Heima er bezt - 01.09.1960, Síða 46
mann, frá Mýlaugsstöðum, Sigurð Jónsson, bónda á
Yzta-Felli, Einar Sigfússon frá Ærlæk, dálítið sérkenni-
legan mann, Sigfús þjóðsagnasafnara Sigfússon, lög-
fræðingana Gísla Sveinsson og V'aldimar Thorarensen,
Sigurð skólastjóra Sigurðsson frá Draflastöðum í
Fnjóskadal, skólapiltana Jónas Jónsson frá Flriflu,
Jónas Flelgason frá Grænavatni og Sigurgeir Friðriks-
son frá Skógarseli. Fíeimsóknir kvenna í prentsmiðj-
una voru fátíðar. Vil ég þó geta tveggja, sem ekki voru
mjög fáséðar og komu venjulega báðar saman. Þær
voru kona og systir Davíðs trésmíðameistara Sigurðs-
son, Þórdís Stefánsdóttir og Guðrún. Fengust þær mik-
ið við blómsveigatilbúning á kistur látinna manna, og
þurftu oft að fá prentað á silkiborða nafn hins látna
og sálmabókarvers.
Dönskukennsla.
Eins og fyrr hefur verið getið um, lofaði Oddur að
kenna mér dönsku; sennilega hefur hann lofað hinum
nemunum því sama. Að loknu fyrsta ári mínu bólaði
ekki á kennslunni. Þegar kom fram á annað árið, fór-
um við að stinga saman nefjum um, að seint gengi með
dönskukennsluna. Hvernig svo sem það atvikaðist, þá
hófst dönskukennslan, skömmu fyrir hættutíma dag
nokkurn, á þá lund, að meistarinn endurtók nokkrum
sinnum: „Nú skal du feje gulvet,“ og þess á milíi:
„Hvad behager.“ Gólfið var sópað eins og venjulega
og lokunartíminn brást ekki heldur. Við vorum víst
eitthvað skilningssljóir í þessum fyrsta dönskutíma;
varð hann bæði upphaf og endir dönskunámsins.
A flrauna-cefingar.
Fyrr hef ég minnzt á stigann, sem lá upp á loftið.
Hann var baklaus. Var því hægt að gera ýmsar hand-
styrktaræfingar í honum; sérstaklega æfðum við okkur
á að hanga á rimunum í seilingarhæð og draga okkur
svo hægt upp á við, á handleggjunum, þangað til við
komum hökunni á sömu rim og um var haldið. Síðan
létum við okkur síga niður, unz teygðist á handleggj-
unum. Var þessi æfing látin endurtakast eins lengi og
við komum höku á rim. Þá tókum við einnig upp á því
að vega okkur jafnhátt höndum, sleppa síðan báðum
höndum jafnt og grípa um næstu rim ofan við, án þess
að detta niður á gólf. Var ég orðinn svo leikinn í þessu,
að ég gat hækkað mig um tvær rimar í stökkinu. Stökki
þessu gaf ég nafnið apastökk.
Yfir stigagatinu var hleri á hjörum, sem féll að suð-
urþili uppi á lofti. Var hann ætíð yfir opinu, nema þeg-
ar um það var gengið. Yfir hleranum var komið fyrir
afbragðs rólu. Auk þess, sem gaman var að róla sér
endrum og eins, var hægt að fara í gegnum sjálfan sig
aftur á bak og áfram. Þar með eru þó ekki taldir allir
kostir hennar. Væri setið í henni klofvega, og annarri
hendinni haldið um keflið fyrir framan sig, en hinni
aftan við sig, var hægt að fá á sig hjólsveiflu, þannig,
að ýmist vissi höfuð eða fætur að gólfi.
Hnefaleikurinn.
Þess er fyrr getið, að Oddur hafi boðizt til að kenna
mér hnefaleik. Eftir að samkomuhúsið var tekið til af-
nota, sem mun hafa verið á árinu 1906, tók húsbóndinn
mig með sér þangað, í nokkur skipti, í þeim tilgangi.
Byrjuðum við fyrst tveir einir, en síðar bættust við
þeir Jóhannes Jósefsson, Jón Helgason og Jón Pálsson.
— Jóhannes varð eins og kunnugt er heimskunnur mað-
ur og þjóðfrægur. Varð hann það ekki aðeins vegna
íþróttaafreka sinna og landflóttamennsku, heldur engu
síður fyrir efndir eigin drengskaparheits við sjálfan sig,
og að lokinni útlegð fyrir stofnsetningu og stjórn á
aðal-veitingahúsi höfuðstaðarins, „Hótel Borg“. — Jón
Helgason var ættaður frá Grund í Höfðahverfi, frændi
Jóhannesar, hann hefur alið mestan hluta aldurs síns
fjarri heimalandi sínu. Dvaldi fyrst í Rússlandi og
kvæntist þar rússneskri hefðarmey. í rússnesku bylting-
unni lét hann undan síga til Kaupmannahafnar; gerðist
þar stórkaupmaður. Nú, árið 1960, hyggst hann, í félagi
við aðra, að reisa nokkurs konar dvalar- og elliheimili
fyrir íslendinga í Danmörku. Jón Pálsson hvarf einnig
ættjörðinni og ílentist að lokum sem bóndi í Vestur-
heimi.
Við hnefuðumst með þar til gerðum vettlingum,
ýmist við kennarann eða innbyrðis. Vorum við klæddir
leikfimibúningi, nema kennarinn. Hann var íldæddur
bleikrauðum, ermalausum, jerseysamfestingi, með mitt-
isskýlu úr dökku, rauðbláu flaueli, sem var skreytt að
neðan allavega litu smáplötu-kögri. Þótti mér þetta
afar skrautlegur búnaður. Eftir að hafa lært undirstöðu-
atriðin í leik þessum og kynnt mér hann síðar, leystist
allur áhugi minn frá honum.
Noregsför „Hekluu.
Veturinn 1905 bjóst söngfélagið „Hekla“, undir
stjórn Magnúsar organleikara Einarssonar, að fara söng-
för til Noregs. Er það fyrsta söngförin, sem ég minnist
að farin hafi verið til annarra landa. Þótti í mikið ráð-
izt, og var ferðin vandlega undirbúin. Mcðal annars
þurfti að láta prenta söngskrár. Voru þær þannig gerð-
ar, að hver síða var sett í tveimur dálkum. í fremri
dálkinum var íslenzki textinn; þýðing hans á dönsku í
þeim aftari. Hér fer á eftir lítið sýnishorn:
Enn er lítil lands vors saga, / lengi raman við að
draga. / Mun ei þjóð vor þreytt? / Er hún orðin ald-
in, mæðin, / eða veldur landið, fæðin, / fátækt vor og
fáu gæðin. / Eða viljum vér ei neitt, eitt, / eða viljum
vér ei neitt? / Allir eitt, allir eitt, allir eitt, / eitt, eitt,
eitt. — Þýðing skáldsins:
Smaat det endnu gaar i landet, / strid og kævl og
lidet andet. / Er det trætthed folk? / Er det alder-
dommens möde, / eller mangler guld og gröde, /. eller
ganske viljens bröde. / Mangler folkeviljen folk, folk, /
mangler folkeviljen folk, / mangler folk, mangler folk,
mangler folk, / folk, folk, folk?
Framhald.
370 Heima er bezt