Heima er bezt - 01.05.1983, Page 33

Fengur að
þessu
gamla
meistaraverki
Cervantes!
DON KÍKÓTI FRÁ MANCHA
Rvík 1982. Almenna bókafélagið.
Þar er komið lokabxndi af hinni frægu
sögu, og geta menn nú skapað sér hug-
mynd um hið sígilda listaverk. En frægðin
ein er ekki nóg. Tímarnir og umhverfið
breytist og er allt svo óendanlega frá-
brugðið því sem er á vorum dögum að
mörgum verður erfitt að fóta sig þar. En
undir niðri er manneðlið alltaf hið sama, í
hvaða föt sem það verður fært. Ég held
satt að segja, að þeir verði fáir, sem lesa
bókina spjaldanna á milli, og er slíkt ver
farið. En hinsvegar eru einstakir kaflar
hennar þannig, að menn lesa þá sér til
fullrar ánægju hvað eftir annað og er það
meira en sagt verður um sitthvað af því
sem skrifað er í samtíð vorri. Og óneitan-
lega er fengur að því að fá þetta gamla
meistaraverk á íslensku í óstyttri þýðingu.
Sundurleitt
en læsilegt
Einar Kristjánsson frá Hermundarfelli:
DAGAR MÍNIR OG ANNARRA
Akureyri 1982. Skjaldborg.
Þetta er 4. bindið af ritsafni Einars
Kristjánssonar. Hin fyrri þrjú eru endur-
minningar hans, og eru margir kaflar þar
frábærlega vel sagðir, og minninga-
bækurnar hinar merkustu. En nú bregður
hann yfir á nýtt svið. Hér er safnað alls-
konar efni og um margt sundurleitu, svo
sem útvarpserindum, tækifærisræðum og
fleira. Enda þótt mér þyki þetta bindi sem
heild ekki standa jafnfætis hinum fyrri er
það hið læsilegasta. Einar hefir alltaf eitt-
hvað að segja og kemur lesandum eða
áheyrandanum oft skemmtilega á óvart,
kannske aðeins með einni setningu, eða
stuttri sögu, eða hann bregður sér á vit
fornsagnanna. Af öllu þessu fær lesandinn
skemmtilega bók, sem betur er prentuð en
geymd niðri í handritaskúffu.
Umsagnir um bækur
Stúlkan fékk
piltinn og
kastalann
Snjólaug Bragadóttir:
LEIKSOPPUR FORTÍÐARINNAR
Rvík 1982. Örn og Örlygur.
Ég hugsa að fleirum hafi verið farið eins
og mér, að þeir hafi beðið með nokkurri
eftirvæntingu eftir nýrri sögu Snjólaugar
frá Skáldalæk, og því þá ekki síst, að hún
brygði sér að einhverju leyti inn á nýjar
slóðir. Og vissulega gerir hún það í þessari
sögu. Söguhetjan er að venju ung stúlka
gáfuð og geðug, en í stað einhvers venju-
legs ástarætintyns í íslenskri sveit eða
kaupstað, þá er sögusviðið nú gamlar
aðalshallir í Skotlandi, því að stúlkan er
hálærður fornfræðingur og hefir fengið
starf við að skrásetja og skoða minjar þær,
sem kastalarnir geyma, og eigendunum
mörgum er lítt kunnugt um. En svo kemur
það allt í einu upp úr kafinu að hún á ættir
að rekja til einnar þessara fornu ætta, og
raunar er það boðað þegar í upphafi sög-
unnar með allreyfarakenndum atburðum.
En allt fer auðvitað vel. Stúlkan fær pilt-
inn sinn og gamlan kastala í ofanálag, og
Snjólaug sýnir að hún getur fetað nýja
slóð í spennandi skemmtisögu.
Að gefa
hlutdeild í
reynslunni
Sigrún Davíðsdóttir:
BRJÓSTAGJÖF OG BARNAMATUR
Rvík 1982. Almenna bókafélagið.
Höfundur skýrir hér frá reynslu sinni með
að hafa barn á brjósti, en þó henni, eins og
vafalaust flestum konum hafi þótt margt
erfitt í því efni og vandamálin mörg,
verður þetta þó í huga hennar indæll tími,
þegar hún hugsar til hans að honum
loknum, og hún skrifar bók sína til að gefa
öðrum konum hlutdeild í reynslu sinni,
svo að þær geti notið brjóstagjafarinnar
sem mest og best. Með þessu hugarfari er
bókin skrifuð og er þess að vænta, að sem
flestar konúr fái lært af henni og notið
hennar. Og hver veit, hve miklu góðu slíkt
gæti komið til leiðar fyrir hina komandi
kynslóð. En það er ekki brjóstagjöfin ein,
sem um er rætt, heldur ótalmörg önnur
vandamál í lífi brjóstmylkingsins, sem
höfundur hefir kannað og leyst. Og ef til
vill er besta leiðbeining hennar til annarra
kvenna: „að skilja ykkur sjálfar og fá
ykkur til að hugleiða ýmislegt í sambandi
við næringu þeirra(brjóstmylkinganna).“
Leikritin eru
ánægjulegur lestur
LEIKRIT SHAKESPEARES,
I. BINDI
I þýðingu Helga Hálfdanarsonar.
Rvik 1982. Almenna bókafélagið.
Almenna bókafélagið hefir nú ráðist í það
stórvirki að gefa út leikrit Shakespeares,
alls 8 bindi í þýðingu Helga Hálfdánar-
sonar, og eru í þessu fyrsta bindi kon-
ungaleikritin fjögur: Ríkarður 2., Hinrik
4., fyrra og síðara leikrit, og Hinrik 5.
Þýðandinn skrifar stutta ritgerð um
Shakespeare og samtíð hans, einnig ætt-
arskrá þeirra Bretakonunganna og loks
athugasemdir og skýringar. Léttir þetta
allt lestur leikritanna og eykur skilning
lesandans, og því mikil bókarbót. Ekki
hefir það verið neitt áhlaupaverk að þýða
leikrit Shakespeares og búa þeim þann ís-
lenska búning, er í senn hæfi hinum frægu
ritum og íslenskri tungu. Ekki kann ég að
dæma um, hversu vel er fylgt frumtexta,
en þýðandinn er löngu kunnur fyrir
vandvirkni í því efni. En hitt má vera
hverjum lesanda ljóst, að hvarvetna er
reisn yfir hinum íslenska búningi, en um
leið sneitt hjá sérviskulegri fyrnsku, að
ekki sé talað um lágkúru þá, sem vér
þekkjum alltof vel frá þýðingum, þar sem
þýðanda skortir vald á báðum málunum,
en þó ef til vill einkum íslenskunni. En
Helgi bæði kann íslenska tungu og ann
henni, svo að fáir eru honum þar fremri.
En einmitt málsmeðferð hans gerir
leikritin að ánægjulegum lestri, enda þótt
þau séu fremur ætluð til sýningar en
lestrar, og njóti sín þannig fyrst til fulls.
Það svíkur engan að lesa Shakespeare í
þýðingu Helga. Eitt hefði ég þó kosið til
bóta. Höfundur íslenskar nöfn persón-
anna og fer vel á því, en mér finnst nauð-
syn hefði verið að fylgt hefði skrá yfir
ensku nöfnin til léttis þeim, er kynnu að
lesa frumtextann. Ytri búnaður er látlaus,
en aðlaðandi og smekklegur.
Heimaerbezt 177