Bjarmi - 01.05.1996, Blaðsíða 4

BROTIÐ TIL MERGJAR
Guðmundur Karl Brynjarsson og Ftagnar Gunnarsson
Ragnar Gunnarsson,
framkvæmdastjóri
KFUM og KFUK.
Sr. Guðmundur Karl
Brynjarsson,
skólaprestur.
Inngangur
Málefni samkynhneigðra hafa verið til umræðu i íslensku
þjóðfélagi og fjölmiðlum í vetur, líklegast meira en nokkru
sinni fyrr. Meginástæðan er frumvarp sem lagt hefur verið
fram á Alþingi um rétt samkynhneigðra til að stofna til
staðfestrar samvistar. Aðdragandi þess er að vorið 1993
skipaði Davíð Oddsson forsætisráðherra nefnd i samræmi
við þá ályktun Alþingis frá árinu áður þar sem þingið fól
„ríkisstjórninni að skipa nefnd til þess að kanna stöðu
samkynhneigðs fólks á íslandi."1 Svo sannarlega var tími
til kominn að hið opinbera aðhefðist eitthvað í málefnum
samkynhneigðra, þvi þessi hópur fólks hefur átt erfitt og
mætt mikilli fyrirlitningu.
Kristin kirkja stendur einnig frammi fyrir vanda. Hvaða
afstöðu á hún að taka til málefna samkynhneigðra? Hvaða
ábyrgð ber hún gagnvart þeim? Hvað segir Biblían? Hvað
með staðfesta samvist? Er hún ekki sjálfsagður réttur
samkynhneigðra? Margra slíkra spurninga er hægt að
spyrja. í eftirfarandi grein verður glímt við vandamálið og
leitað svara. Slikt er engan veginn auðvelt, en reynt verður
að ræða málið i Ijósi Biblíunnar og guðfræðinnar á mál-
efnalegum grundvelli.
Skýrslan
Fyrrnefnt frumvarp er byggt á skýrslu nefndarinnar um
málefni samkynhneigðra. í skýrslunni er m.a. gerð grein
fyrir ferns konar afstöðu kristinna manna til samkyn-
hneigðar:
1. Samkynhneigð er fordæmd og talin refisvert athæfi.
2. Samkynhneigð er fordæmd en ekki talin refsivert
athæfi. Samkvæmt þessari afstöðu er samkynhneigðin
sjálf (þ.e. atferlið) fordæmd en ekki sá sem er samkyn-
hneigður.
3. Hlutlaus afstaða til samkynhneigðar að ákveðnum
skilyrðum uppfylltum. Ekki beri að fordæma samkyn-
hneigð, en hún er óæðri en gagnkynhneigð. Forðast
ber að gera samkynhneigð sýnilega.
4. Samkynhneigð er viðurkennd sem þáttur í litrófi
mannlegs veruleika sem kirkjunni ber að styðja og
viðurkenna án skilyrða.2
Ljóst er af skýrslunni að fjórða afstaðan er sú sem ræð-
ur í tillögugerð og afstöðu nefndarinnar og hefur mótað
gerð frumvarpsins. Að baki þessum fjórum stefnum liggur
mismunandi afstaða til Biblíunnar sem Guðs orðs og þar
af leiðandi mismunandi straumar innan guðfræðinnar allt
frá mjög biblíufastri til mjög skynsemisráðandi, þó svo
vissulega megi deila um þá orðanotkun. Innan hvorrar
stefnu um sig er að finna mismunandi blæbrigði.
Megineinkenni skynsemisstrauma guðfræðinnar er að
áherslan kemur „að neðan“, það er, frá manninum, og er
byggð á skynseminni. Par er miðað út frá aðstæðum
mannsins og orð Guðs haft til hliðsjónar. Innan þessa arms
guðfræðiumræðunnar finnum við frelsunarguðfræði,
kvennaguðfræði, guðfræði svartra o.fl. Fyrri hluta aldar-
innar var ýmsu í trú kristninnar, þar á meðal grundvallar-
atriðum trúfræðinnar, hafnað á forsendum skynsemi og
víðsýni.
Megineinkenni biblíufastra strauma guðfræðinnar er að
áherslan er „að ofan“, á Biblíuna, hún er opinberun Guðs og
því ber að taka hana alvarlega. Hún birtir inntak fagnaðar-
erindisins og er trúarlegur og siðferðilegur leiðarvísir krist-
inna manna.
Frumvarpið
Frumvarp það sem lagt hefur verið fram á Alþingi gerir
ráð fyrir að fólk af sama kyni, þó ekki náskylt, geti stofnað
4