Vikan - 12.10.1999, Blaðsíða 12

þá framferði sitt?
„Það verður aldrei eitt
ákveðið svar við því," segir
Andrés. „Eitt af mörgum
svörum er að ofbeldi er oft
tengt áfengi eða vímuefna-
notkun. Menn hafa tengt
þetta við að hafa sjálfir alist
upp við ofbeldi. Síðan er
þetta oft talin birtingarmynd
feðraveldisins, þ.e. valdatog-
streita kynjanna. Við kaup-
um enga þessara skýringa al-
veg. Við teljum að þetta sé
fyrst og síðast skortur á hæfni
til að bregðast við ákveðnum
kringumstæðum. "
„Vissulega er það rétt að
áfengi styttir oft þetta ferli.
Það virkar þannig á tauga-
kerfið að það losar um þess-
ar venjulegu hömlur sem við
höfum á okkur dags dag-
lega," útskýrir Einar Gylfi.
„Við teljum að það sé frekar
þannig að menn sem hafa
tilhneigingu til að taka
svona á málunum geri það
gjarnan undir áhrifum
áfengis. Við vitum að menn
hafa farið í meðferð og hætt
að drekka en það hefur ekki
endilega stöðvað ofbeldið.
Sannarlega er það líka rétt
að hluti þeirra sem beita of-
beldi hafa verið beittir of-
beldi í bernsku en 90% af
þeim sem hafa verið beittir
ofbeldi í æsku beita því ekki
sjálfir. Nú og þetta með
feðraveldið, vafalaust er það
mikilvæg pólitísk skýring á
því hvers vegna ofbeldi
karla er svo alvarlegt en
hins vegar finnst okkur það
eiginlega ekki nothæft sem
meðferðartæki. Hvernig á
að segja við karlmann: „Þú
beitir ofbeldi af því að þú
ert þú." Þannig að okkur
þykir vænlegra að taka á
þessu með sálfræðilegum
aðferðum og segja við ein-
staklinginn: „Þú beitir of-
beldi, þú ert ábyrgur fyrir
þinni hegðun og þú getur
breytt henni."
Þessir menn hafa
margreynt að hætta
Vitið þið eitthvað um ár-
angur meðferðarinnar sem
þið veitið? Hversu varanleg-
ur er bati þessara manna?
„Samkvæmt þeim rann-
sóknum sem við höfum að-
gang að, aðallega frá Noregi
en einnig frá Svíþjóð, þá
virðist þetta skila 60-80%
árangri," segir Andrés.
„Þessar tölur eru miðaðar
við þá sem ganga alla leið,
ljúka meðferðinni. Okkar
reynsla er auðvitað ekki
marktæk hún er of stutt. Við
miðum helst við hversu mik-
ið hefur dregið úr ofbeldinu
meðan á meðferð stendur. "
„Stærsta spurningin er
auðvitað sú hversu lengi
endist þetta," Einar Gylfi.
„Þess vegna er lögð svo
mikil áhersla á að einstak-
lingsbundið sé hversu lengi
meðferðin varir og hvernig
hún er. Við bjóðum í raun
tvíþætta meðferð. Annars
vegar hópmeðferð og hins
vegar einstaklingsviðtöl."
Stundum er á það bent að
menn sem beita ofbeldi í
einu sambandi þurfi ekki
endilega að gera það í öðru.
Þekkið þið slíkt og er það þá
dæmi um að stundum og
stundum ekki skapist þessar
aðstæður sem þið töluðuð
um að stuðluðu að því að of-
beldi sé beitt?
„Við þekkjum vissulega
dæmi um hvort tveggja,"
Stærsta spurningin er auðvitað sú hversu
lengi endist þetta.
svarar Andrés. „En það
þýðir ekki að það sé eitt-
hvað í sambandinu sem
verði til þess að ofbeldi sé
beitt. Ofbeldisferli þessara
manna er mismunandi langt.
Sumir koma eftir eitt eða
tvö tilvik meðan aðrir hafa
áralanga sögu. Við höfum
mjög opið aðgengi að með-
stuðningur við að takast á við vandann.
ferðinni, eina skilyrðið er að
skilgreina sjálfan sig sem of-
beldismann og vilja taka á
því.
Við viljum leggja áherslu
á hversu gott okkur þykir
frumkvæði þessara aðila
sem standa að þessu með-
ferðartilboði (þ.e. heilbrigð-
is- og tryggingamálaráðu-
neyti, félagsmálaráðuneyti,
Karlanefnd Jafnréttisráðs og
Rauði Kross íslands).'1
Það er einnig tæpast ann-
að hægt en að dást að frum-
kvæði þessara manna sem
ákveða að fara í meðferð til
að reyna að breyta lífi sínu.
Einar Gylfi og Andrés taka
undir það að það sé vissu-
lega full ástæða til að taka
ofan fyrir þeim sem ákveða
að taka ábyrgð á lífi sínu því
eins og þeir benda á gera
það ekki allir. En ef ekki
kæmi til þetta meðferðartil-
boð sem er tveggja ára til-
raunaverkefni ættu þessir
menn mun erfiðara með að
gera eitthvað í sínum mál-
um.
„Þessir menn hafa
margoft lofað sjálfum sér að
hætta ofbeldinu, nú býðst
þeim stuðningur við að
takast á við vandann, " segir
Einar Gylfi. Og það verða
að vera lokaorð þeirra fé-
laga um þessa áhugaverðu
leið til að takast á við of-
beldi í samfélaginu og von-
andi draga úr því.
íí
12 Vikan