Iðunn : nýr flokkur - 01.07.1920, Blaðsíða 7

IÐUNN
Höfuðrit Henriks Ibsens.
Ibsen hefir ritað tvö skáldrit, sem uppi munu verða,
meðan aldir líða, en það eru hinir miklu ljóðleikir
tians Brandur og Pétur Gaulur. Leikrit þessi eru
nú orðin mörgum íslendingum kunn, ýmist á frum-
málinu eða af hinum ágætu ísJ. þýðingum, sem við
höfum eignast af þeim1). En ekki er víst nema suma
skorti eitthvað á skilninginn á verðmæti þessara rita
og sumir hinna yngri upprennandi manna hafa ef til
vill alls ekki lesið þau. Því er ekki nema rétt, að á
þau sé bent og reynt sé að lýsa, þótt ekki sé nema
aðalinntaki þeirra.
Hugmyndin, sem liggur til grundvallar fyrir báðum
leikritunum, er sú, að skaparinn hafi falið í hvers
manns sál einhverja þá hugsjón, einhvern þann til-
gang, sem þeir eigi að reyna að ná með lífi sínu og
breytni. Maðurinn eigi að verða eins og að persónu-
gervingi alls hins mesta og bezta úr sínum eigin
innra manni, verða sem Iíkastur því, sem inst er og
ágætast í eðli hans sjálfs. Þetta kallar Ibsen að verða
»sjálfum sér líkur«, en við myndum frekar nefna það
að vera sjálfum sér eða hugsjón sinni trúr. Mönnum
tekst þetta nú misjafnlega. Einstaka maður reynist
að vísu hugsjón sinni trúr til hinztu stundar, en
flestir verða að eins að einhvers konar broti úr því,
sem þeir vildu verða. Sumir verða að »ljósmóti« því
1) Sr. Matthías Jochumsson liefir eins og kunnugt er þýtt bBrandtí,
og birtist sú þýðing i dagbl. »íslandi«y en var siðan sérprentuð. Einar
Ðenediktsson þýddi »Pétur Gaut«, en hann var aö eins prentaður í
30 tölusettum eintökum, svo að liann er nú i tiltölulega fárra manna
höndum.
Iðunn VI.
1