Vikan - 13.07.1939, Blaðsíða 15

Nr. 28, 1939
VIKAN
15
Jolán Földes:
Það, sem komið er af sögunni:
Barabás loðskinnaskraddari flyzt með konu
sína og þrjú böm frá Budapest til Parísar. —
Fyrsta fólkið, sem þessir nýju Parísarbúar kynn-
ast, eru tveir útlendir flóttamenn, þeir Liiv og
Bardichinov. Er annar Rússi, en hinn Júgoslavi.
Þeir em rabbsamir karlar, er öllum vilja
vel. — Eitt kvöldið bætist grískur flóttamað-
ur í hópinn, Papadakis að nafni. Síðar bætast
tveir menn enn í hópinn, Vassja, sem öllum hjálp-
ar, og Anna verður ástfangin af, og Fedor. —
Vassja smitar alla af starfsgleði. En skyndilega
syrtir að. Vassja verður fyrir bílslysi og deyr.
Barabásfjölskyldan flyzt í aðra íbúð í Veiði-
kattarstræti. — Anna gerist saumakona. —
István er Ungverji. Hann hefir ráð undir
hverju rifi um að verða sér úti um atvinnuleysis-
■styrki. — Anna og Barabás fara til Suður-Ame-
ríku i von um betri kjör. Jani er orðinn ástfang-
inn af stúlku, sem Albertine heitir og er fiðlu-
leikari. — Barabás og Anna fara heim til París-
ar. Anna fær vinnu aftur á saumastofunni. Nú
er Barabásfjölskyldan hamingjusöm, þó að ekki
.sé nema svolitla stund. — Barabás hefir líka
fengið vinnu. — Loksins heimsækir Albertine
Barabásfjölskylduna. ■— Nú streyma Þjóðverj-
ar til Parísar. Cathrina kynnist einum þeirra,
Giinther Volkmar, docent. Hún býður honum
til Barabásfjölskyldunnar, til að kynna hann og
■Önnu, sem ekki verður beint ástfangin af honum.
— Jani er nú orðinn fullveðja. Hann afsalar sér
ekki frönsku borgararéttindunum. — Anna og
Klárí hafa miklar áhyggjur út af því, að Albert-
ine og Jani verði aldrei hamingjusöm. -— Barabás-
systkinin þrjú eiga hvert sitt leyndarmál, sem
þau minnast ekki á. Klárí hittir unnustu Vassja,
Jani Elemér Hallay og Anna Fedor. Leyndarmál
önnu er þannig, að það varir. Hún hittir Fedor
oft og hjálpar honum. Einn daginn voru konung-
urinn í Júgóslafíu og franski utanríkismálaráð-
herrann myrtir. Fyrst missir Barabás atvinnu
sína, síðan Anna. Barabás og Anna fara heim til
Ungverjalands. Þau eru nú í Budapest. Anna fær
stopula atvinnu, en faðir hennar ekkert. Hér
skýtur István upp sem kvikmyndatökumanni.
— Mig langar auðvitað ákaflega mikið
til að hitta þig . . . gamlan vin frá París.
Hann lækkar röddina. Það hlýtur einhver
að vera hjá honum, hugsar Anna.
— Við skulum sjá. í dag er ég vant við
látinn, líka á morgun. Hinn daginn þarf
eg að sitja á fundi í kaffihúsi. Hann stend-
ur yfir í klukkutíma eða svo. Síðan gætum
við talað saman á eftir. Þú ert vonandi
ekki vant við látin?
— Nei! I hvaða veitingahúsi ?
István nefnir eitthvert nafn. Anna hefir
aldrei heyrt það.
— Hvar er það?
— Þú hefir verið hér í tvo mánuði og
veizt það ekki, segir István óttasleginn.
— Á Körut auðvitað, á horninu á Wessel-
enyigötu. Eigum við að segja hálftíu til
tíu ?
— Já, andvarpar Anna. Hálftíu til tíu
er dálítið seint. Hún kærir sig alls ekkert
um, að faðir hennar viti um fund þeirra
Istváns. Faðir hennar er ef til vill enn
reiður út af þeim áhyggjum, sem István
olli honum. Það gerir ekkert til. Hún kemst
áreiðanlega undan því.
Hún leggur af stað klukkan tæplega níu.
Það er heppilegri tími til þess að hitta vin-
konu. Hún sér István hvergi í veitinga-
húsinu, svo að hún sezt niður og dreypir
á kaffinu sínu. Hún fær sér ekkert blað,
en starir á dyrnar. Nei, hún er ekkert
æst á meðan hún bíður hans. En hún bíð-
ur hans með velvild, næstum vináttu, og
hún brosir að hugsunum sínum. Þegar hún
elskaði hann, beið hún hans venjulega með
hatri og ótta.
Þegar klukkan er stundarfjórðung yfir
tíu, kemur István. Hann kinkar kolli að
þremur borðum, við það fjórða nemur
hann staðar, og augu hans reika um sal-
inn. Hann kemur auga á Önnu, veifar til
hennar og gefur henni merki um, að hann
komi strax. Anna finnur, að hún roðnar.
