Ægir - 01.06.1982, Qupperneq 35

u8 forsendur verðsins þ.e. skipun síldarinnar í
^ka kom strax í ljós að tölur Fiskifélagsins um
0 J^kipan á árinu 1980 var röng í veigamiklum
la Um- Af þeim sökum ákvað síldardeild Verð-
Ve8rfðS samhljóða að taka upp hið áður ákveðna
la ^östudaginn 16. október náðist síðan samkomu-
§ allra aðila um nýtt verð er byggðist á breyttri
as^ipan ásamt tæplega 5% hækkun. Samtals
lg 'st því um 30% hækkun á síldarverði frá árinu
ljr °8 ennfremur var áður getinni reglugerð
m fil samræmis við óskir útvegsmanna og sjó-
bernna' Fiotmn hélt síðan til veiða þann 17. októ-
;9vnrm yfir loðnuverðsákvörðun haustið
árae8ar Verb a loðnu til bræðslu frá 1. október til
var ákveðið af yfirnefnd Verðlagsráðs
Unarrutvegsins, var ein af forsendum verðákvörð-
sem ’ ab útflutningsgjald af loðnumjöli og lýsi,
er a tímabilinu 1. október til 31. des-
Verg-r. 11J8b> lækkaði um hlut almennu deildar og
in Jöfnunardeildar Aflatryggingasjóðs í útflutn-
af »• Þessar tvær deildir fá nú samtals 35%
in . utningsgjaldinu. Þetta felur í sér að útflutn-
fob8jald af loðnumjöli og lýsi lækki úr 5,5% af
þVerömæti útflutnings i 3.575%.
var ?®ar leið á ákvörðun loðnuverðs frá 1. október
l°ðnJ°St ab breyting hafði orðið á markaðsstöðu
á i0|j a Urða frá því sem miðað var við, þegar verð
brevtnU Var ákveðið í ágúst síðastliðnum. Þessarar
að „ ngar a niarkaðsstöðu var að vísu þegar farið
á ný a ',aSúst, en þó var vonast til að hún lagaðist
reynd,er a haustið eins og stundum hefur verið
í . ln á undanförnum árum.
dona° slbasta ars var loðnumjöl selt á um 9.00
var sr.a hver eggjahvítueining og hvert tonn af lýsi
Ver^ V ,a nálægt 450 dollara. Við ákvörðun loðnu-
ara Ir1-a8Ust siðastliðnum var miðað við 8.00 doll-
VerðvJÖlverð og 400 dollara lýsisverð. Markaðs-
tillit begar orðið lægra en þetta, en tekið var
Verið ' bess« að nokkuð af framleiðslunni hafði
tr'jölvSeA- ^yrlrfram a hærra verði. í október var
'ýsisve A ^ -lllns vegar komið niður í 7 dollara og
var þa' 'b 1 um 370 dollara. Mjölverð í dollurum
lýsisve a*8 Um læ8ra en um síðustu áramót og
um 18% lægra. Veigamikil ástæða þess-
arar verðlækkunar er hækkun á gengi dollars
gagnvart Evrópumyntum. Þótt verð sé skráð í doll-
urum og viðskipti fari yfirleitt fram í þeirri mynt,
er mikið af þessum viðskiptum við kaupendur í Ev-
rópulöndum. Sé mjöl- og lýsisverð til dæmis um-
reiknað í þýsk mörk, kemur í ljós að verðlækkunin
er mun minni, og í sterlingspundum er reyndar um
nokkra verðhækkun að ræða. Þótt gengisbreyting-
ar hafi haft mikil áhrif á verðþróunina í dollurum,
þá hefur eftirspurn eftir mjöli og lýsi einnig verið
óvenju lítil miðuð við undanfarin ár og hefur það
einnig veikt markaðinn.
Við ákvörðun loðnuverðs 21. október s.l. voru
afurðatekjur loðnuvinnslu áætlaðar 744 krónur á
hvert tonn hráefnis og var það einungis 10—15%
aukning í krónum frá sama tíma í fyrra. Kostnaður
við veiðar og vinnslu hafði hins vegar hækkað um
40—50%, og til dæmis höfðu laun hækkað um ná-
lægt 50%. Vinnslukostnaður var áætlaður rúm-
lega 460 krónur á hvert tonn hráefnis og
heildargjöld loðnuvinnslu miðað við það hráefnis-
verð, er gilti til septemberloka, var um 990 krónur.
Þannig vantaði 246 krónur, eða um þriðjung af
vinnslutekjum, til þess að tekjur dygðu fyrir gjöld-
um. Innstæða á loðnureikningi Verðjöfnunarsjóðs
fiskiðnaðarins var þrotin, þannig að tekjuvöntunin
varð ekki bætt með greiðslu úr Verðjöfnunarsjóði
að óbreyttum aðstæðum.
í ljósi hinnar erfiðu stöðu greinarinnar var hrá-
efnisverð lækkað úr 450 krónum hvert tonn í 425
krónur. Til þess að tryggja áframhaldandi rekstur
loðnuveiða og vinnslu var jafnframt ákveðið að
lækka útflutningsgjald af loðnuafurðum um hluta
almennu deildar og verðjöfnunardeildar Afla-
tryggingasjóðs, eða úr 5,5% af fob-verðmæti út-
flutnings í 3.575%. Jafnframt urðu fulltrúar veiða
og vinnslu sammála um, að við þessar óvenjulegu
aðstæður yrði að afla fjár í Verðjöfnunarsjóð með
lántöku, en endurgreiðsla lánsins yrði þó bundin
tiltekinni þróun markaðsverðs, þannig að hagur
veiða og vinnslu yrði viðunandi, áður en til
greiðslu lánsins kæmi.
Með lækkun hráefnisverðs, sem rýrði afkomu
útgerðar og sjómanna, lækkun útflutningsgjalds,
greiðslu úr Verðjöfnunarsjóði og því, að verk-
smiðjurnar taka á sig verulegan rekstrarhalla,
tóks að brúa bilið á milli tekna og gjalda og
tryggja áframhaldandi loðnuveiðar og vinnslu.
Framhald á bls. 344
ÆGIR —315