Nýjar kvöldvökur - 01.11.1913, Blaðsíða 10

250
NÝJAR’KVÖLDVÖKUR.
»Munið þið eftir mér?« sagði eg brosandi.
»Já,« svaraði konan, »eg man eftir andlit-
inu; þér eruð Jakob, ferjumaðurinn.
Pau buðu mér upp og eg gekk heim með
þeim.
»Eg hugsaði það altaf, að þér væruð ekki
ferjumaður, þó að þér Iétust vera það, Ærleg-
ur,« sagði frú Wharnecliffe; því vilduð þér
ekki segja okkur satt?«
»Pá var eg ferjumaður af eigin hvöt og
eigin heimsku. En nú er eg það ekki lengur.«
Við urðum óðara beztu vinir. Eg sagði þeim
ýmislegt af æfintýrum mínum, og eg borðaði
miðdegisverð hjá þeim. Föðurbróðir þeirra var
þá dauður — hann hafði aldrei borið sitt bar
eftir að svik hans komust upp. Hann dróst upp
og dó að þrem mánuðum liðnum, og iðraðist
einlæglega prettvísi sinnar.
Eg varð nú úr þessu mörgum jkunnugur,
og kyntist altaf fleirum og fleirum, eftir því sem
lengra leið. Og það varð mér að góðu, því
að með því móti náði eg því tiginna manna
sniði, sem hver maður þarf að hafa, sem vill
sæta félags- og samkvæmalífinu. Margt var um
mig talað, en flestir héldu að eg væri ungur
maður, sem hefði fengið hið bezta uppeldi,
og átt hægt með að ná í góða stöðu, en kos-
ið heldur ferjumannalífið, en svo hefði eg
hlotið mikinn arf, og þá hefði eg farið að
gegna stöðu minni. Auðséð er af sögu minni,
hvað satt var í þessu, en eg lét hvern ráða
skoðun sinni um það. En eitt varö mér að
góðu: hvað eg var lesinn og margfróður og
latínulærður i tilbót. Pví að þó að ekki sé al-
gengt, að lærdómur njóti sín mikið íí sam-
kvæmalífinu, þá varð mér það samt til mikill-
ar styrktar, því flestir vildu heldur trúa lognu
en sönnu um æfi mína eins og gengur.
Eg hafði oft hugsað um það, hvernig eg
ætti að gera æfina þægilegri fyrir skólameistara,
því að eg fann það, að eg átti honum meira
upp að unna en flestum öðrum. Einn daginn
reyndi eg að færa þetta í tal við hann, en
hann neitaði því eindregið.
»Eg sé hvað þú vilt, Jakob sonur minn.
En það getur ekki orðið af því. Maðurinn er
að eins vanadýr. Vaninn verður honum að
lífsnauðsyn, að Iífsnautn. í samfleytt 45 ár hefi
eg streizt við að troða Iærdómi og þekkingu
inn í hausa, sem ekki hafa verið eins meðtæki-
legir eins og þú. Pað hefur verið erfitt dags-
verk, og þó get eg ekkí hætt við það. A sín-
um tíma, tíu fyrstu árunum, hefði eg tekið boði
þínu ef til vill. Pví þá fanst mér það Iæging
að hanga altaf í undirstöðuatriðurjum, því að
þá hefði eg helzt viljað rita um stílinn hjá
hinuin helztu höfundum Grikkja og Rómverja.
En nú er það um garð gengið. Þessi sífelda
hringiða af smáliðum málfræðinnar er nú orð-
in ginnandi fyrir mig. Eg tek þríliðu fram yfir
hina merkustu þætti stærðfræðinnar. Og það
er orðinn ánægjulegasti léttirfyrir mig að sveifla
greinunum á skilningartrénu, vendinum, þó það
sé ekki fyrir þá, sem fyrir því verða. Eg er
eins og gamall hestur, sem hefur gengið fyrir
mylnu alla æfina; hann getur ekki gengið öðru-
vísi en í hring. Og ef það er guðs vilji, vil
eg deyja í aktygjunum. En eg þakka þér fyrir
boð þitt, Jakob, það sýnir mér, hvað i þér
býr. En þó eg þægi boð þitt, liði mér ekki
betur. Rví hvað getur verið huggunarríkara fyr-
ir gamlan mann, sem er kominn á grafarbakk-
ann, en að vita það, að hann hefur lifað til
einhvers gagns, þó að það sé ekki eins mikið
og það ætti að vera.« —
Tumi hafði ekki komið til mín latiga hríð,
svo mig tók að furða á því, svo eg íór ofan
til foreldra hans til þess að vita, hverju þetta
sætti. Pegar eg kom, sátu þau inni í húsi, bæði
hjónin. Veður var hið fegursta, en Tumi gamli
var ekki að vinnu sinni. Meira að segja, netin
gömlu konunnar lágn ómakslaus þar úti í
horni.
Eg heilsaði upp á þau og spurði, hvarTumi
væri. •
»Ó, guð hjálpi mér,« sagði gamla konan
grátandi og hélt svuntunni fyrir augun; »þessi
óguðlega, svívirðilega stelpa.
»Guð komi til — hvað er að?«
»Sökin er sú, að Tumi hefur látið taka sig