Ægir - 01.06.1936, Side 5
Æ G I R
123
urinn hafi verið illa metinn. Stundum
er þetta máske rétt, og þá er gallinn á
rnatinu oftast sá, að ekki hefur verið
tekið nægilegt tillit til hins hliknaða eða
gula lits, og svo þess, að einmitt í þess-
konar ílski, er mest hætta á, að jarð-
slagi komi fram. En eins og ég hef marg-
oft haldið fram áður, þá er ég þess fnll-
viss að þessir slæmu gallar, gulan og
jarðslaginn, koma mesl fram eftir að
fiskurinn fer héðan, annaðhvort á leið-
inni eða eftir að fiskurinn kom á ákvörð-
unarstað. Ilitt er aftur annað mál, að
spírurnar að þessu hvorutveggja, voru í
fiskinum, þegar hann fór héðan.
í kvörtunum, sem koma, eru gallarn-
ir undantekningarlítið taldir hinir söniu.
Fiskurinn var gulur og gamallegur eða
nieð jarðslaga og stundum er þurkstigið
ekki rétt. Ef liægt er að fyrirhyggja þessa
galla, þá er mikið unnið.
Það sem er einkennilegt við þessar
kvartanir er það, að þær koma oftast
um fisk, sem kom til ákvörðunarstaðar
i október. Árið 1934 kom »ranði« fram
í 6 förmum héðan, og 5 af þeim var
skipað upp í október. í fyrra kom þetta
ekki fyrir og má vafalaust að meslu
þakka það kaldari veðráttu í fyrrasum-
ar. Á hverju einasta ári í mörg ár hef-
ur verið kvartað undan gulum eða jarð-
slegnum fiski í október, þó engin kvört-
un hafi annars komið, og sem betur fer
þá mega þær heita sjaldgæfar á öðrum
árstíma. Undan þessu hefur líka verið
kvartað í einum farmi í október í fyrra.
En hver er orsökin til þess að salt-
fiskur verður gulur? Oftast er vandað
svo til salts og söltunar, að lilið af fisk-
inum gulnar af þeirri ástæðu. Saltteg-
undir þær, sem notaðar eru, eru reynd-
ar að gæðum. Stundum er þó notað lé-
legt úrsalt, sem setnr strax blæ sinn á
fiskinn, en þó verð ég að telja það frem-
ur sjaldgæft. Mjög feitur fiskur verður
líka gulur. Verði þetta af þessum tveim-
ur ástæðum, kemur það fljótt fram, og
þessi fiskur lendir annaðhvort strax eða
eftir stutta geymslu í lægra flokki. En
langlíðast er, að þetta verði af því, að
fiskurinn hefur hitnað í þurkun og ekki
kólnað áður en honum var hlaðið saman.
Eg hef veitt því eftirtekt, að eftir svo
kölluð »góð þurkasumur«, verður salt-
fiskur sízt betri vara, en þó allmiklir ó-
þurkar gangi. Jafnbeztur verður fiskur
þau sumur, sem kölluð eru óþurkasöm,
en þurkdagar við og við, með ekkimjög
löngu millibili. Einhverjum kann nú að
þykja þetta skrítin kenning, og þvi er
vert að skýra þetta lítið eitt.
Þegar óþurkar ganga, þá gera menn
það, sem þeir gcta til varnar þvi, að
fiskurinn skemmist af raka eða vatni,
og af því menn eru við þessu búnir og
hafa góðar eða sæmilegar verjur, þá
tekst þetta oftast sæmilega, þó út af því
geti borið í langvinnum óþurkum. Þá fá
fiskstakkarnir að standa nokknð lengi,
milli lireiðsla, hæði af því að langt er
milli þurkdaga og lika nóg af fiski til
að breiða á víxl þegar þurk-kaflar koma.
Auk þess er oft kaldara í slíkri veðráttu.
Öðru máli er að gegna í góðum og
langvarandi þurkum, þá eru sönm stakk-
arnir breiddir dag eftir dag og hörð
skorpa kemur á fiskinn, en undir henni
er hann linur. Hvort sem nú slíkur fisk-
ur er látinn í hús til geymslu, eða flutt-
ur á markað strax, eins og stundum á
sér stað, þá er viðbúið að hann »svíki«,
eða með öðrum orðum, að hann linast
upp, og verði meira og minna blettótt-
ur. Þetta er út af fyrir sig slæmt, en
hitt er verra, að í svona veðráttu er fiski
ofl stakkað saman heitum, eða með þvi
hilasligi í sér, sem var í loftinu kringum
hann, þegar hann var tekinn saman.