Vikan - 05.02.1987, Qupperneq 9

NAFN VIKUNNAR: FRIÐRIK Á. BREKKAN
I vitund heimsins
„Litlar þjóðir verða alltaf að spyrja spurn-
inga um tilgang sinn og þær geta oft óbeint
haft áhrif á gang heimsmálanna. Það geta þær
með því að vekja sterka athygli á vissum tím-
urn. Stórþjóðirnar eru alltof uppteknar við
að hugsa um sjálfar sig og sína hagsmuni og
litlar þjóðir gjeymast oft í því brambolti,“
segir Friðrik Ásmundsson Brekkan sem við
höfum valið sem nafn Vikunnar. Friðrik hef-
ur kynnt athyglisverða hugmynd til að vekja
eða viðhalda athygli heimsins á íslandi. í sem
stystu máli er hugmynd Friðriks sú að nýta
það sviðsljós sem Höfði fékk er leiðtogafund-
ur Ronalds Reagan, forseta Bandaríkjanna,
og Gorbatsjovs, aðalritara Sovétríkjanna, var
haldinn hér í október síðastliðnum.
- Nú höfum við Höfða sent hvert rnanns-
barnjarðarinnar, sem kann að lesa ogeitthvað
fylgdist með á síðastliðnu ári, þekkir, segir
Friðrik meðal annars í opnu bréfi til yfirvalda
og fjölmiðla þar sem hugmynd hans er kynnt.
jdann vill nýta umfjöllunina og þá athygli sem
ísland fékk á leiðtogafundinum og efna til
friðarhátíðar og verðlaunaafhendinga í þágu
lista og friðar árlega í október.
Friðrik Brekkan starfar sem upplýsingafull-
trúi hjá Menningarstofnun Bandaríkjanna og
hefur gert í fjögur ár.
„Ég hef oft velt því fyrir mér hvernig við
getum skapað vettvang fyrir jákvæða umræðu
og það tækifæri gafst á leiðtogafundinum,"
segir hann. „Ég fylgdist náið með undirbún-
ingi og sjálfum leiðtogafundinum og einnig
allri umræðu eftir fundinn. Umræðan náði
vissu hámarki með þeim miðlum sem við
höfðunt á þeim tíma. En nú verðum við að
nýta þetta tækifæri, þessa alþjóðlegu kynningu
sem við fengum á Höfða, og búa til einhvern
samnefnara, stimpil eða merki í vitund heims-
ins þegar minnst er á ísland.
Við eigum að nota tækifærið núna i októb-
er á þessu ári og vera í brennidepli heimsins
þessa októberdaga og eftir það árlega.
Litlu raddirnar mega sín annars oft lítils í
hinni stóru, ríku hagsmunaumræðu heimsins.
En úti um allan heim eru blaðamenn sem
voru hér á landi á leiðtogafundinum í fyrra
eða tengdust þeim atburði á ritstjórnarskrif-
stofum sínum. Þeir bíða eftir meira efni frá
íslandi. Árlegur viðburður tengdur friði í
Höfða væri kjörið tækifæri fyrir okkur til að
virkja þennan stóra hóp fjölmiðlafólks til
framgangs jákvæðum málum í heiminum.
Mín hugmynd er á þá leið að yfirvöld og
stórfyrirtæki leggi saman í sterkan sjóð, eitt
hundrað milljónir króna. Vextir af þeirri upp-
hæð verði notaðir til friðarverðlauna, fjöl-
miðlaverðlauna eða verðlauna til einhvers sem
sannarlega hefur komið af stað jákvæðri hug-
arfarsbreytingu í heiminum. Friðarverðlaun í
heiminum eru ekki of mörg.
Við sjálf nytum góðs af, meðal annars með
kynningu á okkar listamönnum, en samhliða
friðarverðlaunaafhendingu tel ég að rétt væri
að veita listamönnum verðlaun við hátíðlega
athöfn. Við gætum hugsað okkur dæmið
þannig að hátíðin stæði yfir í tvo daga, eins
og leiðtogafundurinn. Fyrri daginn yrði hátíð
í Hallgrímskirkju, sem er eitt sterkt einkennis-
tákn fyrir Reykjavíkurborg. Þar yrði tónlist-
arhátíð og ávörp flutt. Um leið og við
kynntum okkar listamenn og veittum þeim
verðlaun kynntum við okkar menningu beint
í gegnum gervihnött út um allan heim. Síðari
daginn færi svo fram afhending friðarverð-
launa í Höfða, sem forseti íslands afhenti við
hátíðlega athöfn. Þeirri athöfn yrði líka sjón-
varpað um allan heim. Um kvöldið yrði síðan
hátíð fyrir verðlaunahafa, íslenska listamenn
og þá aðra sem kæmu við sögu. í tengslum
við þessa tveggja daga athöfn væri hægt að
hafa í gangi kynningar á landi og þjóð fyrjr
blaðamenn, matvælakynningar og ferðir í fyr-
irtæki svo eitthvað sé nefnt.
