Heima er bezt - 01.08.1955, Síða 10

234
Heima er bezt
Nr. 8
J. Th. Arnfred,
skólastjóri, tók við af Appel og lét af
störfum fyrir tveim árum.
III.
Að lokum skal svo getið nokk-
urra þeirra ágætismanna, sem
unnið hafa Askov-skólann upp til
þess, sem hann er: Forustuskóla
norrænna lýðháskóla og frjálsrar
lýðmenntunar á Norðurlöndum.
Er þar fyrst að nefna guðfræð-
inginn Ludvig Schröder, sem var
stofnandi Askov og fyrsti for-
stöðumaður. Var hann sæmdur
prófessorsnafnbót fyrir starf sitt
i þágu danskrar lýðmenntunar og
talinn með beztu skólamönnum
Dana á síðari hluta 19. aldar.
Hann lézt 1908. Þá skal nefna
eðlisfræðinginn og stærðfræð-
inginn prófessor Poul la Cour,
einn bezta kennara, sem í Askov
hefur verið og ritað hefur merki-
leg rit í eðlisfræði og stærðfræði.
(söguleg eðlisfræði og söguleg
stærðfræði). Lézt hann einnig
1908. Þá var guðfræðingurinn og
tónskáldið Heinrich Nutzhorn,
sem var hvers manns hugljúfi og
gladdi æskuna með hinum fögru
tónum sínum. Þessir þrír mætu
menn voru frumherjar skólans.
En maður kemur í manns stað.
Við forstöðu skólans tók svo
tengdasonar Schröders, Jakob
Appel, og hin unga kona hans,
Ingeborg Appel, og með þeim
ungir og dugandi, háskóla-
menntaðir kennarar. Meðal
þeirra var dr. phil. Marius
Kristensen, sem var allra
manna lærðastur í danskri
tungu og norrænum bókmennt-
um og mikill unnandi íslenzkra
fræða. Þá voru meistararnir Jens
Rosenkjær (náttúrufræðingur)
og C. P. O. Christiansen (sagn-
fræðingur), sem hvorirtveggja
voru afburða lærdómsmenn og
kennarar, og loks J. Th. Arnfred
verkfræðingur, aðal eðlis- og
stærðfræðikennari skólans eftir
próf. La Cour og forstöðumaður
hans frá dauða Appels 1932. Þó
að allt væru þetta snjöllustu
menn, mun Appel þó fyrir
margra hluta sakir verða nem-
endum skólans frá þeim árum,
sem hér um ræðir, áratugunum
1910—1930, minnisstæðastur.
Hann var stærðfræðingur og eðl-
isfræðingur að mennt og mikill
kennari og fyrirlesari. En hann
var fyrst og fremst maður vilja
og myndugleika og höfðings-
skapar i öllu starfi sínu og fram-
komu, svo að af bar, og auk þess
allra manna fyrirmannlegastur í
sjón. Þess vegna var hann svo vel
til forustunnar fallinn. Hann fór
tvisvar með embætti kennslu-
málaráðherra í Danmörku og
sómdi sér þar vel eins og i hinum
stóra skóla sínum. Um ísland tal-
aði hann ávallt með hlýjum hug
og af djúpri virðingu, „hið mikla
musteri minninganna“ (sögu og
ljóða), eins og hann stundum
nefndi land vort. Frú Appel
stjórnaði skólanum í ráðherratíð
manns síns og geta menn af því
séð, hvað í hana var spunnið.
Hún var fríð kona sýnum, stillt
vel og móðurleg í allri framkomu,
en gat verið ákveðin, ef því var
að skipta. Hún kenndi annars
stúlkum leikfimi og hafði þá
jafnan með sér tvær yngstu dæt-
ur sínar (5—10 ára). Voru litlu
telpuhnokkamir auðvitað í leik-
fimisbúningi eins og skólastúlk-
urnar og hlupu um í salnum,
meðan æfingar fóru fram. En
augað vandist snemma fegurð
íþróttanna, og það var víst það,
sem móðir þeirra vildi.
Um hvern og einn þeirra ágætu
kennara í Askov, sem hér hafa
verið nefndir, sem og hina, sem
ekki vinnst tími til að nefna,
hygg ég, að nemendur skólans
myndu vilja segja það sama, sem
FRÁ KENNARANÁMSKEIÐI í ASKOV.
I annari röð, 2. frá vinstri, Sig. Guðjónsson, yzt t. h. í sömu röð, Stefán Stefáns-
son. 1. f. v. í 3. röð, Guðjón Eiríksson, póstfutttrúi. 4. röð, Ingi Gunnlaugsson, póst-
maður og ncestur honum, Þorbergur Kjartansson, kaupm. 5. röð, 3. }. h. Fr. Asmunds-
son Brekkan, rithöf. Fyrir miðju: Jacob Appel, ]. Th. Arnfred og Axelsen-Drejer. Að
baki þeirra dr. Marius Kristensen. I efstu röð, 4. f. h. C. P. 0. Christiansen síðar
skólastjóri.