Fróði - 01.12.1911, Blaðsíða 44

FRÓÐI.
190
grafa upp allar þær bækur sern ekki höföu verið eyðilagöar og
hægt var að íinna, kom það þá upp, að margur hafði óhlýðnast
b'otSwrí keisara og dregið undan það sem hægt var af bókunum.
Var þá um tíma blóinaöld hjá Kínverjum, listir og vísindi
jukust, vellíðan þjóðarinnar óx því friðsælt var, þar sem engir
leituðu á þá nema hinar viltu Tartaraþjóðir að norðan.
Árið 121 f. Kr. var Woote keisai'i Kínverja og safnaði hann
þá liði og fór á móti Törturum, sigraði þá gersamlega og setti á
stofn kínverskar nýlendur í sveitum þeirra, bygði borgir og setti
yfir jarla.
Loks íóru að koma upp deilur á milli Tartara sjálíra og um
93 eftir Kr. voru þeir reknir að austan. Hröktust þeir vestur á
bóg þangað til þeir komu norðaustur af kaspiska hafinu, þar
staðnæmdust þeir á sléttunum, þar sem nú eru Kirghisar.
Á dögum Mingte keisara, 65 e. Kr., var farið að boða
Buddhatrú í Kína. Kom hún frá Indlandi og var hi-akin þaðan.
Það var endurbót á Brahmatrú Indverja. Buddhatrú náði brátt
fótfestu í Kína og hefir haldist þar við til þessa dags.
Einlægt var Kína mikið og voldugt ríki. Keisaraættirnar
sátu þar sjaldan lengur en 200 ár hver, þá kom einhver höfðing-
inn og velti hinum ríkjandi keisara úr stóli. Árið 284 e. Kr., er
getið um að Theodósíus keisari hins austrómverska ríkis hafi sent
sendiherra til Kínverja keisara.
Eftir 400 e. Kr. kom los á alt þar eystra, og var óöld og
hver höndin upp á móti annari þangað til Him Yang Keen braust
til valda 590 é. Kr. Hann var maður mikilhæfur. Lét semja
lagabálka nýja og bæta hin gömlu lög og jók fimm þúsund bind-
um við hið keisaralega bókasafn. Hann vann sigur á Tartörum
og barði á Koreumönnum, en þeir voru orðnir honum undirgefn-
ir og vildu losast. Eftirkomendur hans voru byggingamenn
miklir og unnu vísindum, var á þeirra dögum stórum aukið hið
keisaralega bókasafn.
Um 640 e. Kr. var Kína orðið svo voldugt, að það náði
vestur að Persaveldi og Kaspiska hafinu. Þá var ríki keisara
þeirra, sem kallaður var Khan, svo mikið, að þangað voru gerðir
sendiherrar frá Nepaul, Persalandi, Magadha og Rómaborg