Æskan - 01.05.1992, Page 27

Ári síðar kom önnur ensk blús-
rokksveit, Black Sabbath, fram
með nýtt afbrigði af þungarokki.
Black Sabbath-kvartettinn reyndi
að laða fram drungalegan drauga-
blæ, bæði í söngtextum og tónum.
Þeir sungu um dauða, grafir, stríðs-
hörmungar og gældu við djöfla-
dýrkun þó að tæplega hafi full al-
vara legið þar að baki. Allar götur
síðan hefur nokkur hluti þunga-
rokkara reynt að gera sig ógnvekj-
andi (Alice Cooper, W.A.S.P,
dauðarokksveitir o.s.frv.).
Gítareinleikur Jimis Hendrixar
var að einhverju leyti ættaður frá
frjálsum djass-spuna. Það má m.a.
merkja af því að helsta samstarfs-
hljómsveit hans fyrstu árin var
enska djass-rokk-sveitin Soft
Machine, ein framsæknasta hljóm-
sveit síð-bítlaáranna.
Soft Machine fór líkar leiðir og
Jimi Hendrix nema hvað djassinn
var í því hlutverki sem blúsinn lék
hjá honum. Að auki var drynjandi
raforgel aðalhljóðfærið hjá Soft
Machine.
Fljótlega fór önnur ensk hljóm-
sveit, Deep Purple, að gera út á
drynjandi raforgelleik. Hún byrjaði
reyndar sem létt-rokkuð popp-
hljómsveit. En 1970 var kvintettinn
orðinn þungarokkssveit. Þar með
var orgelið orðið fullgilt sem þunga-
rokkshljóðfæri.
FRAMHALD
R
ABB-SONGUR
OG HIPP-HOPP
Rabb-söngstíllinn
(rap) á ætt sína að rekja
til eyjarinnar Jamaíku.
Um 1970 brugðu
þarlendir plötusnúðar á eftirfarandi
ráð til að losna við að greiða höf-
'SL-
t «
Chuck D, söngvari bandarisku
rabb-sveitarinnar Public Enemy.
undaréttargjöld fyrir plöturnar sem
þeir spiluðu: Þeir töluðu og sungu
ofan f lögin sem þeir spiluðu. Á
þann hátt náðu þeir að breyta lög-
unum um meira en 15% þannig að
höfundarétturinn féll niður.
Þetta spjall jamaísku plötusnúð-
anna varð vinsælt. Næsta skref var
það að upptökustjórar hljóðvera
notuðu bassa- og trommugrunn úr
vinsælum lögum og mæltu fram
rímtexta ofan á grunnana. Sá stíll
varð enn vinsælli en hinn fyrri.
Um eða upp úr miðjum áttunda
áratugnum barst rabb-söngurinn
til New York-borgar í Bandaríkjum
Norður-Ameríku.
Fyrst var oftast um samvinnu
jamaískra plötusnúða og banda-
rískra sálar-fönk- poppara (soul-
funk) að ræða. Þetta var á dögum
reglulegs og þreytandi diskó- takts.
Plötusnúðarnir krydduðu einhæft
diskóið með því að bianda saman
tveimur diskóplötum sem þeir léku
samtímis. En á meðan önnur plat-
an snerist eðlilega var hinni „klór-
að“ (klór = scratch = ýtt taktfast aft-
ur á bak og áfram). Ofan á þessa
blöndu var spjallað á dágóðum
hraða. í upphafi lagsins „Hit“ með
Sykurmolunum heyrist aðeins í
,,klóri“).
í pönkrokk-byltingunni 1977
varð diskó-takturinn hallærislegur.
Þá varð að grípa til nýrrar leiðar.
Hún kom með nýbylgjunni og kall-
aðist tæknipopp (electro). Þar léku
hljóðgervlar og trommuheilar eitt
aðalhlutverkið.
Um 1982 hafði fyrirbærið þró-
ast í hlut sem kallaðist „breik“
(break). „Breikið" var vélrænt mús-
íkform. Því fylgdi vélrænn dans þar
sem dansarinn reyndi að líkja eft-
ir hreyfingu vélmenna.
