Menntamál - 01.03.1944, Blaðsíða 30

76
MENNTAMÁL
Mál unglinga og fullorðinna er venjulega orðið svo
þaulæft starf, að það gengur nokkurn veginn af sjálfu
sér. Þegar fullorðið fólk verður heyrnardauft, breytist
málið, sem það heyrir, það hættir að geta aðgreint hljóð-
in í málinu, eða heyrir sum þeirra alls ekki (s og f hverfa
þá venjulega fyrst), eftir því hve heyrnardeyfðin er á
háu stigi. En þegar heyrnin hverfur gersamlega, hefur
einstaklingurinn ekki við neitt annað að styðjast, til að
viðhalda talmáli sínu réttu, en tilfinninguna fyrir hreyf-
ingum talfæra sinna (kinestetiska tilfinningu) og snerti-
tilfinninguna (taktila tilfinningu), þegar um það er að
ræða að talfærin snertist við hljóðmyndun.
Algengust orsök þess að heyrnin tapist, er heilahimnu-
bólga, og hverfur heyrnin þá venjulega með öllu. Talið
er, að 25 af hundraði þeirra, sem fá þessa veiki, tapi
heyrninni. Þegar þetta ólán steðjar að, er ekkert annað
að gera en bjarga því, sem bjargað verður, og gera allt,
sem mögulegt er, til þess að einstaklingurinn týni ekki
málinu og læri sem allra fyrst varaaflestur.
Heyrnar- og málleysingjar hafa verið til á öllum öld-
um, en flestir hafa lítið um þá vitað. Þó eru þess ekki
fá dæmi, að einstaklingar meðal þeirra hafi orðið þekktir
menn. Víða hefur mikið mannúðarstarf verið unnið fyrir
þá, en sjaldan þannig, að það veki athygli almennings.
Kennsla heyrnarleysingja á sína þróunarsögu, en fram-
farir á sviði hennar hafa venjulega gengið svo hægt, að
þær hafa verið einskis virði sem fréttir í fréttadálkum
dagblaðanna.
í næsta hefti Menntamála geri ég væntanlega stutta
grein fyrir allra helztu þróunarstigum í sögu málleys-
ingj akennslunnar.
Brandur Jónsson.