. — Hvað er langt síðan hún hefir séð
hann? Sex eða sjö ár? István hefir ekk-
ert breytzt. Sennilega hefi ég breytzt miklu
meira, hugsar Anna dálítið gremjulega.
Hún hefir gert sér far um að líta vel út.
Hún hefir málað sig meira en venjulega
og dundað lengi við að laga á sér hárið.
En ég er hrukkótt fyrir neðan augun, hugs-
ar hún. Þá var ég ekkert hrukkótt.
— Hér er ég! István sezt við hlið henn-
ar. — Hvernig líður þér, Anna?
— Og fundinum? István verður rétt
sem snöggvast vandræðalegur. Síðan svar-
ar hann glaðlega:
— Ég frestaði honum. Ég frestaði hon-
um þín vegna, svo að ég gæti talað við
þig í ró og næði. Jæja, lofaðu mér að sjá
Þig-
Anna brosir. Fundurinn hefir verið fyr-
irsláttur. István hefir aðeins sagt það af
því, að honum finnst það fínt.
■— Þú ert þreytuleg, segir István og
hristir höfuðið. — Ég er ekki ánægður með
útlit þitt. Augu þín eru þreytuleg, og samt
eru þau það fallegasta í andliti þínu.
— Það er aldurinn, István, segir Anna
og hlær. — Já, hrukkurnar, segir hún við
sjálfa sig. — Segðu mér eitthvað um sjálf-
an þig, István. Þú ert orðinn mikill maður,
sé ég er.
István er lítillátur og bandar hendinni
frá sér:
— Ég er að láta útbúa aðra kvikmynd
núna. Auðvitað get ég ekki sjálfur lagt
allt féð í hana — ekki strax. En það verð-
ur seinna. Ég hefi áhrifamikla auðmenn
að baki mér. Og ég er kvæntur. Veiztu
það?
— Nei, það vissi ég ekki, István.
— Ég hefi verið f jögur ár í hjónabandi.
István tekur veskið sitt upp og sýnir henni
mynd með þessum venjulega svip ungs
föður.
— Telpurnar mínar.
Anna skoðar myndina, en hún sér hana
ekki. Það er móða fyrir augum hennar.
— Og þetta er móðir þeirra. István sýn-
ir henni aðra mynd. Síðan bætir hann við
og er hreykinn:
— Tengdafaðir minn er fínn maður.
— Hún er lagleg, segir Anna.
— Og þú? István beygir sig að Önnu.
— Ertu gift? Nei? Ég man, hvað þú varst
þrá . . . Ég vildi að ég vissi, hvers vegna.
Og svo? Ég vona, að þú hafir verið mér
trú.
— Eins og hundur, segir Anna brosandi.
— Nú skrökvarðu, ljósið. En það er nú
hægt að laga þetta allt.
— Nei, það er ekki hægt, István.
— Jæja, svo að þú ert alltaf jafn
þrjózkufull. Og samt elskaðir þú mig,
kjáninn þinn.
— Já, ég elskaði þig. Segðu mér nú,
hvenær þú fékkst atvinnu við kvikmyndir.
István horfir undrandi á hana.
— Manstu það ekki? Ég byrjaði í París
og var útlærður þar.
Anna roðnar. István hefir tvisvar sinn-
um staðið á leiksviði í Joinville, og samt
er hann svo eðlilega undrandi.
— Jæja, en hvenær byrjaðir þú hér
heima?
István segir henni glaðlega sögu sína.
Neitun hennar virðist engin áhrif hafa á
hann. Ef til vill hefir honum ekki verið
alvara, hefir aðeins sagt það til að særa
ekki tilfinningar hennar. Hann hefir meira
gaman af að tala um lífsstarf sitt. Orðin
renna blátt áfram af vörum hans, tölur
leiftra, háar tölur og mikilfengleg nöfn.
István er hvoru tveggja mjög kunnugur.
— Ég hefi ákaflega mikið að gera.
Stundum vinn ég sextán tíma á sólarhring.
Það er mikil ábyrgð, sem á mér hvílir.
Ekki aðeins gagnvart þeim mönnum, sem
styrkja mig, heldur líka siðferðileg ábyrgð.
Og þar eru margir svikarar! Og svo leik-
ararnir! Ef maður á að gegna heiðarlegu
starfi, verður að fórna öllu. Það er gott,
að ég skuli geta það. Ég þreytist aldrei.
Þeim finnst öllum ég vera réttur maður
á réttum stað.
Önnu þykir vænt um, að verið getur, að
allt sé satt, sem hann segir. Það eru til
menn, sem hafa farið viltir vegar í æsku
sinni, en hafa síðan ratað á rétta braut og
ekki farið út af henni aftur. Til eru þeir
menn, sem hafa lært að vinna síðar í líf-
inu, en þeir eru ekki margir.
István lýkur við að segja æfisögu sína
og spyr síðan Önnu, hvað hún geri.
-— Eruð þið öll sezt hér að?