Heimir - 01.10.1910, Blaðsíða 9

H E I M I R
33
Ritgerð þessi er fyrirlestur, sem var flutturaf höf. á meöal
Islendinga í Blaine Wash. í fyrravetur. Efniö og meöferö þess
yflrleitt lýsir svo skarpri athugunargáfu og heilbrigöum hugsun-
arhætti aö höf. á skiliö aö þetta erindi hans birtist á prenti,
enda þó í stöku stað inætti gera athugasemdir viö ályktanir og
notkun vissra oröa. Höf. er roskinn verkamaöur, sern líklega
hefir aldrei í neinn skóla komiö, en hugur hans stefnir auösjá-
anlega aö hinum alvarlegu og erfiöu viöfangsefnum mannsand-
ans. Ritstj.
Únítaratrúin.
Pvrirlestur fluttur ákyrkjuþiniti íslenzkraúnítara í Vesturheimi
í júní 1910 af G. Árnasyni.
Kæru tilheyrendur:
Eg vona aö allir, sem hér eru viöstaddir séu fúsir aö viöur-
kenna, aö hlutverk það, sem mér hefir veriö faliö aö leysa af
hendi ineö þessu erindi, sé ekki sein allra auöveldast. Málefniö
er svo stórt, aö þaö er næstum ógerningur aö segja nokkuö um
þaö á einni klukkustund eöa svo, nema meö því móti aö taka
einhverja eina hiið þess til meöferöar. En aö gera þaö mundi
ekki eiga vel viö hér, þar sein aö með því mundi yfirlitiö—því
yfirlit á þetta aö vera - veröa of einhliöa. Mér hefir þess vegna
dottið í hug, aö máski mætti nota hér eina aðferð, sem er oft
notuö í líffærafræöinni og öörum vísindagreinum, þegar lýsa þarf
einhverjum hlut, sem ekki er hægt að sjá hvaöa eðli og hlutverk
liafi aöeins meö því aö skoöa hann á yfirboröinu; aðferðin er sú
að kljúfa hlutinn eftir einhverri beinni línu, til þess aö hin ynnri
bygging hans sjáist. Þessi aðferö getur náttúrlega ekki átt bók-
staflega við þegar um það er aö ræöa aö lýsa einhverri stefnu
eða málefni. en sem samlíking getur hún máske dugað til aö
gera ofurlítiö ljósari mismuninn á því sem nefna mætti kjarna
málefnisins og hinum ytri hliöum þess, en hann oft og einatter;
því enginn mun vilja neita, að í öllum málefnum og stefnum sé