Kirkjuritið - 01.03.1969, Blaðsíða 30

KIRKJURITIÐ
124
Hann á bergmál viiN eittlivað, sem liggur djúpt í vitund
flestra karlinanna, einhverja ómeðvitaSa gleði yfir ruddaskap
og liarðneskjn, ábyrgðarlaust ástamakk og sexual-svall.
Þar næst samsvarar hann þörf fyrir að vera betja, eittbvað
stórt og sérstakt, ekki sízt í augum kvenna. Allt bið óleyfi'
lega og ótillilýðilega, sem Bond gjörir verður leyfilegt, af
því að hann gjörir það. Þannig verður liann skálkaskjól nútínia
gæjanna.
Sé litið á Bond með sérstöku tilliti til samtíðarinnar verður
liann táknmynd kröfunnar, binnar frekjulegu og beimtufreku
skapgerðar nútímafólks og skorts liennar á jákvæðum fyrir-
myndum, sem bún þori að treysta.
Við erum stödd í liinu andlega tómi, sem þýzki heimspek-
ingurinn Nietzscbe spáði um, þar sem ekki er á neinu að
byggja í h'fsskoðun og siðferði. Fjall sannleikans er horfið J
bili, og við vöfrum í þoku og dirnniu illa vopnuð til að berjast
gegn fölskum hugsjónum og blekkingum, sem síast inn í vitund
fólksins með bókum, kvikmyndum og öðrum fjölmiðlunar-
tækjum tæknialdarinnar.
Menningarlega rótlaust fólk, sem er orðið svo sérmenntað,
að ]iað er næstum ómenntað, stendur uppi meira eða minna
varnarlaust til andófs eða mótstöðu gegn óbeinum árásum a
mannleg og alþjóðleg verðmæti og algild beillalögmál mann-
legrar sálar og tilfinningalífs, sem eru nú frægastar í Kína.
Eins og áður befur verið bent á, megnar Iiin vísindalega
efnishyggja ekki að fullnægja draumþrá mannlegra tilfinninga
eftir liinu dulræna, dramatízka og rómantíska. Raunverulega
eykur þessi kaldræna skynsemdaraðstaða mannsliugans þessa
þrá bjartans, svo að liún getur orðið andlegt bungur.
1 fyrsta lagi befur starfandi fólk nútímans ekkert beint
samband við sína eigin starfsframleiðslu, á sér því ekkei't
raunverulegt takmark til að keppa að. En það gat bæði bóndi,
framleiðandi og iðnaðarmaður fyrri alda. Hér er því lifað og
lirærzt í tómrúmi, sem ekki veitir neina fyllingu án upphafs
og endis, sama bandtak kannske ár eftir ár, vélrænt, dautt t
vélasölum iðnvæðingarinnar. Meira að segja skólarnir og sveita-
störfin eru orðin með verksmiðjublæ.
En þar við bætist, að véltæknin og stytting vinnutímans
hefur í för með sér auknar tómstundir, svo að fólk, sei»