Ægir - 01.11.1930, Blaðsíða 7

ÆGIR
237
Sérhver hönd fái hrós, sem þvi hjálpaði’ á fót
og sem hefur að gengi þess stutt.
En þú, Emil, sem hér skipar öndvegissess,
hefur ötulast brautina rutt.
Þú varst félagsins stoð, og þín framkoma var
öll með festu og gætni, en djörf.
Styðji hamingjan þig. — Þér sé heiður og þökk
fyrir heillarík vel unnin störf.
P. G.
Skipströnd í Hafnahreppi
árin 1800—1930.
Hr. hreppstjóri Ólafur Ketilsson á Ós-
landi í Höfnum: hefur sent »Ægi« ágæta
grein um skipströnd þar syðra. Með því
hér er um langt mál að ræða, en rúm í
«Ægi« af skornum skammti, er eigi unnt
að birta greinina í einu lagi, en þar eð
hún er bæði ítarleg og skemmtileg, verður
hún að birtast í pörtum eftir þv sem rúm
leyfir, og hefst í þessu tölublaði.
Skýrslu þá er hér fer á eftir, yfir skip-
strönd í Hafnahreppi, og nær yfir siðast-
liðin 130 ár, hefi ég samkvæmt áreiðan-
legum heimildum, er ég hefi með höndum,
að eins vantar mig dagsetningu fyrir tvö
lyrstu ströndin, en er hins vegar kunnugt
utn allt annað, er snertir bæði þau strönd.
Regar litið er til þess að skipstrand hefur
orðið hér í Hafnahreppi 3. hvert ár, til
jafnaðar, þau 30 ár, sem liðin eru af 20.
óldinni, en ekki nema 162/» hvert ár til
jafnaðar á 19. öldinni, þegar engir vitar
eða önnur leiðarmerki voru hér fyrir
ströndum landsins, allt fram til ársins 1878
að Reykjanesvitinn var byggður, þá kann
sumum að virðast svo, að óathuguðu,
sem vitar og önnur leiðarmerki fyrir sjó-
larendur, geri lítið gagn, þar sem skip-
strönd séu nú fimmfalt fleiri til jafnaðar á
ári hér í Hafnahreppi, en voru til jafnað-
ar á 19. öldinni! En þess ber að gæta, að
allt framundir miðbik 19. aldar, mátti
kallast skipauður sjór fyrir ströndum þessa
lands, nema hvað örfá kaupskip komu
hér til lands um hásumartimann og svo
fáar franskar og hollenskar fiskiduggur sem
dvöldu hér við fiskiveiðar frá því í marz
og þar til seint í júlí, en allan skamm-
degistímann, eða frá október til febrúar-
mánaðarloka, þegar strönd eru nú tiðust,
mátti segja hér skipauðan sjó ; en nú síð-
astliðin 30 ár síðan innlendir og útlendir
togarar fóru að veiða hér fyrir ströndum
landsins, fara daglega alla daga ársins
tugir skipa, austur og vestur fyrir Reykja-
nes; mundu skipströnd nú vera daglegur
viðburður hér við Reykjanes, ef landið
væri jafnleiðarmerkjalaust og það var
fram til ársins 1878, að Reykjanesvitinn
var byggður.
Ég vil og geta þess hér, að þau eim-
skip, sem stundum voru siðbúin héðan á
fyrri hluta 19. aldarinnar voru dönsku
póstskipin, og þau fengu lika að kenna á
skammdegismyrkrinu og leiðarmerkjaleys-
inu, því þrjú af þeim fórust eða strönd-
uðu i Faxaflóa — »Johanne« undir Svörtu-
loftum 1817 — — »Sölöven« í vestan-of-
viðri í Faxabugt 1857 og »Phönix« við
Mýrarnar harða veturinn 1881.
1. R ey k j a n e ss tr a n d ið mikla.
Á fyrsta tug 19. aldarinnar, rak á land
á svo nefndri Valahnúkamöl á Reykjanesi,
geysilega stór timburfloti; var flotinn benzl-
aður með sverum járnböndum þversum
og langsum. í flota þessum voru mörg
hundruð ferköntuð tré frá 12—18 álna
löng, og frá 12—18 þml. á kant. Flest
voru trén úr furu — Pitch-pine, og svo
nokkur eikartré. Um stærð flotans má
nokkuð marka at því, að 18 al. löng trén
stóðu upp á endann, sem bindingur til
og frá í flotanum, og svo haganlega var