Menntamál - 01.02.1976, Blaðsíða 25

megnað að breyta viðhorfi nemenda til þessarar
greinar; hneigðin (trend) er sú sama; áhuginn á
greininni dvínar yfír árin. Varast skyldi að túlka
muninn á viðhorfum TB og SB út frá þessum línu-
ritum þar sem engin leið er að segja til um hvort
munurinn er marktækur eða ekki. Það eina sem
með vissu má segja er að aukin kennsla í tónmennt
hefur ekki haft nein áhrif á nemendur í þá átt að
skapa jákvæðara viðhorf hjá þeim gagnvart grein-
inni.
Þessar athyglisverðu niðurstöður hljóta að vekja
menn mjög til umhugsunar og má draga af þeim
ýmsar skólapólitískar ályktanir. Forsvarsmenn
hinna ýmsu námsgreina hafa oft haldið fram að
tímafjöldinn á viku, sem ein grein fær úthlutað á
stundatöflu, hafí afgerandi þýðingu um árangur
námsins. Myndin virðist fíóknari en þetta: Marg-
földun tímanna, sem slíkra, í einni grein án inn-
taksbreytinga (þ.e. án endurnýjunar námsefnis og
nýrra miðlunaraðferða) virðist geta haft neikvæð
áhrif á viðhorf nemenda til greinarinnar. Hún getur
orðið tilgangslítil eða tilgangslaus í þeirra augum.
Vafalaust er vikulegur tímafjöldi í hinum ýmsu
kennslugreinum þáttur sem skiptir máli og senni-
lega mætti með ýmsum aðferðum fínna einhverjar
tölur fyrir kennslumagn einstakra greina sem leiðir
til besta árangurs að öðru jöfnu. Hins vegar eru
námssamskipti svo flókið fyrirbæri að leita þarf
mjög margháttaðra og margþættra skýringa á því
við hvaða skilyrði nemendur ná bestum náms-
árangri. Á því leikur enginn vafí að tímafjöldinn
einn er ekki afgerandi, heldur eru það þættir eins
og gerð námsefnisins, kennsluaðferðir, virkni nem-
enda o.m.fl., sem koma inn í myndina. Má því m.a.
álykta að nemendur sjái ekki tilgang þess að læra
lög og ljóð utanbókar og einnig að þeir hafi lítið
gaman af því að læra nótnalestur og nótnaskrift
(,,tónfræði“) miðað við óbreyttar kennsluaðferðir.
Bæta má við þeirri tilgátu að ef kennsluaðferðum
væri breytt verulega, nemendur væru virkari á
skapandi hátt og meira tillit tekið til sérstakra þarfa
nemenda í þessari grein, miðað við þroskaskeið
þeirra, hefði neikvætt viðhorf þeirra til þessarar
greinar sennilega ekki farið svona ört vaxandi,
heldur hefði áhugi þeirra á tónmennt (söng) senni-
lega fylgt sama meginlögmáli og í öðrum greinum,
þ.e. farið almennt dvínandi yfir árin eða jafnvel
staðið í stað miðað við aðrar greinar.
Önnur ástæðan fyrir þessum niðurstöðum getur
verið sú sem þegar hefur verið minnst á hér i upp-