Ægir - 01.06.1936, Side 7

Æ G I R
125
dregið mikið úr þessum göllum. Ég sló
til hljóðs fy rir þeirri hugmvnd fyrir þrem-
ur árum, að kæliútbúnaður vrði settur í
hin íslenzku skip, sem annast fisldlutn-
inga, og skrifaði ríkisstjórninni um það.
Síðan lief ég reynt að vekja áhuga fyrir
þessu, en ekki get ég sagt, að það hafi
tekist vel.
Fyrir mér vakir það, að þessi útbún-
aður þurfi ekki að verða mjög dýr. Fisk-
inum ætti að vera ijorgið, ef hægt er að
halda hitanum neðan við 8 stig. En lil
þess ætti ekki að þurfa stórar kælivélar.
Enda segja fróðir menn mér, að aðal-
kostnaðurinn yrði einangrun á dekki,
og því sem er ofansjávar af hliðum skips-
ins.
Fg sá þess getið í norsku blaði fyrir
löngu, að þessi hugmynd hefði komið
hér fram. Ekki veit ég hvort það hefur
orðið til þess, að Norðmenn huðu Barce-
lonamönnum i fyrra vor, að ilylja fisk
til þeirra í kæliskipi, og ekki er mér
heldur kunnugt um hvort þetta var gert;
en ég hef fyrir satt, að þetta hefði verið
hoðið. Við getum því búist við, að Norð-
menn verði á undan okkur með þessa
endurbót, og ýti okkur betur til hliðar á
Spánarmarkaðinum, eins og þeir hafa
verið að gera að undanförnu.
Mikið afþeim skemmdum, sem nefnd-
ar voru ættu að hverfa úr sögunni ef
fiskurinn væri kældur áður en liann fer
í geymslu hér, og yrði svo kældur í llutn-
ingaskipunum.
Og hér kem ég að nýju atriði í þessu
máli. Það er öllum ljóst að það þarf að
kæla fisk eftir þurkun, ef hann hefur
verið þurkaður í nokkrum hita, og þetta
er gert með þvi að umstafla fiskinum
nokkrum sinnum. Þetta kemur að haldi
ef það er gert í köldu veðri, og jafnel í
nokkrum hita, því í öllu falli kemst þó
loft að fiskinum, svo hann verður ekki
fúll. Þó er árangur af þessu vafa-
samur ef um vel þurran fisk er að ræða,
og lofthili er talsverður. En enginn vafi
er á því, að sá fiskur sem er þurkaður
á haustin, eftir að lofl fer að kólna,
heldur bezt sinum hvíta lit. Sama má
segja um þann fisk, sem er þurkaður í
góðu þurkhúsi á haustin eða veturnar,
cða ef lokið er við þurkun þar; enda
er þá kalt loft æfinlega lálið leika um
hann, hæfilegan tíma, áður en hann er
látinn i stakk. Nú er það líka víst að
innan í stökkunum heldur fiskurinn
sama liilasligi og hann hafði þegar hann
var látinn í þá, og reynzlan hefur sýnt,
að þessum fiski er engin hælta búin, þó
hann liggi hreyfingarlaus lengri tíma.
Það má því segja, að fnll reynzla sé
fengin fyrir því, að vel kætdur fiskur
geymist lengi hér, og heldr.r sér bæði
að lit og lykt, án þess að vc. a hreyfður.
Það virðist því vera óhæll að draga af
þessari rcynzlu þá ályktun, að væri fisk-
ur kældur í kæliklefa, t. d. niður í frost-
mark, á vorin eða sumrin, þá á hann
að geta geymst lengi óskemmdur, og þá
er náttúrlega bezl að hreyfa hann sem
minnst eftir kælingu og ekki nema í til-
tölulega köldu veðri.
En er þá tiægt að koma þessu í verk
kostnaðarins vegna? Eg hygg að við ötl
stærri fiskgeymslulnis sé þella vcl fært.
Mér hefur talist svo til, að í klefa, sem
væri 5x5 metrar og 2^2 meter á hæð,
mætti kæla 100 skpd. á dag. Fróður
maður um þessa hluti hefur gizkað laus-
lega á lága upphæð lil stofnkostnaðar á
klefa og kælivél, en ég hefi ekki að svo
stöddu leyfi til að nefna upphæðina. Eg
tel því að á hinum s]ærri fiskverkunar-
stöðvum mundi þelta borga sig vel, jafn-
vel þó ekkert væri reiknað með því ör-
yggi sem kælingin veitti, heldur því einu,
sem sparaðist við umstöflun, ef fiskur-