Æskan - 01.05.1970, Blaðsíða 52

SPURNINGAR OG SVÖR
Gög og Gokke
Svar til Óskars: I>að mun liafa verið árið 1%0 scm sérstökum
Óskarsverfilaunum var útblutað „fyrir skapandi brautryðjenda-
starfsemi á sviði gamankvikmynda". Og l>eir, sem þennan niikla
lieiður lilutu, voru félagarnir Stan Laurel og öliver Hardy, eða
Gög og Gokke, eins og þeir voru oftast kallaðir hér á landi. En
þvi miður kom l>essi mikli heiður fullseint. Oliver Hardy var
látinn, og Stan Laurel orðinn veikur, en báðir voru þeir síðustu
ár ævi sinnar biáfátækir, þrátt fyrir heimsfrægðina. Laurel og
Hardy léku saman í meira en 30 ár og unnu hylli áhorfenda um
allan lieim. En þeir voru ekki eins slyngir á sviði viðskiptanna
og kvikmyndafélaganna i Hollywood. I>eir litu ekki stórt á sig
og datt ekki i liug að lieimta nógu hagstæða samninga, þegar
þeir voru komnir á það stig að geta krafizl næstum hvers sem
vera skyldi. I>á undirrituðu þeir samninga til margra ára, en
áttuðu sig ekki fyrr cn um seinan á þvi, að þar höfðu þcir gert
alvariega skyssu. Af þeim aragrúa kvikmynda, sem þeir léku í
saman, er stöðugt verið að sýna einhverjar bæði i kvikmynda-
liúsum og sjónvarpi viðs vegar um heim, og meðal annars hefur
islcnzka sjónvarpið sýnt nokkrar mynda þeirra, en tekjurnar
liafa ætíð runnifi beint til kvikmyndafélaganna, aldrei til þeirra
sjálfra eða ættingja þeirra.
Síðustu ár ævinnar voru þeir á ferðalögum um Evrópu og
komu þá fram á skemmtistöðum og vöktu lirifningu áliorfenda
sinna. En heilsan þoldi ekki svo mikla áreynslu. Stan Laurel
fékk slag, og litlu siðar fékk Oliver Hardy kransæðastiflu og
lifði aðeins stuttan tima eftir það.
Stjörnuhröp ^
Svar til Jónatans: Stjörnu-
hröp sjást, þegar loftsteinar
koma inn í gufuhvolf jarðar.
Steinar þessir eru á ferð um
himingeiminn, en eru of litlir
til að þeir sjáist frá jörðu,
nema svo vilji til, að þeir drag-
ist inn í lofthjúpinn. Er þá al-
gengast, að þeir brenni upp
vegna núningsins í gufuhvolf-
inu, þegar þeir eru í 110—100
km hæð og eyðist upp og
hverfi í 90—00 km hæð. Loft-
steinn, sem er 1 gramm að
þyngd, myndar stjörnuhrap,
sem er álíka bjart og björt-
ustu fastastjörnur. Á dimmri
nóttu sjást að meðaltali um 10
stjörnuhröp á klst. með berum
augum frá hverjum stað á jörð-
inni. Stjörnuhröpum fjölgar,
þegar líður á nóttina, og eru
þau tvöfalt tiðari að morgni
en að kvöldi.
NORÐURLJÓS
Svar til Hilmars: Norður-
Ijós myndast við það, að hrað-
fara rafhlaðnar agnir sem upp-
tök eiga í sólinni, koma inn
í gyfuhvolf jarðar og rekast á
frumeindir og sameindir and-
rúmsloftsins. Áreksturinn veld-
ur þvi, að loftið fer að lýsa.
I>egar norðurljós mynda boga
vfir himininn, er algengast að
boginn liggi þvert á segulstefn-
una. Hér á landi liggja norður-
ljósabogar því oftast nær frá
aust-norðaustri til vest-suð-
vesturs. Algengasti litur á
norðurljósum er grænn litur.
Norðurljósin myndast oftast i
rösklega 100 km hæð, lægst í
70 km en hæst i 1000 km hæð.
I>au sjást tiðast á norölægum
slóðum, og liggur belti þeirra
yfir ísland, og sjást norður-
Ijós hér því oftar þegar heið-
skírt er, og mest er af þeim
fyrir miðna-tti.
Hallur: I'yrstu minkarnir, er
fluttir voru hingað til lands,
komu frá Noregi árið 1931.
Voru það tvö kvendýr og eitt
karldýr. Minkurinn er af marð-
arkyni, einna likastur hreysi-
ketti á vöxt, langur og injór,
syndur eins og selur og snögg-
ur í hrcyfingum. Aðalfæða
hans er fiskur.
Svar til K. H., llafnarfirði:
Jú, þessi tilraun tókst að vísu,
en mjög reyndist þessi sigl-
ingaleið torsótt vegna hafíss-
ins. — I>að hefur vafalaust
kostað Manhattan inikið elds-
neyti að brjóta sér leið gegn-
um hinn þykka ís. Ef til vill
getur Æskan sagl nánar fiá
þessari ferð Manhattan.
S V O R
Svar til Helgu: — Mickey
Rooney, sem að skírnarnafni
lieitir Joe Yule, fæddist hinn 23.
9 1920 í Brooklyn, New York.
í fyrsta sinn, sem hann kom
fram á leiksviðinu, kallaði hann
sig Miekey McGuire, cn sam-
kvæmt áliti móður sinnar
breytti hann enn um nafn og
heitir síðan Miekey Hooney.
Með því nafni hefur hann unn-
ið sigra sina í kvikmyndaheim-
inum. Hann hefur leikið í
fjölda mynda og er kvikinynda-
húsagestum að góðu kunnur.
Sigurður: 1 1. tölublaði Æsk-
unnar 19G8 eru birtar nokkrar
leiðbeiningar við bréfaskriftir.
Ef þú átt ekki blaðið, ættir þú
að fá þér það. I>ær leiðbcining-
ar, sem þar er að finna, ættu
að leysa vanda þinn. Bókin um
fundi, félagsstörf og leiki, sem
auglýst var i inarzblaði Æsk-
unnar og gefin er út af Banda-
lagi Æskulýðsfélaga Reykja-
víkur, kostar kr. 125 og þeir
sem liafa áhuga á að cignast
þessa gagnlegu og fróðlegu
hók, geta skrifað til Æskunn-
ar og pantað hana þar.
320