Ægir - 01.10.1989, Blaðsíða 15

10/89
ÆGIR
519
veiðar í Norðursjó, en áður höföu
þeir elt hana allt norður til Sval-
barða eins og aðrir. En líklega er
Börkur sá bátanna sem farið hefur
vföast til fiskveiða. Auk þess að
hafa stundað hér veiðar allt í
kringum landið hefur hann gert
vföreist. Báturinn hefur veitt síld
°g makríl við Hjaltland og í
Norðursjó. Hann hefur stundað
kolmunnaveiðar við Færeyjar og
þar suður í hafi. Sömuleiðis hefur
Tafla 4
Fjöldi Norðfjarðarbáta á
Flomafjarðarvertíðum
Ár Fjöldi
1917 5
1919 6
1928 12
1930 10
1935 4
1941 9
1945 14
1950 3
1954 1
Heimildir: Byggðasaga Austur- Skaftafellssýslu. Ægir.

Tafla 5
Fjöldi Norðfjarðarbáta á —. vertíðum sunnanlands
Ár 1932 Fjöldi 2
1938 5
1939 7
1940 15
1947 6
1950 4
1954 8
1955 8
1956 8
1957 10
1960 9
1963 6
-— 1966 5
^eimildir: Sigurður Hinriksson. 'ðtal 8/8 1980. Austurland. /Fgir.
hann reynt kolmunnaveiðar á
Dohrnbanka. Hann var í Hvítahaf-
inu um tíma við loðnuveiðar. En
lengst fór hann árið 1974 þegar
báturinn var við Afríku-strendur
við veiðar á markríl o.fl. tegund-
um. Auk þessara fjölbreytilegu
veiða á margvíslegum veiði-
slóðum hefur báturinn um margra
ára skeið flutt ferskan fisk frá
öðrum skipum S.V.N. á markað í
Bretlandi, Færeyjum og Þýska-
landi. Og loðnu sem veidd hefur
verið hér við land hefur hann
stundum flutt til Færeyja, Noregs
og Danmerkur. En nú hin síðari ár
Sjósókn frá Hornafirði
„Sjósókn frá Hornafirði var allt öðru vísi en frá Suðurnesjum vegna
veðráttu og strauma. Það lá margt miklu betur við á Suðurnesjum þó
álíka langt væri á miðin. Landtaka var t.d. mun betri í Sandgerði þó
ekki væri hún góð. Ef ekki var einsýnt veður á Hornafirði var yfirleitt
ekki farið í róður á morgnana á meðan bátar voru litlir fyrr en bjart
var orðið og sást út að ósnum. Aðstaða í landi var hinsvegar mun
betri á Hornafirði en í Sandgerði. T.d. gátu áhafnir gengið frá bátum
sínum við bryggju á Hornafirði en í Sandgerði þurfti að leggja bát-
unum við legufæri úti á höfninni. Þá var verbúðaraðstaða á Horna-
firði betri.
Þegar farið var á veiuðir fyrir seinna stríð var allur afli bátanna salt-
aður. Hver útgerð hafði auk sjómannanna landmenn á sínum
snærum, sem sáu um að beita og verka aflann. Eftir því sem vertíð-
arbátarnir stækkuðu jókst það að Norðfjarðarbátarnir flyttu aflann
heim frá Hornafirði, en aðeins einu sinni man ég eftir að norðfirskur
útgerðarmaður flytti saltfisk heim frá Sandgerði. Það gerði Ölver
Guðmundsson útgerðarmaður Þráins á vertíðinni 1940. Leigði hann
vélskipið Dagnýju til að annast flutningana fyrir sig.
Þegar farið var að flytja afla bátanna út ferskan og ísaðan á stríðs-
árunum var landmönnum venjulega fækkað um einn og bætt við
einum sjómanni og voru þá fimm menn um borð í bátunum.
Nú var venjulega farið til vertíðar í upphafi árs, en hvernig var
útgerð háttað frá Norðfirði að vertíð lokinni hjá þeim bátum sem
þorskveiðar stunduðu?
Þegar farið var til Hornafjarðar á vertíð var venjulega farið um
mánaðamót febrúar-mars. Eftir að bátar stækkuðu var þó stundum
farið fyrr, eða um miðjan febrúar. Hornafjarðarvertíð stóð venjulega
fram í miðjan apríl, en þó var það nokkuð misjafnt. Að lokinni vertíð
var haldið heim til þess að taka á móti hinu svokallaða vorhlaupi en
svo nefndist fiskigangan þegar hún kom að sunnan og gekk norður
með Austurlandi. Oftast hófust veiðarnar úr vorhlaupinu um mán-
aðamótin apríl-maí, en það fór þó dálítið eftir ríkjandi veðráttu
hvernig vorhlaupið nýttist. Misjafnt var hversu djúpt fiskurinn gekk
með landinu og ef suðvestan átt var ríkjandi nýttust vorhlaupin verr
en þegar hann lá í norðaustan og austan átt. Vorhlaupið var afar
mikilvægur kjarni útgerðartímabils Norðfjarðarbáta, en þá fékkst stór
og góður fiskur. Yfirleitt varaði vorhlaupið í hálfan mánuð til þrjár
vikur."
Óskar Sigfinnsson skipstjóri
Sjómannadagsbl. Nesk. 1981