Æskan - 01.03.1973, Blaðsíða 30

INFLÚENZA A' HEIMILUM
Hiti, höfuðverkur, beinverkir, hósti með
stiflum í nefi, sviði ( hálsi og fyrir brjósti,
og þegar hitinn fellur, þreytutilfinning og
stundum þunglyndi. Allt eru þetta fylgi-
fiskar inflúenzu. Ýmsar leiðir eru til að
draga úr þessum einkennum með nærgæt-
inni heimahjúkrun.
Hiti
Sjúklingar með inflúenzu fá alitaf háan
hita, iðulega 39—40 stig, sérstaklega fyrstu
tvo sólarhringana. Hitinn fellur oft á 3. degi,
en meðan á honum stendur, fær sjúkling-
urinn oft kölduköst; húðin ýmist brennandi
heit eða böðuð svita. Sjúklingar með hita
verða að liggja í rúminu. Hitinn og vökva-
taþið veidur þvl að munnurinn verður þurr,
tungan sár, þvagið dökkt með sterkri salmí-
akslykt, oft fylgir hægðaleysi. Vegna alls
þessa verður sjúklingurinn að íá mikinn
vökva, allt að 2—2(4 i af vatni á dag, sem
ávaxtasafa eða ( öðrum drykkjum, til að
draga úr óþægindum. Hægt er að draga úr
sárindum ( munninum með því að skoia
hann með þunnum sitrónusafa eða natrón-
vatni (sódaduft), 1 tsk. f Vz I af vatni. Hit-
ann má lækka með asperíni, rodifeni eða
öðrum álíka töflum, sem draga jafnframt úr
verkjunum. Það getur reynzt nauðsynlegt
að taka 1—2 töflur á 3ja til 4ra tíma fresti.
Mjög háan hita má alltaf lækka með þvi
að lauga allan likamann upp úr svölu en
ekki sárköldu vatni, og skipta jafnframt
um nærföt. Öldruðu fólki og börnum hættir
til að fá óráð með háum hita. Það fer þó
af þeim um leið og hitinn lækkar, en sé
líkaminn laugaður úr svölu vatni og kaldur
klútur lagður á ennið, flýtir það fyrir lækkun
hitans.
Höfuðverkir — beinverkir
Inflúenzunni fylgja verkir I höfði, augum,
útlimum, baki og koma alls staðar sam-
tímis, oft um leið og smitun á sér stað; og
þeir eru merki þess að rúmlega er nauð-
synleg, því hiti fylgir fijótt á eftir. Lyfin,
sem nefnd hafa verið, má taka eftir þörf-
um á 3ja og 4ra tíma fresti, því venjulegir
skammtar duga ekki lengur tii að draga úr
óþægindunum. Ekki er vert að taka verkja-
töflur á tóman maga. Drekkið því með þeim
glas af vatni, mjólk eða öðrum svaladrkk.
Áfengi hefur ekkert gildi við inflúenzu,
getur jafnvel aukið höfuðverkinn og óþæg-
indin af hitanum.
Hósti og stíflur í öndunarfærunum
Þurran og ertandi hósta og þrautir I
brjóstinu, sem eru algeng fyrirbæri með
infiúenzu, má milda með hóstasaft eða kvef-
mixtúru, sérstaklega þegar mikill og ert-
andi hósti truflar nætursvefninn, sem er
svo nauðsynlegur fyrir batann. Þessi lyf
á að taka eftir þörfum til að mýkja hóst-
ann. 0(t er gott að setja skammtinn í Vz
bolla af heitu vatni og dreypa hægt á. Þetta
gefur oft góða fró. Heitir drykkir draga úr
hósta. Öldruðu fólki hættir alltaf til að fá
fyrir brjóstið, og öndunin verður þá léttari
ef bætt er I 1 til 2 koddum undir höfuðið
og herðarnar. Stundum er nauðsynlegt að
hækka sjúklinginn upp I hálfsitjandi stell-
ingu. Þetta verður oft að gera til þess að
sjúklingurinn geti sofið. Sé hlýtt I svefn-
herberginu, 18—20 stig C., þannig að
hægt sé að vera litið eða sem minnst
klæddur, auðveldar það öndunina og dreg-
ur úr hóstanum. Herbergið má ekki vera
of heitt, þá ofhitnar sjúklingurinn. Loftið
má heldur ekki vera of þurrt, þá ertir Þa®
öndunarfærin. Til þess að halda loftinLi
hæfilega röku, er gott að hafa skál með
vatni á rafmagnsplötu með lágum strauh1-
Herbergið á að vera jafn heitt, bæði riótt
og dag. Gætið þess að hvorki rafmagns'
ofn né neitt annað sé ( gangvegi svefn'
drukkins og hálfruglaðs sjúklings, ef hann
kann að fara fram á baðherbergi að nótw
til.
Þar sem inflúenza berst frá manni til
manns með úðasmitun — hósta og hnef'
um — á svefnherbergið að vera vel I°ft'
ræst. Lítili efri gluggi má vera opinn sV° |
íramarlega sem hvorki myndast dragsuS' i
ur né herbergið kólnar um of. Forðizt ot'
hituð loftiaus herbergi. Oiíuofnar eru
heppilegir til upphitunar f sjúkraherbergi-
Þeir eyða súrefninu í andrúmsioftinu °9 !
menga það með ertandi gufum. Hins vegar
er sök sér að nota þá tii varahitunar annats ,
staðar í húsinu.
Þreyta og þunglyndi
Þreyta og þunglyndi leita á langflesta
eftir inflúenzu eins og aðrar meiriháttar
veirusmitanir. Með algerri hvild, rúmls9u
þangað til hitinn er horfinn og 9°®rl
hjúkrun, verður minna úr eftirköstunum-
Það hressir sjúklinginn að fá oft skipt un1
rök at
laga
lök, ver, nærboli, náttföt, sem eru
svita. Krumpuð rúmföt á að slétta og
koddana fyrir nóttina, því sjúklingur'nrJ
sefur betur í vel umbúnu rúmi. Birtan
herberginu á ekki að vera sterk og ÞesS
úkl'
kl'
skal gætt að hún skíni ekki ( augu sl
ingsins. Allt skal gert til að forða sjú
ingnum frá áhyggjum, hávaða, heimsókn
um og vandamáium I sambandi v
heimilisstörf og alla aðra vinnu. Hann
helzt að vera í rólegasta herbergi húss|U
og bezt er að vera ( eins manns rúmi me^
an á sjúkdómnum stendur. Inflúenza
bráðsmitandi sjúkdómur og þvl á að ðlU(
angra inflúenzusjúklinginn og forðast
samneyti hans við aðra ( fjölskyldunni
velviljaða ættingja, eftir því sem tök ®
á. Það dregur úr útbreiðsiu siúkdómsinS
Þeir sem fá hann mega ekki undir nein ^
kringumstæðum fara út fyrr en hitinn
orðinn eðlilegur og líðanin sæmile9> s
28