Eimreiðin - 01.01.1956, Qupperneq 85

RITSJÁ
73
°S timburmaður, og er Tryggvi
e,ln bóndi, en orðinn alþingis-
•Haður, þegar því lýkur, kalda
haustið 1869. Þá var Tryggvi 34
Ara. fæddur 18. október 1835.
Þorsteinn Jónsson.
ANDVARI, Timarit Hins isl.
þjóðvinafélags, átttugasta ár,
1955.
Afig langar til að geta um hefti
I)etta af Andvara af því að það er
S<lstaklega skemmtilegt og í því
"'argar veigamiklar og ágætar rit-
Serðir. Hefst ritið með ævisögu
uðtnundar Bjömsonar landlækn-
js’ eftir Pál V. Kolka, lækni. Er
Vetta aðdáanlega vel skrifuð og
S°nn saga hins mikla gáfu- og lær-
1 ú,rismanns. Guðmundur Björn-
;?.n (^ann nefndi sig svo, ekki
jðrnsson) var afburðamaður til
's,l|ar og líkama, einn af merkustu
ónnum sjnnar samtíðar. Ég átti
)Vl láni að fagna að þekkja liann
n°kkuð vel, einkum af því að við
Jjrðum samferða á löngum ferða-
• ^Urn á sjó. Páli lækni lielur tek-
•>ð draga upp af lionum ágæta
sanna mynd, þar er ekkert of-
’ enda þurfti Guðmundur þess
*• Ér gott að fá slíka sanna og
urattarlausa ævisögu hins ágæta
rnanns.
q V*1 ritgerðir eru eftir Barða
muttdsson Nú taka öll húsin
ar h°ga ^esm(íl kringum Kant-
org. Báðar þessar ritgerðir eru
r n' satna efni, er Barði hefur áður
m a<. Urrt ýtarlega, það, að Njála
söUni snguleg (historisk) skáldsaga,
atS'hetjurnar raunar vera samtíð-
aj, enn skáldsins, menn Sturlunga-
Uma5jnnar. en fornar sagnir (t. d.
jál. Gunnar o. fl.) teknar sem
uppistaða í hinn örlagaþrungna
vef atburðanna. Er í sjálfu sér ekk-
ert ólíklegt, að svo sé. Hitt verður
erfiðara og ómögulegt að sanna,
hver hafi skrifað Njáls sögu, eink-
um verður torvelt að fá menn til að
fallast á það, að Þorvarður Þórar-
insson sé höfundur sögunnar. Bæði
er það, að af frásögninni urn ferð
Flosa um Austurland virðist höfund-
ur ekki vera kunnugur vegalengd-
inni og leiðunt þar um slóðir — og
svo vilja menn ekki trúa því, að
einn óvinsælasti höfðingi Sturl-
ungaaldar sé liinn mikli ritsnilling-
ur og skáld. Auðséð er, að Barði
Guðmundsson hefur mikið rann-
sakað þetta mál, og eru ritgerðir
hans þaulhugsaðar og skemmtileg-
ar.
Þá er i Andvara löng ritgerð um
Magnús Gizurarson Skálholtsbiskup
eftir dr. Björn Þórðarson. Hér mun
talið fram allt, sem vitað er um
þennan yngsta son Gizurar Halls-
sonar og fósturson Þorláks biskups
Þórhallssonar, hins helga. Magnús
biskup var stórmerkur maður, og
er gott, að slíkur lærdómsmaður og
sagnfræðingur sent dr. Björn Þórð-
arson er, hefur ritað þessa fróðlegu
og vönduðu ævisögu hans.
Loks er grein eftir Þóri Þórðar-
son, dósent, Handritin frá Qumraa
og saga Essena. Árið 1947 fundust
í helli einum forn biblíuhandrit,
t. d. af spádómsbók Jesaja o. fl.
spámanna, svo og reglurit gyðing-
legs trúarflokks, og bendir allt til
þess, að það hafi verið Essenar, en
þeir voru ásamt Faríseum og Saddu-
keum, einn af höfuðflokkum Gyð-
ingdómsins. Er ritgerð þessi stór-
fróðleg og merkileg heimild um
þessi efni.
Þorsteinn Jónsson.