Ægir - 01.08.1950, Blaðsíða 3

ÆGIR
MÁNAÐARRIT FISKIFELAGS ÍSLANDS
43^ | Nr. 7 8
Skýrsla Cooleys og íslenzk hótfyndni.
Haustið 1939 ritaði ég í þetta blað grein,
^em ég nefndi „Marlcaði og vöruvöndun“.
IJar segir svo:
..Meðan matarskemmur þjóðanna standa
hálftómar eru ekki gerðar jafnmiklar kröf-
»r til vörugæðanna og ella. En fyrr en varir
getur orðið breyling á því. Menn mega ekki
láta ástand líðandi stundar stinga sig svefn-
l>orni, slikt hlýtur að hefna sín grimmilega,
l^egar vér á ný þurfum að fara að keppa
við aðrar þjóðir um markaði fyrir þessa
vöru“ (þ. e. hraðfrystur fiskur). — Síðan
er að því vikið, að þess verði nú vart, að
slíkur fiskur sé nú flakaður og frystur, er
»ienn hefðu ekki árætt að nota til hagnýt-
iagar á þann hátt fyrir styrjöldina. Og síð-
an orðrétt: „Máske kemur það ekki að sök
lI1» þessar mundir, cn getur þó dregið á eftir
sér óþægilegan dilk. Er ekki fólgin í því
nokkur hætta, ef meðvitund manna um full-
Ivomna vöruvöndun sljóvgast? Getur ekki
svo farið, að eftir kunni að eima af því,
l'egar vér sitjum eigi lengur svo að hitunni
sem nú?“ — Síðan er þess getið, að eftir-
iii með freðfiskframleiðslunni, sé hlutfalls-
iega minni en fyrir styrjöklina og sjómenn
ielji, að eigi gæti jafnmikillar vandvirkni
°g áður. Eðlilegt sé, að löggjafinn Iáti mál
i>etta til sín taka, og átti ég þar við það,
nð freðfiskmat yrði lögskipað. Loks lýkur
geeininni þannig: „í sambandi við freðfisk-
framleiðsluna á það að vera takmark vort
að beita svo strangri vandvirkni og að-
gæzlu, að þessi vara hljóti hæstu einkunn
hjá erlendum neytendum, ekki eingöngu nú,
heldur jafnframt eftir að heimurinn hefur
iarið vel að stöfnum á ný. Takist það, er
meira unnið en menn munu gera sér grein
grein fyrir i fljótu bragði."
Þessari ábendingu haustið 1943 var væg-
ast sagt mjög illa tekið. Einn af fyrirsvars-
mönnum freðfisksframleiðenda sagði: „Full
ástæða er til að ætla, að slík blaðaummæli
sem þessi geti haft hinar alvarlegustu af-
leiðingar fyrir þennan atvinnuveg.“ Þá
skildist mér á öðrum mönnum, að þeir
hefðu lielzt lyst á því að fá mig dæmdan,
svo að ég gæti fengið að gista Skólavörðu-
stíg 9 fyrir þokkabragðið. Loks hafði einn
fulltrúi á fiskiþingi stimplað mið landráða-
mann fvrir tilvikið. Allt var var þetta ósköp
lágkúruleg fyrirmennska og eigi þess kyns,
að ástæða væri til að kippa sér upp við
Iiana.
Árið eftir að ég reit fyrrnefnda grein,
samþykkti Alþingi lög um freðfiskmat, og
yfirleitt má segja, að á þeim sjö árum, sem
síðan eru liðin, hafi vandvirkni við fram-
leiðslu á freðfiski aukist injög, þótt enn
standi inargt til bóta. En enn er það svo,
að ábendingar um það, sem miður fer, eru
teknar illa upp og litið á þær sem íslenzka
hótfyndni.
Svo sem kunnugt er fékk ríkisstjórnin
íslenzka i samvinnu við Marshallstofnun-
ina amerískan fiskiðnfræðing, Edward H.
Cooley, liingað til lands síðastl. vor. Skyldi
hann athuga fiskiðnað íslendinga. Hann