Bjarmi - 01.05.1996, Blaðsíða 5

til staðfestrar samvistar. Fær það þá sömu réttindi og hjón,
að flestu leyti, en getur þó ekki ættleitt börn. Við skilnað
eða fráfall annars aðilans hefur það sömu réttindi og hjón.
Frumvarpið er að miklu leyti samið að svipuðum lögum
sem gilda í Danmörku, Noregi og Svíþjóð. Mjög óvíst er
að sams konar frumvarp verði samþykkt á finnska þinginu
og dönsku lögunum var hafnað á færeyska þinginu. Verði
frumvarpið samþykkt á yfirstandandi þingi verður það að
lögum frá 1. júlí í sumar.3 Af fyrstu umræðu á Alþingi var
helst að sjá að frumvarpið yrði samþykkt með lítilli
andstöðu. Sú spurning vaknaði hvort þingmenn hafi kosið
að afgreiða málið á einfaldan hátt sem réttindabaráttumál
minnihlutahóps eða hvort þeir geri sér grein fyrir þjóð-
félagslegum áhrifum frumvarpsins verði það að lögum.
Lög þessi snerta ekki aðeins hinn fámenna hóp samkyn-
hneigðra heldur þjóðfélagið allt. Er rétt að nýjar kynslóðir
alist upp með staðfesta samvist sem sjálfsagða? Flvaða áhrif
hefur lagasetningin á þjóðfélagsgerðina, menninguna og
hugsunarhátt fólks?
Félagsleg áhrif frumvarpsins
Mikilvægt er að standa vörð um gildi þjóðfélagsins og
reglur þær sem settar eru því til góðs. Kristið siðgæði legg-
ur áherslu á að standa vörð um rétt hinna minni máttar. í
fjölskylduumræðu og hjúskaparmálum hljóta börnin að
skipa það sæli. Hefðbundinn hjúskapur veitir þeim ramma
og aðstæður sem styrkir grundvallarlífsgæði eins og heilsu,
öryggi, stöðugleika, umhyggju, kærleika o.fl. Fjölskyldan
er grunneining þjóðfélagsins og styrkir stöðu þess. Alþingi
ber þá ábyrgð sem handhafi löggjafarvalds að standa vörð
um þá grunneiningu og þær uppeldisaðstæður sem þjóð-
félagið miðar við að veita börnunum með lagasetningum
og framkvæmd þeirra.
Miklar breytingar eiga sér stað i líkama og sálarlífi ungl-
inga þegar kynhvötin vaknar. Varasamt er að börn læri í
skólum að samkynhneigð sé eins eðlileg og gagnkyn-
hneigð eða þau hvött til að láta á það reyna hver kyn-
hneigð þeirra sé. Slíkt getur valdið ruglingi og varanlegum
skaða hjá ómótuðum börnum og unglingum sem kyn-
hvötin er að vakna hjá. Tilkoma laga um staðfesta samvist
býður hins vegar upp á að þannig verði á málum haldið.
I frjálsu þjóðfélagi þar sem mannréttindi eru virt þarf að
gefa þegnunum rúm til að velja á eigin ábyrgð hvernig þeir
lifa. En stjórnmálamenn bera fyrir hönd þjóðfélagsins
ábyrgð á heildinni. Þeirri ábyrgð geta þeir ekki velt yfir á
einstaklinginn. Hjúskapur samkynhneigðra hefur áhrif á
fleiri en hina samkynhneigðu. Að meina þeim að stofna til
hjúskapar og ættleiða börn er ekki brot á mannréttindum.
Löggjöf þjóðfélagsins setur mönnum siðferðilegan ramma
sem ætlað er að standa vörð um heilbrigt og gott mannlíf.
Notkun orða - hvað er
samkynhneigð?
Varast ber of einfaldar lýsingar á því hvað samkynhneigð
er og hvers vegna samkynhneigt fólk breytir eins og það
gerir enda er kynhneigð mannsins flókið samspil margra
þátta. Líkaminn er annað hvort karlkyns eða kvenkyns en
varðandi hneigð og líferni eru skilin ekki eins áþreifanleg.
Orðið „samkynhneigð“ er ekki gamalt í íslenskri tungu.
Er það að jafnaði notað til þýðingar á erlenda orðinu
„homosexuality“ sem áður var nefnt kynvilla. Orða-
notkunin getur verið erfið og samkynhneigð má án efa
skilgreina á margan hátt.
Sumir telja heppilegast að kalla enga aðra samkyn-
hneigða en þá sem lifa kynlífi með öðrum af sama kyni. í
þessari grein er gengið út frá að samkynhneigður sé sá
einstaklingur sem hafi einungis kynferðislegar langanir til
annarra af sama kyni en ekki til gagnstæða kynsins. Afar
mikilvægt er að gera greinarmun á þeim sem finna til
samkynheigðar og þeirra sem lifa kynlífi sem sarnkyn-
hneigðir, það er að greina milli hneigðar og atferlis. Biblían
dæmir ekki fólk fyrir að dragast kynferðislega að sama
kyni. Hneigðin er freisting, freistingu ber að varast en
freistingin sem slík er ekki synd. Sama á við um kyn-
hneigð gagnkynhneigðra. Afar mikill munur er á því að
vera eða að gera.
Hversu margir?
Ýmsar tölur hafa verið nefndar um fjölda samkynhneigðra.
Þekktasta rannsóknin var unnin árið 1948 undir stjórn
Bandarikjamannsins Alfred Kinsey. Niðurstaða rannsóknar-
innar var að um 4% aðspurðra karlmanna sögðust hneigjast
eingöngu að sama kyni, 10% höfðu verið samkynhneigðir
í allt að þrjú ár ævi sinnar og 37% áttu að baki einhvers-
konar kynlífsreynslu með aðila af sama kyni. Rannsókn
Kinseys hefur verið gagnrýnd fyrir að í úrtaki hennar voru
margir dæmdir kynferðisafbrotamenn.4
Rannsókn sem gerð var í Bretlandi árið 1993 leiddi í
ljós að aðeins 6% karlmanna höfðu að baki kynlífsreynslu
með öðrum karlmanni. Aðeins 3,6% höfðu haft samfarir
við annan karlmann en tveir þriðju þeirra höfðu einng
haft samfarir við konu.5 Samkynhneigð kvenna reyndist
samkvæmt sömu rannsókn vera enn sjaldgæfari.
Nýleg rannsókn unnin af Alan Guttmacher Institute i
Bandaríkjunum leiddi svipaða hluti í ljós. Aðeins 1%
bandarískra karlmanna telja sig vera samkynhneigða þó
svo 2% segðust hafa látið fullvel að kynbræðrum sínum
einhverntima á lífsleiðinni.6 Með öðrum orðum eru niður-
stöður nýrri rannsókna ekki í samræmi við hve margir
telja að kynlíf samkynhneigðra sé algengt. Andstæðingar
samkynhneigðar taka helst mark á sem lægstum tölum en
samkynhneigðir vilja, skiljanlega, að lölurnar séu sem
hæstar til að styrkja málstað sinn.