Ægir - 01.07.1947, Blaðsíða 44

226
Æ G I R
ínjöjí slæimi vc-ðri var að svipast um eftir
knfbátum, kafbát á yfirborðinu um 80 sjó-
milur su'ður af íslandi. Kafbáturinn, sem
reyndist vera li-570, fór þegar i kaf og hann
varð var við flugvélina. En flugvélin varpaði
niður reykdufli til þess að merkjá staðinn og
sendi jafnframt skeyti um það, sem hún hafði
séð. Önnur flugvél, sem send hafði verið frá
íslandi, „S“ úr 269. flúgdeild undir stjórn .1.
II. Thompssons flugforingja, sá U- 570 tveim-
ur stundum siðar, um það bil, þcgar hann var
að koma úr kafi. Kafbáturinn reyndi að kafa i
flýti, en flugvélin reyndist honum viðbrags-
skjótari og varpaði á hann I djúpsprengjum.
Allar hittu þaer mark, en. tortímdu ]jó elcki
hátnum eigi að siður. Sprengjurnar ónýttu
ýmis tæki kafbátsins og nokkur leki kom að
honum. Við þ:ið skelfdist hin sjóveika og
óreynda áhöfn hans. Rahmlow, yfirmaður
bátsins, var ekki af sama sauðahúsi og Prien
og Kretsehmer, sem mundu hafa talið kjark í
skipverja, gert við skemmdirnar og sennilega
tekizt að komast undan. Þegar sjór kemst i raf-
geyma, myndist oft klórgas. Af ótta við að svo
tækist til var Rahmlow sannfærður um að öllu
væri lokið fyrir sér, og þvi skipaði hann niönn-
um sinum að setja á sig björgunarbelti og lét
bátinn koma upp á yfirborðið. Kafbátsmenn
komu þá út á þilfarið. Huclson-vélin sendi
skeyti og bað um aðstoð skipa. Með góðri
stjórn og notkun vélbyssunnar hindraði hún
kafbátsmenn i að koma við loftvarnarbyssun-
um. En Þjóðverjarnir voru svo sem ekki á
þcim buxunum að berjast til þrautar. Þeir
veifuðu hvítu flaggi, sem rcyndar var ekki
annað en skyrta skipstjórans. Þrátt fyrir vont
veður hringsólaði flugvélin yfir kafbátnum,
þar til liðið var á dag, en þá var svo gengið
á eldsneytisforða hennar, að Catalínaflug-
hátur tók vi.ð gæzlunni og um nóttina skiptust
svo fleiri bátar á gæzlu og fleygðu við og við
út svifblysum til þess að missa ekki sjónar af
kafbátnum. Kl. 11 um kvöldið kom togari og
varaði liann Rahmlow við að sökkva kaf-
bátnum. Snemma næsta morgun kom tundur-
spillir á vettvang ásamt fleiri togurum og síðar
um daginn, i mjög hvössu veðri, var skips-
liölnin tekin úr kafbátnum, en hann dreginn
til lands og settur á þurrt á íslandi. Ivafbátur-
inn reyndist ekki mikið skemmdur og var
honum brátt siglt til Englands af fámennri
brezkri áhöfn. Siðar var bátur þessi gerður
út undir nafninu H. M. S. Graph. Yið hertöku
þessa báts fengu Englendingar margvislegar
tekniskar upplýsingar, sem kom þeim að tals-
verðum notum í baráttunni við kafbátana.
l'ppgjöf þessara kafbátsmanna benti ein-
dregið til þcss, að suniar áhafnir kafbátanna
væru lélegri en áður. Þetta var fyrsta herferð
kafbátsins U-570. Þrátt fyrir skemmdirnar gal
hann kafað, en Rahmlow kaus eigi að síður að
gefast upp. Sumir af hinum eldri og reyndari
kafbátsmönnum, sem voru herfangar, létu >
Ijós fyrirlitningu sína á, hve yfirmenn þeirra
voru óreyndir og hin unga nasistaáhöfn litil-
sigld.
Net til varnar.
Allan þann tima, sem styrjöldin stóð,
komu fram ótal uppástungur um það, hvernig
sigrast bæri á kafbátahættunni. Þær voru
allar vandlega atlnigaðar af flotamálastjórn-
inni. Meðal þeirra voru t. d. uppástungur um
ýmiss konar hindranir gegn tiindurskeytum.
Einkum var glímt við að finna upp einhvers
lconar varnarútbúnað, sem fylgdarskipin Sin
livoru megin við skipalestirnar gætu drégið
með sér. Sú varð raunin, að eini hepþilegi út-
búnaðurinn, sem nothæfur þótti i þessu skyni.
var létt en sterkt vírnet, er skipin drógu 'sjáH-
Þau voru hengd í bóniur og höfð úti, þegar
sjór leyfði. Þessi net voru sett á nokkur skip 1
ágústmánuði 1941 og i styrjaldarlok hafði þeini
verið komið fyrir á um 700 skipum. Xet þessi
voru ekki alveg trygg til varnar, enda skýhlu
þau ekki meira en 60- 757« af hliðum skips-
ins. Af 21 skipi, sem varð fyrir lundurskeyta-
árás með netið úti, var sex sökkt, og stafaði
það ýmist af því, að tundurskeytin fóru >
gegnum netin eða fram hjá þeim og lentu i
skipsskrokknum. Hvað hin skipin 15 áhræðri
sprungu tundurskeytin annað hvort i netinij
og orsöluiðu ekkert tjón eða þeim lánaðist ekki
að komast í gegnum það. A einu lierflutninga-
skipi, sem var að flytja hermenn, fannst virkt
tundurskeyti flækt i netið, þegar það var dreg-
ið upp. Hafði skipið þá dregið netið nieð
lundurskeytinu í 36 stundir.
Þótt Bandaríkjamenn væru enn ekki orðnn
styrjaldaraðilar, varð það þó að samkomulagi
i aprílmánuði 1911, að amerisk herskip og
ílugvélar svipuðust um á aðal siglingaleiðun-
um i Yestur-Atlantshafi og létu vita um skipa-
ferðir öxulrikjanna. Hins vegar máttu amerísk