Ægir - 01.05.1950, Blaðsíða 5

Æ G I R
83
Raddir
annarra.
Davið Ólafsson:
Sjávarútvegurinn
Astand og horfur.
Föstudaginn 5. maí síðastl. flutti Davíð
Ólafsson í útvarp erindi með ofangreindu
heiti.
Fyrst vék liann að fiskábyrgðinni og
samanburði á afkomu okkar við síldveiðar
°g annarra þjóða, er stunda þær veiðar hér
Yið land. Taldi hann, að útlendingar hefðu
haft sæmileg'a afkomu við þessa útgerð og'
stundum jafnvel ágæta á sama tíma og
mikill hallarekstur væri á okkar útgerð.
Hér væri því ekki um að kenna aflaleysi,
heldur of háum framleiðslukostnaði og
einhæfum veiðiaðferðum. Síðan sagði hann
°rðrétt um hinn hækkandi framleiðslu-
hostnað og gengislækkunina:
)ei'ður, eins og áður er sagt, hægt að veiða
I ar eingöngu með þýzkum togurum jafn-
iliða síldveiðunum, hljóta alvarleg vanda-
inál að koma í ljós, þegar auk þess á að
ytja mikið magn af isfiski á markaðinn.
erður þá hætt við, að leggja verði upp
niorgum togurum á þeim tírna, sem annars
inætti gera ráð fyrir að orðið gæti um
II jngar veiðar að ræða fyrir Þjóðverja. Sá
^skur, sem boðinn verður fram, getur ekki
nað verði, sem borgað getur útgerðarkostn-
nðinn. Loks er það álitamál, hvort það er
1 samræmi við markmið Marshall áætlun-
minnar að greiða fé úr landi fyrir vörur,
sem hægt er að afla með eigin tækjum í
s nð þess að ráðstafa dollurum til kaupa
3 nauðsynlegum hráefnum.
Hækkandi framleiSslukostnaður —
Gengislækkunin.
„En framleiðslukostnaður sjávarafurð-
anna fór sifellt hækkandi og í árslok 1949
var svo komið, að ekki einungis bátaút-
vegurinn taldi fráleitt að halda áfram
rekstri að óbreyttum aðstæðum, heldur var
einnig komið svo fyrir útgerð stórvirkustu
aflatækjanna, nýsköpunartogurunum, að
henni varð heldur ekki haldið áfram að
óbreyttu nema með fyrirsjáanlegum mikl-
um hallarekstri.
Var nú ljóst, að ekki varð lengur hjá
því komist að grípa til einhverra þeirra
ráðstafana, sem duga mættu til að rétta
við hag útgerðarinnar allrar.
Eftir mjög ýtarlegar athuganir sérfróðra
manna varð það úr, svo sem kunnugt er,
að gengi íslenzkrar krónu var lækkað um
42.6 af hundraði, sem þýddi raunverulega,
að miðað við sama verð og áður í erlend-
um gjaldeyri hækkaði verðlag útflutnings-
afurðanna í íslenzkum krónum um 74.2 af
hundraði.
Það leiðir af þvi, sem hér hefur sagt
verið, að meginástæðan til þess að gengis-
lækkunin var framkvæmd, var hið bága
fjárhagsástand sjávarútvegsins og tak-
markið sem gengislækkuninni var og er
ætlað að vinna að, er rekstur þessa ann-
ars undirstöðuatvinnuvegar þjóðarinnar og
því nær einasta útflutningsatvinnuvegar
verði á nýjan leik arðberandi án þess að
til komi greiðslur úr ríkissjóði. Það er
augljóst, að verð það, sem fæst fyrir út-
flutningsafurðirnar í ísl. krónum hækkar
mjög frá því, sem áður var, en þrátt fyrir
það er þó of snemint að segja fyrir um
það enn þá, hvaða vonir má gera sér um
áhrif gengislækkunarinnar fyrir útflutn-
ingsframleiðsluna, því fleira kemur þar til.
Það er með slíkar ráðstafanir eins og aðrar
á sviði efnahagsmála, að mörg atriði koma
þar til áhrifa og sum, sem erfitt eða ó-
möguleg't er að sjá fyrir eða ráða við.
Sú afleiðing gengislækkunarinnar, sem
einna fyrst hefði átt að koma í ljós, var