Vikan - 20.12.1998, Blaðsíða 49

Spurningar má senda til „Hverju svarar læknirinn?" Vikan, Seljavegi 2,101 Reykjavík. Farið er með öll bréf sem
trúnaðarmál og þau birt undir dulnefni.
Hverju svarar læknirinn?
Sundkona í vanda
Ágœti lœknir
Vandamál mitt er það að ég
er með á fótunum bletti,
rauða upphleypta og þeim
fylgir mikill kláði. Nú tek ég
eftir því að þetta er við tánegl-
urnar. Hvað er til ráða og af
hverju kemur þetta. Ég vil
undirstrika það að ég fer í
sund á hverjum degi, en getur
þetta eitthvað tengst því. Ég
sinni líkama mínum mjög vel
hvað varðar hreinlæti en þetta
veldur mér miklu hugarangri
og óþægindum. Geturðu
hjálpað mér?
Karoiína sundkona.
Kœra sundkona
Líklegast eru þetta sveppa-
sýkingarblettir, sem ent vel
þekktir hjá þeim sem stunda
sund og íþróttir. Hið sígilda
dœmi er hringur með rauðri,
sýktri húð með Ijósari miðju.
Þessu fylgir kláði og hreistur,
jafnvel blœðir. Til að koma í
veg fyrir þetta er mikilvœgt
fyrir þig að nota þitt eigið
handklœði, þurrka þér vel
milli tánna og nota jafnvel
talkúm. Gott er að skipta dag-
lega um sokka og halda fótum
þurrum og láta loftið leika um
þá. Hœgt er að bera E-
vítamínolíu á sýkta svœðið ef
það er þurrt, einnig má nota
tetrjáolíu og ýmis ráð í grasa-
lœkningum sem hœgt er
að fá í heilsubúðum.
Sveppasýkingar svara
líka vel sveppadrepandi
lyfjum í formi áburðar,
púðurs eða jafnvel
lyfja, til inntöku, í erf-
iðari tilvikum.
Hættu samt ekki
sttndinu, mundu
bara að þurrka
þér betar um fœt-
urna og fara helst
beint í sokka og
skó eftir að hafa
þurrkað þér.
Þorsteinn
VIKAN
Þorsteinn lœknir
Ég er 17 ára og nýfar-
in að sofa hjá kærasta
mínurn. Ég er í vafa
hvaða getnaðarvarnir
sé best að nota og þori
ekki að tala um þessi
mál við mömmu vegna
feimni. Ég hef heyrt að það sé
óhollt að taka pilluna en hef
líka heyrt að það sé mismun-
andi óhollt eftir tegund og
styrkleika. Hvað ráðleggur þú
mér að gera? Á ég að nota
pilluna eða eitthvað annað?
17.
Kœra 17
Veistu að mömmur vita heil-
mikið um getnaðarvarnir og
það er gott að leita til þeirra.
Vœntanlega eruð þið að nota
smokkinn núna og er það
mjög gott. Smokkurinn ersýk-
ingarvörn og getnaðarvörn ef
hann er notaður rétt, þ.e. er
notaður allan tímann en ekki
bara rétt áður en kœrastinn
heldur að hann sé að fá sáðlát.
Mörgum finnst smokkurinn
hins vegar trufla kynlífið og
vill fólk sem verið hefur íföstu
sambandi einhvern tíma finna
öruggari getnaðarvarnir.
Yfirleitt ákveða flestar konur
að byrja á pillunni, hún er ein-
föld í notkun og laus við
alvarlegar aukaverkanir
hjá ungum konum. Það
eru margar gróusögur
um pilluna og óholl-
ustu hennar og eru þœr
flestar marklausar. Fl-
estum konum líður
mjög vel á pill-
unni, njóta kynlífs-
ins betur, öruggar
um að verða ekki
óléttar og hafa
þannig stjórn á
getnaði. Þá megum
við ekki gleyma því
að ólétta getur verið
erfið heilsunni og erfið-
leikar sem fylgja ótíma-
bærri þungun geta verið
margir félagslegir sem
efnahagslegir. Ef ein-
hver vandamál koma
upp á pillunni má
alltaf finna einhverja
aðra pillu í stað
þeirrar sem vandan-
um valda. Aðrar
getnaðarvarnir eru til
Seins og sprauta sem
þú fœrð þá á 3
mánaða fresti og
lykkjan sem er ekki æskilegt
að nota á þínum aldri. Ég ráð-
legg þér að fara á pilluna og
vera á henni þar til og ef þér
finnst þú vera tilbúin að verða
ólétt.
Vegni þér vel í lífinu.
Þorsteinn
ÞORSTEINN NJÁLSSON
HELMILISLÆKNIR
óeðlilega hraðan púls, ekki
óalgengt um 100 í slökun og
nálægt 200 eftir röska göngu.
Getur þú frætt mig um það
hvað hugsanlega valdi því að
púlsinn er svona hraður. Er
hraðinn e.t.v. á einhvern hátt
einstaklingsbundinn eða gæti
verið að fæðingargalli (inn-
fallinn brjóstkassi) eigi þátt í
þessum hraða púls.
Fyrirfram bestu þakkir
H.
Oi hraður púls
Ágœti lœknir
Ég er rúmlega fertug kona
og hef frá því að ég var rúm-
lega þrítug tekið inn lyf vegna
hækkaðs blóðþrýstings (lægri
mörk). Ég reyki ekki, er hóf-
söm í neyslu áfengra drykkja,
drekk ekki kaffi, stunda
reglulega líkamsrækt, borða
fremur hollan mat og þjáist
ekki af offitu. Ég læt mæla
blóðþrýstinginn „reglulega",
þ.e. þegar ég á erindi við
lækni. Þrýstingnum virðist ég
halda í góðu lagi með lyfjun-
um en alltaf þegar hann er
mældur er talað um að ég hafi
KœraH
Það er alveg rétt hjá þér að
sumir eru bara með háan púls,
eingöngu eðlilegur breytileiki
meðal einstaklinga. En þannig
dugar ekki að afgreiða hlutina
nema að undangengnum rann-
sóknum. Rétt er að leita læknis
og fá gert hjartalínurit. Á
hjartalínuriti má sjá truflanir í
rafleiðni í hjartanu, aukaleiðsl-
ur og aukaslög, allt sem getur
valdið hröðum hjartslætti.
Stundum er gert sólarhrings-
hjartarit, s.k. Holtei; en þá
gengur þú með hjartarita á þér í
heilan sólarhring og tölva les
síðan úr niðurstöðum undir eft-
irliti lœknis. A Holter sjást
hjartsláttartruflanir, sk. Takt-
truflanir, mjög vel. Þá er rétt að
fá teknar blóðprufur þar sem
farið er yfir helstu atriði, svo
sem blóðmagn, sölt í blóði og
skjaldkirtilshormón. Blóðleysi
getur orsakað hraðari púls, en
það getur aukning á skjald-
kirtilshormónum einnig. AI-
menn skoðun er auðvitað
nauðsynleg. Hvað ráðlagt erfer
eftir því hvað kemur fram við
rannsóknina, en ef allt þetta er
eðlilegt lítum við svo á að þú
sért með eðlilegan breytileika
einstaklings á hjartsláttarhraða.
kveðja
Þorsteinn
Netfang: vikan@frodi.is 49