Ægir - 01.04.1987, Blaðsíða 30

214
ÆGIR
þeir Lýsismenn gert tilraunir með
vinnslu squalene úr hákarlalifur
sem er verðmætt efni sem m.a. er
notað í snyrtivörur. Nú er unnið
að sérstöku rannsóknarverkefni í
samvinnu við Lýsi hf. og Háskóla
Islands að tilraunum til að vinna
ýmis verðmæt efni úr lýsi með
eimingu.
3.6. Kúffiskur
Lengi hafa menn rennt kúfskel-
ina hýru auga enda virðist mjög
mikið magn af henni víða í
kringum landið. Fyrir mörgum
árum voru gerðar víðtækar
vinnslutilraunir hér á landi en
markaðsaðstæður hömluðu því
að veiðar og vinnsla gætu borgað
sig. Nú hefur rofað til í þessu efni
því tvö fyrirtæki hafa fjárfest í sér-
hönnuðum skipum til þessara
veiða og eru vongóðir um að
endar geti náð saman í þessari
vinnslu. Hitt er svo annað mál að
mér hefði þótt vel í lagt að byrja
þessa vinnslu með því að nota eitt
skip enda getur reynslan ein
skorið úr um það hve ábatasöm
þessi vinnsla getur orðið.
3.7. Lagmeti
Eins og mönnum er kunnugt
hefur lagmetisiðnaðurinn tekið
mikið stökk á síðustu árum.
Kemur þar einkum til gífurleg
aukning á frystingu rækju og
hefur vaxandi niðursuða fylgt í
kjölfarið.
Árlega höfum við framleitt
á bilinu 1.000 til 2.000 tonn
af söltuðum grásleppuhrognum
sem notuð eru til framleiðslu á
kavíar. Til skamms tíma hefur
einungis lítið magn þessara
hrogna verið fullunnið hér heima
en nú er að verða þar breyting á.
Árið 1981 voru aðeins 127 tonn
lögð niður af grásleppuhrogna-
kavíar hér á landi en á síðasta ári
var þessi tala komin upp í 492
tonn. Þannig fullunnum við í
fyrra tæp 36% af þessu verðmæta
hráefni hér innanlands. Allt
bendir til að þessi vinnsla muni
halda áfram að vaxa og dafna á
komandi árum. Áhugi er á að
auka niðursuðu á fisklifur enda
eru góðir markaðirfyrir hendi. Ég
fæ ekki betur séð en að mögu-
leikar í niðursuðuiðnaði séu
almennt góðir, en verulega þarf
að efla markaðs- og vöruþróunar-
starfið. Nú taka menn þann mögu-
leika með í myndina að kaupa
fryst hráefni til niðursuðu, eink-
um rækju, og mætti kanna fleiri
slíka.
3.8. Vélar og tæki
Eins og kunnugt er hefur orðið
mikill uppgangur á síðustu árum
í framleiðslu véla og tækja
tengdum fiskiðnaði. Nefni ég í
þessu sambandi fyrirtækin Marel,
Pólinn, Traust hf., Meka og Vél-
smiðjuna Odda. Vöxtur þessarar
nýju greinar hefur verið ótrúlega
ör hér á landi og því hafa fyrir-
tækin orðið að stríða við margvís-
lega vaxtarverki. Þaðerþvígeysi-
mikilvægt að vel sé staðið við
bakið á þessum fyrirtækjum.
Byggja þarf upp öfluga rannsókna-
starfsemi á vinnslusviðinu þannig
4/87
að fyrirtækin hafi grundvöll ^
áframhaldandi þróunar á nýjum
tækjabúnaði. Fiskvinnsla fram-
tíðarinnar mun byggjast á tölvu-
stýrðum tækjabúnaði og er eng'
inn vafi á því að við getum tekið
þátt í þróun og smíði slíks búnað-
ar. Ég minni á rafeindavogirnar/
loðnuhrognaútbúnaðinn, tæki ti
hörpudiskvinnslu o.fl. Pá ma
nefna íslenska ferskleikamaelim1
sem fyrirtækið Rafagnataekm
hefur þróað. Tilraunir á Rf ha'a
þegar sýnt að þetta tæki getur
flokkað fisk eftir ferskleika
þannig orðið mjög mikilvægt vi
gæðastýringu.
Háskólinn vinnur að tæki sem
getur flokkað síldarhrygnur l"ra
hængum. Nú mun vera að kom3
til landsins tölvustýrð skurðarvé ,
sem getur hlutað t.d. flök niður1
nákvæmlega vigtuð stykk1-
Þannig munu smám saman bæt-
ast í þennan hóp tæki sem a
lokum gera það kleift að vinna
fisk á algjörlega sjálfvirkan hátt-
Margt er þó enn ógert t.d. vantat
tæki sem metur los í fiski, finntjr
orma o.fl. Hanna þarf ýmis upP^
lýsingakerfi, sbr. það sem
sagði áðan um útflutningsmar
að. Setja þarf á fót öflugt rann
Loðnuhrognabúnaður.