Prestafélagsritið - 01.01.1925, Page 101

96
Magnús Jónsson:
Preitafélagsritið.
of stuttur tími. Grafreitur þyrfti að endast um öld, og ætti
því ekki að hafa hann minni en h. u. b. 10 Q metra á mann.
Þó er auðvitað ekki nauðsynlegt að hafa hann svo stóran
strax, ef gert er ráð fyrir stækkun.
5. Hve mikið er garðurinn útgrafinn?
Langflestir garðarnir eru alveg eða nálega alveg út grafnir
og má líka nærri geta, þegar það er athugað, sem áður er
sagt um ending grafreita. Flestir garðar eru auðvitað marg
grafnir enda víða getið um gröft er upp komi. Man ég eftir
8 höfuðkúpum úr einni gröf og þá auðvitað kynstrum af öðr-
um beinum. Víða endast grafreitirnir lengi vegna upphækk-
ana aftur og aftur. Mun það hafa verið alsiða meðan torf-
kirkjur voru tíðkanlegar, að dreifa moldum gömlu kirkjunnar
út yfir garðinn í hvert sinn sem nýja kirkju varð að reisa.
Gat þá staðist á endum með kirkju og garð, og kirkjan haldið
garðinum graftrarhæfum öld fram af öld.
Mjög er misjafnt hve fljótt lík og kistur fúna í görðum. I
þurrum sandi er sagt að kistur geti haldist nálega ófúnar í
yfir öld, en í rakri mold fara þær fljótt. Fer líka nokkuð
eftir kistunum, og er það einhver afvegaleiddasta umhyggja
að gera líkkistur mjög sterkar og þykkar í stað þess að búa
svo um, að moldin fái sem fyrst að »hverfa aftur til jarðar-
innar, hvar hún áður var«. Til þess eru lík grafin. En alt
þetta segir til um það, hve stóran grafreit þarf að hafa, því
að í raun réttri takmarkast tíminn ekki af öðru að jafnaði en
því, að það sé fúið, sem áður var grafið. En hitt ætti ekki
að eiga sér stað, af svo mörgum ástæðum, að raska niður-
settum líkum, sem ófúin eru.
6. Lýsing á ieiðum, minnismerkjum o. fl.
Eins og vitað var fyrirfram er nálega ekkert skipulag á
leiðum í görðum hér yfirleitt. Þó er það ekki jafnt alstaðar
og í einstaka stað hafa beinlínis verið gerðir skipulagsupp-
drættir af görðum. Víðast er það venja að hlaða leiði upp,
og allvíða er þess getið að plantað sé á leiði. En um það,