vilt ekki nafngreina einhverja í
þessu sambandc?
Nei, ég nenni ekki aö standa í
meiðyröamálum á gamalsaldri.
Heldur þú að þessi þokuhópur stundi
mannskemmandi störf?
Ja, þetta bælir kannski niður
ákveöna eiginleika hjá fólki, til dæmis
hjá ungum mönnum sem eru að fikta
viö aö skrifa. Þeir gætu farið aö freista
þess aö skrifa bækur handa þessu fólki
en gleyma um leið hinum raunveru-
legu lesendum.
Hver er aðalfyrirmyndin þín á sviði
kvikmyndalistar? Er það Eisenstein?
Finnst þér þaö líklegt?
Ég man þegar ég var aö sjá myndir
eftir hann á meðan ég var í mennta-
skóla aö mér fannst þær svo leiöinleg-
ar aö ég þoröi ekki aö segja nokkrum
manni frá því. Hins vegar er Öskar
Gíslason kvikmyndaleikstjóri minn
mesti örlagavaldur. Hann geröi til
dæmis myndirnar Síöasti bærinn í
dalnum og Reykjavíkurævintýri
Bakkabræöra. I þeim myndum sann-
færöist ég um aö hægt væri aö láta Is-
lendinga tolla á filmu. Ég haföi alltaf
haldiö aö þaö væru bara útlendingar
sem gætu þaö.
37. tbl. Vikan 2S