Ég hef lagt þessa hugmynd fram skriflega
í opnu bréfi til þingmanna, borgaryfirvalda,
fulltrúa stórfyrirtækja og annarra aðila sem
málið gæti varðað. Ég hef fengið mjög góð
og jákvæð viðbrögð við hugmyndinni. Ég
held að við séum að átta okkur á umfangi
eða þeirri stærðargráðu sem þessi hugmynd
felur í sér. Hugmyndin þarf eðlilega tíma til
að ná trúverðugleika í huga manna og skiln-
ingi.“
Kynntist þú Reagan Bandaríkjaforseta á
meðan leiðtogafundurinn stóð?
„Ég sá og heyrði margt þá sem ekki hefur
komið fram fyrir augu almennings og mun
ekki gera. En leiðtogafundurinn styrkti þá
hugmynd mína að allir eru mannlegir. Við
höfum einmitt orðið vitni að miklum breyt-
ingum í heiminum sem snerta hinn mannlega
breyskleika stjórnmálamanna og annarra.
Ég hitti forsetann meðan á dvöl hans stóð.
Til dæmis þegar síðasta fundi leiðtoganna
lauk í Höfða kom forsetinn strax niður í sendi-
ráð við Laufásveg og átti þar fund með öllum
starfsmönnum sendiráðsins. Yfirbragð fund-
arins var óformlegt. Forsetinn var greinilega
þreyttur, nokkuð vonsvikinn en sló á létta
strengi í lok fundarins. Hann er hreinn og
beinn, virkar á mig sem góðlátlegur eldri
maður.“
Friðrik hefur starfað sem upplýsingafulltrúi
í fjögur ár sem áður segir. í því starfi les hann
flest blöð og tímarit sem koma út á íslandi.
„Svo þýði ég yfir á ensku eftir beiðni,“ seg-
ir hann. Éíklega gæti hann snarað yfir á fleiri
tungumál því við eftirgrennslan kemur í ljós
að hann talar ein átta tungumál. Rétt fyrir
leiðtogafundinn hóf hann nám í rússnesku til
að bæta því níunda við. Áður en Friðrik hóf
störf hjá Menningarstofnun Bandaríkjanna
kom hann víða við. Hann hefur búið í Sví-
þjóð í fimmtán ár samtals, í nokkur ár var
hann fararstjóri á Spáni, Englandi og víðar.
í þrjú ár starfaði hann sem félagsmálastjóri á
Sauðárkróki og lagði þar ýmislegt til bæjarfé-
lagsins.
„Þegar ég bjó í Gautaborg fyrir nokkrum
árum sótti ég námskeið í stjórnmálafræðum
í háskólanum. Til að kosta námið vann ég á
kvöldin og um helgar á spítala í Gautaborg,“
svarar Friðrik þegar hann er spurður um
Svíþjóðarárin. Hann var alinn þar upp til
tólf ára aldurs, kom heim þá með foreldrum
sínum en fór aftur síðar. I Gautaborg starfaði
Friðrik um tíma á innflytjendaskrifstofu borg-
arinnar. Hann aðstoðaði marga innflytjendur
þá, meðal annars marga íslendinga.
Það kemur fljótt fram í viðræðum við Frið-
rik að hann er sérstakur Spánaraðdáandi.
„Mér líður best þar sem menn eru einlægir
og opinskáir og rökræða málin og þar sem
menn eru ánægðir og samgleðjast ef vel geng-
ur hjá öðrum. Mér finnst skorta á slíkt hér.
Mér finnst oft að umræðan hér sé drepin nið-
ur með fyrirfram ákveðnum klisjum sem
fijúga á milli manna og málin afgreidd með
þeim í stað þess að menn rökræði þau. Ég
vildi helst vera bóndi á Spáni og rækta þar
eigin akur og sál.“
Viðtal: Þórunn Gestsdóttir
Mynd: Valdís Óskarsdóttir
6. TBL VIKAN 9