Ægir - 01.05.1914, Side 6

54
ÆGI R
fjörðum, því að þar hafði hún verið rekin
allmörg ár á þilskipum. Tók svo Sig-
urður að sjer skipstjórastöðu á Fanny,
og var skipstjóri upp frá þvi á skipum
G. Zoega, meðan heilsa og kraftar leyfðu,
full 30 ár, og lánaðist altaf vel. Litlu
seinna fluttist til Reykjavikur annar mað-
ur af Vestfjörðum, hr. Markus T. Bjarna-
son, bróðursonur Sigurðar Símonarsonar,
þá unglingur. Hann rjeðist fyrstu árin,
eitt eða tvö, með Sigurði frænda sínum,
og komu hjá honum fljótt i ljós mildir
og góðir hæfileikar til sjómensku, þótt
ungur væri, enda leið ekki á löngu, að
hann lærði stýrimannafræði, og varð svo
skipstjóri á öðru skipi G. Zoega, og hjelt
því starfi þar til hann varð skólastjóri
við Stýrimannaskólann í Reykjavík, þeg-
ar hann var stofnaður. Nú var komið
reglulegt og gott lag á útgerðina hjá hr.
G. Zoega á þossum tveim skipum, og
gerði hr. skipstjóri M. T. Biarnason sjer
alt far um að bæta það sem ábótavant var
i sjómensku og sjómannastörfum. Hann
silgdi til Kaupmannahafnar, til að læra
seglasaum og önnur verkleg störf, sem
til sjómensku heyrðu, og kendi það svo
aflur öðrum, þegar heim kom, eftir þvi
sem kostur var á og föng voru til.
Eg hefi sjerstaklega orðið nokkuð lang-
orður um þessa útgerð hr. G. Zoega, þó
hún væri ekki í stórum stýl fyrstu árin,
þvi mjer virðist hún vera grundvöllur-
inn undir allri þeirri þilskipaútgerð sem
lijer varð seinna og enn er. Hr. G.
Zoega hafði því 2 fyrstu þilskip sin
til hákarlaveiða á vetrarvertíð og fram
á vorið, svo á þorsk á sumrin, og rak
hann þá veiði vist um 20 ár. En fiski-
fangið á sumrin lánaðist hlutfallslega ekki
eins vel og hákarlaveiðin. Þrátt fyrir
það, fóru menn að gefa þessari þilskipa-
útgerð talsverðan gaum. Sáu, ef skipin
voru nokkru stærri en þessir þiljubátar,
sem til voru áður í Gullbringusýslu, að
talsvert lengra mætti sækja á þeim og
halda betur eða lengur til, þó að storma
gerði. Samt fór þilskipaútgerð mjög hægt
vaxandi, að eins einstöku menn fengu
sjer skip og var það þó ekki fyr en um
1880. Það var hr. kaupm. Þ. Egilsson
i Hafnarfirði, sem byrjaði þar að reka
þilskipaútgerð; og Sellirningar fengu sjer
líka eitt skip. Á þeim árum var litið
gert að því i Reykjavík, nema hvað nokkr-
ir menn i fjelagi bygðu sjer þar eitt þil-
skip, súðhyrðing, sem þeir hugðu að
nota til hákarlaveiða, og fengu sjer skip-
stjóra af Norðurlandi. Sú útgerð lánað-
ist ekki vel. Skipið var með mjög
óheppilegu lagi til fiskiveiða, en lítið og
veikbygt til að vera gott hákarlaskip, svo
að þessir menn gáfust upp við að halda
lengra út i fyrirtækið en með þetta eina
skip.
1808 eru 3 skip í Reykjavík, 6 i Gull-
bringu- og Kjósarsýslu, og 1 i Yestmann-
eyjum. 1871 eru 6 skip orðin i Reykja-
vik, en ekki nema 4 i Gullbringusýslu,
og 1 i Vestmanneyjum.
Á þessu geta menn sjeð, hvað skip-
unum fjölgaði hægt fyrstu árin, eftir að
farið var að hugsa dálítið um þilskipa-
útgerð.
Svo kemur timabilið frá 1871—1897,
sem eg hefi ekki getað fengið skýrslur
um, á hvaða árum skipunum fjölgaði
mest. En fjölgunin var víst mjög hæg-
fara þar til 1883—85, þá fór talsvert að
lifna yfir þvi, að menn vildu fara að fá
sjer þilskip til fiskiveiða. Á þessum ár-
um var lika misjafnt um afla á opnum
skipum, og þá að byrja mesta rifrildi um
veiðarfæranotkun sunnanv-rt við Faxa-
ilóa, einkum netanotkunina. G. Zoéga
hafði líka lánast vel með sín skip, og
eins hinum fáu, sem búnir voru að fá
sjer þilskip. Svo þetta studdi alt að þvi,