Menntamál - 01.12.1961, Side 71

MENNTAMÁL
257
margt betur en áður, eftir að þeir hafa heyrt efnið með
öðrum orðum sagt og aðalatriðin dregin fram. Síðan er
skynsamlegt að rökræða efnið. Þátttakendur spyrja síð-
an spurninga um þau atriði, er óljós voru og torskilin,
og skýrist efnið enn við það.
Skólaæskunni er sérstök þörf á að temja sér virkt lexíu-
nám. Oft má þjálfa sig við það í móðurmálsnáminu. Nem-
endurnir fá þá stutta kafla til lestrar, og að lestri lokn-
um eru þeim fengnar prentaðar spurningar, og skulu þeir
svara þeim skriflega með eigin orðum eða strika undir
gefin kjörsvör. Spurningar þessar geta átt við megin-
viðfangsefni kaflans, ákveðin atriði í honum, hagnýtar
ályktanir einhverrar rökleiðslu o. s. frv. Æfingar af þessu
tagi koma ekki að greiðu gagni, nema kostur sé á sérstök-
um lestrarbókum eða heftum, sem gerðar eru og ætlað-
ar til hljóðlestrar. Hitt er venjulegri háttur, að nemend-
urnir lesi kafla og geri síðan grein fyrir meginefni hans
munnlega. Einnig er þarft að þjálfa þá við að strika
undir og liða efnið skynsamlega sundur. Slíku ætti kenn-
arinn að stjórna hverju sinni.
Að skipuleggja námsefnið.
Svo sem fyrr hefur verið að vikið, er allt nám, jafnvel
hið vélrænasta og óvirkasta, fólgið í svörun við skipu-
legri skynjun ytri áreita. Þegar við skynjum og túlkum
umhverfið, veljum við úr, leggjum áherzlu á einstök at-
riði og skipum þeim saman í heildir. Þess var og fyrr
getið, að virkt nám væri fólgið í þeirri skipulagningu á
efninu, sem er forsenda fyrir góðum árangri. Hér á eftir
verður rætt um nokkur þeirra meginatriða, er hver og
einn getur sjálfur beitt til að skipuleggja námsefnið skyn-
samlega.
Fyrst er að reyna að skilja efnið og greina milli að-
alatriða og aukaatriða. Aukaatriðin eru skoðuð í tengsl-
um við heildina. Skilningurinn er einkar mikilvægur í
17