Heima er bezt - 01.05.1953, Blaðsíða 29

Nr. 5
Heíma er bezt
157
Úr fylgsnum . . .
Framh. af bls. 153.
hana ekki enn inn í tjaldið.
Nokkrir menn komu með skildi
og stafi og réttu að henni bikar
með áfengum drykk. Hún tók
bikarinn, söng og tæmdi hann.
„Nú kveður hún þá, sem henni
eru kærir“, sagði túlkurinn við
mig. Þessu næst var réttur að
henni annar bikar. Einnig hann
tók hún og hóf söng á löngu
kvæði. Þá bauð gamla konan
henni að flýta sér, tæma bikar-
inn og ganga inn í tjaldið, þar
sem lik herra hennar lá. En nú
hafði ótti gripið konuna og hún
hikaði. Samstundis tók þá
gamla konan um höfuð henni,
dró hana inn í tjaldið og gekk
sjálf inn á eftir henni. Menn-
irnir tóku þá þegar í stað að slá
með stöfunum í skildina, að
menn skyldu ei heyra óp kon-
unnar, sem hefðu getað fælt
aðrar konur frá að velja sams-
konar dauðdaga með húsbónda
sínum og herra. Sex menn gengu
þessu næst inn í tjaldið og lögðu
konuna við hlið líksins. Tveir
gripu um fætur henni, tveir um
hendur. Og gamla konan, sem
kallast dís dauðans, lagði snöru
um háls henni, fékk mönnunum
tveim hana í hendur, að þeir
skyldu toga í, gekk síðan sjálf
fram til konunnar með breið-
blaðaðan hníf og rak hann milli
rifbeina hennar. Hún dró hann
þegar í stað út aftur, en menn-
irnir tveir kyrktu hana með því
að toga í snöruna og gaf hún
upp andann.
Nú gengu nánustu ættingjar
hins látna fram, tóku viðarbút,
kveiktu í honum, gengu með
hann aftur á bak til skipsins og
báru eld að þeim viði, sem lagð-
ur hafði verið undir skipið. Því
næst komu einnig aðrir, sem
viðstaddir voru, með einn viðar-
kubb hver. Eldur var kveiktur í
öðrum enda hans og honum
kastað á bálið. Brátt lék eldur
um allan viðinn, náði svo til
skipsins og síðan tjaldsins, þar
sem lík mannsins og konunnar
lágu. Að lítilli stundu liðinni stóð
skipið með öllu, sem í því var, í
björtu báli, og loks var ekki
annað að sjá á staðnum en ösku-
hrúgu. Þar sem skipið hafði
staðið urpu þeir nú einhverju,
sem líktist keilumynduðum
haugi og uppi á honum reistu
þeir stóran tréstólpa, 'sem þeir
ristu á nafn hins látna höfð-
ingja.“
Þannig lýkur frásögn hins
arabiska ferðamanns. Hann
getur hér um konu, sem vill
fylgja húsbónda sínum og herra
í dauðann og er fórnað. Þessi
siðvenja er ekki norræn og hef-
ur aldrei tíðkast á Norðurlönd-
um svo að sögur hermi. Hins
vegar tíðkaðist þessi siður með-
al slavneskra þjóða í grárri
forneskju og er ekki ólíklegt —
ef marka má sögu þessa Araba
— að hinir norrænu víkingar,
sem fluttu austur til Rússlands,
hafi tekið þennan sið upp eftir
nábúum sínum.
Saga þessi minnir einnig all-
mjög á dauða Brynhildar Buðla-
dóttur eins og frá honum er sagt
í Sigurðarkviðu hinni skömmu
og Helreið Brynhildar. Bryn-
hildur hafði búið Sigurði Fáfn-
isbana fjörráð, þeim manni, er
hún elskaði. Ofurharmur greip
hana eftir dauða hans og hún
ákvað að fylgja honum á hel-
veg. Hún skipti gulli sínu og dýr-
gripum milli þeirra, sem við-
staddir voru og mátti hver taka
sem hann vildi. Því næst fór hún
í gullbrynju og veitti sér bana-
sár með sverði sínu. í Eddu Sæ-
mundar segir þannig: „Eptir
dauða Brynhildar váru gör bál
tvau, annat Sigurði ok brann þat
fyrr, en Brynhildr var á öðru
brennd ok var hon í reið þeiri,
er guðvefjum var tjölduð.“ Á bál
voru einnig bornir átta þrælar
Brynhildar og fimm ambáttir, er
hún hafði látið drepa, ásamt
þrevetra syni Sigurðar og Gutt-
ormi, banamanni Sigurðar.
E. M. J.
Óþekktir liðsmenn . . , '
Framh. af bls. 142.
seinna urðu rithöfundum og
fræðimönnum óþrjótandi efni
til rannsóknar og rita.
Sögurnar fræddu og skemmtu
í skammdegi vetranna. Rímur
og ljóð styttu stundir og studdu
að viðhaldi og varðveizlu máls-
ins. Ævintýrin þroskuðu imynd-
unarafl unglinganna og lét þá
gruna fleira en sögnin sagði.
Fegurð hrífur hugann meira
ef hjúpað er,
svo andann gruni enn þá fleira
en augað sér. , (H. Hafst.).
Og hverjir hafa það svo verið,
sem gáfu sögn og ljóði líf, frá
landnámstíð til okkar daga? Það
var fólkið, sem lærði ljóð og
sögur af vörum skálda og sagna-
manna — síðar einnig af bók-
um. — Margt af þessu fólki voru
fátækir förumenn, fyrirlitnir af
ríkismönnum, en flestum fá-
tækum fengur í fámenni og
frosti fjalladala. Og ekki má
heldur gleyma ömmunum, sem
rauluðu í rökkrinu, og sögðu
börnunum sögur. Og jafnvel
mega þeir vera með, sem kváðu
rímur við raust og köstuðu fram
laglegum lausavísum.
Allt líf er jafnt að eðli og ætt,
sem eitthvað hefur veröld
bætt.
S. G. S.
Með sanni mætti því segja, að
þetta fólk hafi varðveitt fjöregg
þjóöarinnar, en fræðimenn og
skáld ungað því út. —
Og þó hefði unginn aldrei
fengið vængi og söngur hans
illa hljómað, ef förumenn og fá-
tæklingar hefðu ekki tekið und-
ir með honum og gefið söng
hans fyllri hljóm og meira líf.
Jóh. Ásgeirss.
Ólafur í Króki . . .
Framh. af bls. 136.
Svo rann hvítasunna, björt og
fögur, með sólblik á sæ og fugla-
söng í laufgrænum skógarhlíð-
um. Kvöldið áður hafði Ólafur
gamli dregið á stein tvo góða
borðhnífa og þrautbrýnt þá síð-
an, svo að stóðu á hári. Snemma
morguns á hvítasunnudaginn
reis hann úr rekkju og gekk fá-
klæddur út á tröppur sínar, nær
mannhæðar háar á annan veg-
inn. Hafði hann síðan snögg
handtök, brá borðhnífnum og
skar sig á háls í kross, frá eyra
til eyra, og steyptist um leið út
af tröppunum og hálsbrotnaði.
Ég fékk fréttina í rúmið með
morgunkaffinu! —