Prestafélagsritið - 01.01.1925, Side 71

66 Ámi Sigurðsson: PrestafélagsritiS.
Stefáns verður naumast fundinn eimur af því sem sérstaklega
er kaþólskt, svo sem sakramentisleg eðlisbreytingarkenning
eða Maríudýrkun og heilagra manna. Kaþólskt er það aftur
á móti, þegar allsherjarfundur kaþólskra í Amsterdam á síð-
astliðnu ári vill gjöra hinn kaþólska sakramentislærdóm að
höfuðbjargráði hins dauðþreytta, órólega og leitandi nútíðar-
mannkyns.1) Og kaþólskt er það, þegar Vilhjálmur van Ross-
um, samkvæmt eigin frásögn, krýpur hryggur í huga og grát-
biður heilaga Birgittu, að hún gerist árnaðarmaður Svíþjóðar
hjá Guði og láti aftur sína andlegu ætt, hina kaþólsku kirkju,
endurlifna í föðurlandi sínu (bls. 39). Engis slíks verður vart
í kvæði Stefáns. Sú trú, sem þar verður vart, er hin sameig-
inlega trú allra kristinna manna á Guð föðurinn og son hans
Jesú Krist, í kaþólskri umgerð, kjarni kristindómsins í um-
búðum Rómakirkju.
Nokkuð öðru máli er að gegna um bók Halldórs Kiljan
Laxness. Þar er hið kaþólska viðhorf sett í letur með heldur
afdráttarlausri hreinskilni. Þar sjáum vér hina kaþólsku kenn-
ingu í sínum strangasta ósveigjanleik. Á blaðsíðu 21 og 22 í
þeirri bók svífur andi Píusar 9. yfir vötnunum, andinn frá
Vatíkanþinginu 1870, þegar óskeikulleiki páfans er gerður að
trúarsetningu (Dogma) sem enginn sannkaþólskur maður má
efast um. Það er svo sem enginn efi á því, að þessi samþykt
Vatikanþingsins er bein afleiðing, söguleg og rökrétt, af allri
þróun kaþólskrar kirkju á undanförnum öldum, sem stefnir
beint að blindri »autoritets«-trú, þar sem æðstu völd og síð-
ustu úrslit allra vandamála trúar og siðferðis eru lögð í hend-
ur einum manni, hinum óskeikula páfa. En ekki hefir Hall-
dóri mínum tekist að sveigja minn hug til hlýðni við þessa
kenningu kaþólskrar kirkju þótt honum mælist skörulega. Eg
verð aldrei meiri mótmælandi en þá, er ég les og heyri aðra
eins staðhæfingu og þessa, að >þótt heilögustu embætti kirkj-
unnar væru lögð á herðar óarga dýrum, og þótt páfinn í Róm
1) Sbr. Kristendomen och vár tid, 19. árg., 11.—12. hefti, bls. 3S2 og
áfram.