Hvorki „breikið" né eldri rabb-
músíkstílar urðu langlífir. Það skorti
tilfinningu, hita og sannfæringar-
kraft. Þeir voru án sköpunargleði
og án andagiftar.
Um miðjan níunda áratuginn
varð enn ein breyting á. Banda-
rískir blökkusöngvarar fóru að
rabba um ýmis hitamál sem
brunnu á þeim. Jafnframt fóru þeir
að leggja meiri rækt við undirleik-
inn en fyrr. Þeir hófu að rabba af
þörf fyrir að tjá sig um eigin tilfinn-
ingar og viðhorf til lífsins og tilver-
unnar í stað þess að setja saman
endalaust og efnisrýrt rímbull. Og
lce-T, vinsælasti rabb-söngvari
heims um þessar mundir.
í stað vélræna tölvuheilans var
reynt að túlka og leggja áherslu á
boðskap rabbtextans með ýmsum
hljóðum (eins og lögreglusýrenu
eða bútum úr lögum annarra flytj-
enda) og hljóðfærum.
Þar með var „hipp-hopp“ mús-
íkformið orðið til. Algengt er að
„hipp-hoppi“ og rabbi sé ruglað
saman. Munurinn á þessu tvennu
er þessi: Rabbið er einvörðungu
hugtak sem lýsir söngaðferðinni.
„Hipp-hoppið“ lýsir taktinum og
músíkforminu og getur þannig ver-
ið án söngs.
Ljótur löstur á „hipp-hoppi“ er
að helstu stjörnurnar rabba með
sóðalegu orðbragði. Að auki eru
kynþáttarfordómar áberandi í rabb-
textum þeirra.
... platan NEVERMIND með
Nirvana tríóinu hefur selst í 6 þús.
eintökum hérlendis. Þetta er merki-
legt. Þessi ótrútlega mikla sala fer
fram á fyrri hluta ársins þegar þær
plötur sem vinsælastar eru ná varla
að seljast í 1000 eintökum. Erlend-
ar plötur hafa aldrei selst nándar
nærri eins vel og íslenskar. Ef svo
heldur fram sem horfir verður
NEVERMIND ein af mest seldu er-
lendu piötunum fyrr og síðar hér-
lendis ...
... í útbreiddasta rokktímariti
Finnlands, Poinen vaihtoehto, var
Nirvana kosin næst besti erlendi
skemmtikrafurinn nýverið og hef-
ur skotist upp fyrir Metallicu sem
lenti í þriðja sæti að þessu sinni.
En hver náði efsta sætinu? Okkur
íslendingum til mikillar undrunar
var það íslenski rokksöngvarinn
dr. Gunni, betur þekktur hérlend-
is sem Gunnar L. Hjáimarsson
söngvari nýrokksveitarinnar Ekta
og þar áður söngvari Svart-hvíts
draums og Bless ...
... í fyrra gaf finnskt plötufyrir-
tæki út smáskífu þar í landi með
Gunnari L. Hjálmarssyni. Á A-
hlið plötunnar er lagið Eins og fólk
er flest. Það hefur notið fádæma
mikillar hylli í Finnlandi. Núna í
sumar fer Gunnar í hljómleikaferð
til Finnlands...
... trommuleikarinn Ingólfur
Sigurðsson hefur farið úr hljóm-
sveitinni Síðan skein sól. Hann
einbeitir sér nú að trommuleik með
hljómsveit Hönnu Steinu
Hjálmtýsdóttur, Orgill...
... arftaki Ingóifs í trommustóli
Sólarinnar er Hafþór Guðmunds-
son, vel kunnur úr Hunangstungli
Geira Sæm. Getum við ekki kallað
þetta að fara úr rísandi tungli í skín-
andi sól...?
... með komu Hafþórs hefur
músík Sólarinnar þyngst til muna
og rokkast. Hún hefur harðnað í
átt til hráslagalegs, ensks nýrokks
... væntanlegir forsetaframbjóð-
endur í Bandaríkjum Norður-Am-
eríku í haust ættu að geta tekið
Æ S K A N 2 7