Heimir - 01.10.1910, Blaðsíða 8

32
HEIMIR
þessa manns mundi verSa á þessa leiö: Þú hiö eilífa ótakmark-
aöa alheims kærleiks afl. Eg finn sárt til vanþekkingar minnar
og veikleika, ég þrái að skynja og skilja alt, öll náttúrunnar lög
öfl og efni. Ég þrái að verða fullkominn, og ég þrái að aðrir
menn veröi það; ég veit að þú ert mitt lífsafl, ogaf þér þroskast
það; ég vil því meðtaka þín áhrif og draga þau til mín, og gjöra
mig meðtækilegan fyrir þau; ég bið því með fullu trausti að
kraftur þinn stjórni mér og öllum mönnum í hinni mannlegu
lífsheild.
Efni þessa erindis míns er í stuttu máli þetta: Maðurinn
er sérstök ákveðin heild, bæði líkamleg og andleg heild. Hann
er frjáls, og þess vegna á hans vald að þroska manngildi sitt í
hvaða átt sem hann vill. En ef að þroskanin biýtur eðlislög
náttúrunnar, þá er hún að því leyti eyðilegging á manngildinu.
Allir menn eru frjálsir, og allir menn mynda sameiginlega lifs-
heild. Þess vegna má engin einstaklingur nota. frelsið, til þess
að hindra annari frá að nota það. Oll tilveran er óendanlegt
heilda k.erfi, og hver hluti í því kerfi, vinnur að við-
haldi heildar sinnar, eins og hver sella í líkama mannsins
vinnur að viðhaldi hans. Öll þau heildakerfi, sem menr.irnir
húa til, verða að vera í fullu samræmi við náttúrulögin, því með
þvf eina móti verða þau uppbyggileg fyrir manngildið; og með
því eina móti geta heildirnar þroskast íheilbrigðu formi. Menn
ættu þvf að taka náttúruna til fyrirmyndar þegar menn vnynda
félagsheildir, og sömuleiðis hvernig hinir einstöku hlutar heildar-
innar eiga að vinna.
Að síðustu ætla ég að taka það fram, að til þess að maður-
inn geti náð heilbrigðri menning verður bæði líkamleg og andleg
þroskun hans, að vera í fullu samræmi við eðlislög náttúrunnar,
því þau bregðast ekki, og maðurinn er þeim vitandi og óafvit-
andi háður. Engin trú eða kenning mannanna hefur nokkur
áhrif á þau lög, og svo er annað, að árangurinn af þeim rökfærs-
lum, sem ég hefi tilfært í þessu erendi minu, verðurhinn samiog
ég hefi áður látið í ljósi er þessi: að manngildið og þroskun þess
hyggist á sannleiks þekkingu og kærleika.