Heimilisblaðið - 01.01.1953, Blaðsíða 33

UMSKIPTIN gurinn
Ævintýri eftir Selmu Lagerlöf
Oólbúakerling kom gangandi
4 gegnum skóginn með króg-
ann sinn dinglandi í næfra-
hylki, sem hún bar á bakinu.
Króginn var stór og ljótur,
með hár eins og svínsburst,
oddhvassar tennur og kló á
litlafingri, en hólbúakerling-
unni fannst auðvitað, að ekki
gæti verið til fallegra barn.
Að stundarkorni liðnu kom
hún á stað, þar sem skógur-
inn var lítið eitt gisnari. Þar
lá gata um, holótt og hál
vegna trjárótanna, og eftir
götunni komu ríðandi bóndi
nokkur og kona hans.
Strax þegar hólbúakerling-
m kom auga á þau, ætlaði hún
að laumast aftur inn í skóg-
lnn, til þess að fólkið sæi
hana ekki, en þá tók hún eftir,
aÖ bóndakonan hélt á barni
a armi sér, og þá breytti hún
Urn áform. — Ég ætla að sjá,
hvort mannabarnið er eins
fallegt og barnið mitt, hugs-
aÖi hún og skreið bak við
stóran heslirunna, sem óx rétt
við vegarbrúnina.
En þegar bóndahjónin riðu
ihamhjá henni, teygði hún sig
svo langt áfram í ákefð sinni,
aÖ hestarnir komu auga á
stora, svarta hólbúahausinn.
Þeir prjónuðu og þustu brott
á harða spretti. Það lá nærri,
að bóndinn og kona hans
óyttu af baki. Þau ráku upp
hræðsluóp, síðan lutu þau
áfram, til þess að ná taum-
naldi á hestunum, og auga-
ragði síðar voru þau horfin
úr augsýn.
Hólbúakerlingin grenjaði
UPP yfir sig af gremju, því
aÖ henni hafði naumast gef-
HEIMILISBLAÐIÐ
r ^
INNGANGSORÐ
eftir Anders Österling.
Það eru ekki til neinir hólbúar,
en áður fyrr trúðu menn, að þeir
vœru til, og þá reið á því að
vera vel á verði og sniðganga
stigu þeirra. Selma Lagerlöf, hinn
frægi rithöfundur frá Vermalandi,
sem fékk Nóbelsverðlaunin og
hefur verið þýdd á öll tungumál
veraldar, segir hér sögu frá þeim
tímum. Þegar þú hefur lesið
hana, skaltu hugsa um hana
stundarkorn og þér mun skjljast,
að í sögunni af umskiptingnum
felst einnig lexía handa okkur,
varðandi miskunnsemina. Bónda■
konan getur ekki fengið sig til
að gera umskiptingnum neitt
mein, hversu mikill stuggur sem
henni stendur af þessari viðbjóðs■
legu veru og hversu Ijóst sem
henni er, að allt það ólán, sem
yfir búgarðinn dynur, er návist
hólbúanna að kenna. Hún breytir
samkvæmt eðlishvöt sinni o g
samvizku. Og síðan kemur það
í Ijós, að hólbúarnir hneigjasl
einnig til þeirrar réttvísi, er felst í
því að gjalda líku líkt. í augum
bóndakonunnar er barn alllaf
barn, jafnvel þótt svo vilji til,
að það sé af hólbúakyni, og þessi
takmarkalausa, þjáningafulla fórn-
arlund hlýtur að lokum þau
laun, sem hún hefur verðskuldað.
Ofbeldi hafði verið endurgoldið
með ofbeldi, en loks er það
mildin, sem úrslitum rœður.
_________________________—J
izt tóm til að líta mannabarn-
ið augum. En í sömu svifum
varð hún harðánægð aftur.
Barnið lá nefnilega á jörðinni,
rétt við tærnar á henni.
Það hafði dottið úr faðmi
móður sinnar niður í þurra
laufhrúgu, svo að það hafði
ekki sakað. Það grét hástöf-
um af hræðslu eftir fallið, en
þegar hólbúakerlingin laut
niður að því, varð það svo
hissa og þótti hún svo skrítin,
[29]
að það steinþagnaði og teygði
upp hendurnar, til þess að
toga í svarta skeggið á henni.
Hólbúakerlingin stóð þarna
steinhissa og virti manna-
barnið fyrir sér. Hún skoðaði
grönnu fingurna með rósrauðu
nöglunum, skæru bláu augun
og litla, rauða munninn. Hún
þreifaði á mjúku hárinu,
strauk um vanga barnsins með
hendinni, og undrun hennar
varð æ meiri. Hún skildi það
blátt áfram ekki, að barn gæti
verið svona blómlegt, mjúkt
og fínlegt.
Allt í einu kippti hólbúa-
kerlingin næfrahylkinu af baki
sér, tók upp úr því krógann
sinn og lagði hann við hlið-
ina á mannabarninu. Og þeg-
ar hún sá, hversu mikill mun-
ur var á þeim, missti hún alla
stjórn á sér og fór að hrína
hástöfum.
Meðan þessu fór fram,
höfðu bóndinn og kona hans
náð aftur stjórn á hestunum,
og sneru þau nú aftur, til þess
að leita að barni sínu. Hól-
búakonan heyrði, að þau voru
að koma, en hún hafði enn
ekki horft nægju sína á
mannabarnið, heldur sat kyrr
hjá því allt til þess, að bónda-
hjónin voru næstum því kom-
in í Ijósmál. Þá tók hún skjóta
ákvörðun. Hún skildi krógann
sinn eftir við götubrúnina en
stakk mannabarninu niður í
næfrahylkið, sveiflaði því á
bak sér og hljóp af stað inn
í skóginn.
Hún var naumast horfin,
begar hjónin komu í augsýn
aftur. Þetta voru fyrirmyndar
bóndahjón, sem nutu bæði
auðs og virðingar manna, og
þau áttu stóra jörð í gróður-
sæla dalnum, sem lá meðfram
fjallinu. Þau höfðu búið sam-
an í hjónabandi árum saman,
en þau áttu aðeins þetta eina