Kirkjuritið - 01.12.1959, Side 25
KIRKJURITIÖ
455
við hliðina á hinu veraldlega
valdi. En svona hefir það
gengið á íslandi ... Ekki bæt-
ir það heldur úr, þegar full-
trúa veraldlega valdsins sýn-
ist eiginlega meinilla við allt
þetta kirkjulega fundarhald
og stýrir umræðum þannig,
að hann botni ekkert í, hvers
vegna menn hætti ekki þessu
óþarfamasi sem allra fyrst,
svo að hann geti losast úr
þessari prísund. Ekki var ég
þess var, að nokkur maður
hefði það álit, að þessi árlega
synódus hefði neitt að þýða
eða væri til nokkurs gagns.“
Ekki var ástandið björgu-
legt fyrir 60 árum. Enda var
óánægja með þetta rík undir niðri hjá mörgum manni. Og ein-
mitt þetta sama ár og þeir félagar ferðuðust hér um kring,
komust á fót tvær stofnanir kristilegar, sem áreiðanlega áttu
sinn drjúga þátt í, að staumhvörf urðu í þessu efni áður en
langt um leið. í byrjun árs stofnaði séra Friðrik Friðriksson
K.F.U.M., og undir lok ársins var Fríkirkjusöfnuðurinn í Reykja-
vík tekinn til starfa. Ástæðurnar til stofnunar fríkirkjusafn-
aðar hér í bæ koma að nokkru fram í ummælum hinna tveggja
góðu gesta. Rikisvaldið sat hér yfir rétti kirkjunnar. Það var
sama, hvað prestar voru að tala um, ekkert fékkst fram, ef
veraldlega valdið var því ekki samþykkt. Þó var gjald til
prests og kirkju hækkað þetta ár að miklum mun með lögum
frá Alþingi. Hið svonefnda „offur“ eitt var 4 kr. Og mun
þannig kirkjugjaldið þá hafa verið miklu hærra að tiltölu en
nú. Hins vegar var þeirri beiðni almennings ekki anzað að fá
tvo presta við dómkirkjuna. Það var alltof dýrt. Og þótt dauð-
ýflis— og sofandaháttur væri eflaust mikill og almennur, voru
samt menn til, sem ekki vildu sætta sig við þetta. Þeir ákváðu
að yfirgefa þjóðkirkjuna og koma á fót fríkirkjusöfnuði. Létu
þeir bera um bæinn undirskriftaplagg svohljóðandi:
Séra Þorsteinn Björnsson,
núverandi safnaöarprestur