Nýjar kvöldvökur - 01.07.1959, Blaðsíða 14

92
ÚLFAR Á STÖÐINNI
N.Kv.
ljósmyndaður í blöðunum og umtalaður í
útvarpi — sem sagt, formaðurinn lagði
hönd sína á öxl Úlfars gamla og mælti:
— Við skulum nú athuga þetta, Úlfar
minn.
— Haltu kjafti, hrökklaðist út úr Úlfari,
og hann ýtti ekki orðunum út úr sór í það
skipti, en virtist annars skipta sér lítið af
öllu þessu skvaldri. Og með furðulegu ör-
yggi og flýti handlék hann tónstillana, dró
suma út og aðra inn, meira og minna. Og
fyrr en nokkurn varði, var hann byrjaður
að spila, — og hvílíkir tónar. — Að lýsa
þeirri undrunar- og hrifningar-öldu, sem fór
um kirkjuna er víst öllum, sem þar voru
staddir ofvaxið. Það væri þá helzt, ef mað-
ur gæti hugsað sér að himinninn stigi niður
á jörðina öllum að óvörum. Jafnskjótt og
hann byrjaði að spila hreyfðust allir ósjálf-
rátt, sneru sér við til hálfs og skyggndust
upp á loftið, jafnvel presturinn gat ekki
stillt sig um að staldra við og hvarfla aug-
um að orgelinu um leið og hann gekk fyrir
altarið. Og nú hvísluðu menn ekki lengur,
heldur sátu og stóðu, bókstaflega höggdofa,
hver þar sem hann var staddur. Organist-
inn, sá yfirliðni, hefði vissulega mátt deyja
Drottni sínum án þess að nokkur gæfi því
gaum, hefðu dagar hans þegar verið taldir,
en svo var ekki, sem betur fór. Úlfar spilaði
æði langt forspil með alls konar tónbreyt-
ingum og blæbrigðum. Og að forspilinu
loknu leit hann snöggt og skipandi um öxl
til söngflokksins, sem stóð eins og dæmdur
til og frá um loftið skipulagslaust, eins og
teningar, sem kastað hefur verið á gólf. En
nú hrukku allir upp við tillit gamla manns-
ins og hröðuðu sér, hver á sinn stað. Eitt-
hvað fitlaði karlinn við tónstillana, hér og
þar, með sömu leikni og áður, hóf síðan for-
spil að fyrsta sálminum, og enn heyrðust
nýir tónar úr hljóðfærinu. Þegar söngurinn
skyldi hefjast setti hann fullan kraft á org-
elið og enginn hikaði, var auðfundið að
Úlfar spilaði engu síður á kórinn en orgel-
ið. Úr fyrri sálminum spilaði hann sig yfir
í hátíðasöngvana án þess að stöðva orgelið.
Voru þessi millispil hans þrungin af helgi
og blæhrigðum, og þó alveg sérstaklega eins
konar eftirspil, sem hann lék að síðari sálm-
inum loknum, mjög veikt og andagtarfullt,
eins og til að róa söfnuðinn. Eftir það laut
gamli maðurinn liöfði og virtist annars hug-
ar þar til söfnuðurinn reis á fætur undir
guðspjallinu, að hann eins og rankaði við
sér. Og að guðspjallinu loknu tyllti hann
sér aftur við orgelið, þurrkaði af sér svit-
ann og raðaði fyrir sér síðari hluta messu-
formsins. Síðan stóð liann upp, gekk til org-
anistans, sem nú var raknaður við og spurði,
hvort hann treysti sér til að ljúka messunni.
En hann neitaði, því eindregið. Stóðu nú
ýmsir upp í því skyni að bjóða Úlfari sæti
sín, en hann afþakkaði það hógværlega og
laumaðist aftur á bríkina sína.
Eftir prédikun hófst svo síðari þátturinn
í hlutverki Úlfars, og fór hann fram með
sömu snilldartökunum og hinn fyrri. Að
lokum spilaði hann svo all-voldugt eftirspil.
En í stað þess að ganga úr kirkju eins og
venjulega, sátu menn nú sem fastast og hlust-
uðu. Sennilega hefur Úlfar ekki veitt því
neina athygli, en þegar honum þótti nóg
komið, stóð hann upp, tók saman bækurnar,
lagði þær á orgelbekkinn og lokaði hljóð-
færinu. En þegar hann varð þess vísari, að
söngloftið og kirkjan var enn troðfullt af
fólki kom mikið fát á hann. Hann skotraði
augunum til dyranna og fór allur hjá sér,
eins og hann hlóð-langaði til að lognast nið-
ur í gegnum gólfið.
Margar liendur voru þegar framréttar,