Prestafélagsritið - 01.01.1932, Blaðsíða 166
Prestafélagsritið.
Trvsgingar.
159
því, sem áður var. Við þetta sat svo hér á landi i nolckur
hundruð ár, þar til komið var á skiftingu í sveitir og
reglur settar um framfærslu manna eftir sveitfesti nokk-
uð í líkingu við það fyrirkomulag, sem enn er.
Frjáls góðgerðastarfsemi til þess að rétta nauðstödd-
um hjálparhönd liefir líka frá fyrstu tímum verið ná-
tengd kirkjunni og starfsemi hennar. Hér á landi hefir
aldrei kveðið mjög mikið að opinberri góðgerðastarfsemi.
VaJda því eflaust meira staðliæltir heldur en skortur á
hjálpfýsi, því að óvíða mun hún vera til í öllu ríkari
mæli en liér. En hjálpin liefir verið látin af liendi sjálf-
lcrafa og á þann liátt, milli nágranna og kunnugra, að
ekki liefir mikið Jjorið á úl á við. Víða i öðrum löndum
gerir góðgerðastarfsemi nokkurt gagn, en þó má segja,
að varla sjái liögg á vatni, þvi að lijálparþörfin er svo
mikil.
Nú þarf víðtækari ráðstafanir en áður, enda liafa ýms
ráð verið hugsuð upp og margar aðgerðir verið reyndar.
Einn þáttur í þeim ráðstöfunum, sem menn liafa lieitt
nú á seinni tímum, eru allskonar tryggingar.
Eins og áður er drepið á, er það nú orðin almenn
skoðun að þeir, sem ekki geta séð fyrir sér og sínum
eigi að fá lijálp liins opinbera. Hjá oss er ákvæði um
þetta í sjálfri stjórnarskránni, en síðan er i fátækra-
lögum álcveðið livernig lijálpin skuli veitt. Sú lijálp, sem
er skipulögð af þjóðfélaginu i lieild sinni eða einstökum
deildum þess, fellur undir tvær meginreglur. Annars veg-
ar er framfærsla, liins vegar tryggingar.
Hjálpin er nefnd framfærsla, þegar þiggjandinn liefir
eliki beinlínis fyrirfram lagt til það fé, sem notað er til
lijálpar t. d. með því að spara það saman i þessum á-
kveðna tilgangi.
En þegar hjálpin er veitt af fé, sem áður er lagt til
liliðar í því skvni, og áætlað er eða reiknað út eítir lík-
um eða reynslu live margir muni þurfa á hjálpinni að
halda, þá er sagt, að hún sé veitt á grundvelli trygginga.