Ægir - 01.11.1989, Qupperneq 21

11/89
ÆGIR
581
að þeir væru einnig talsvert fyrir
ofan meðallag ef ekki sterkir
árgangar. Með þessar niðurstöður
að leiðarljósi var gerð spá um það
hvernig þróun þorskstofnsins yrði
á næstu árum. Þar kom fram að
hann myndi vaxa ört á tímabilinu
frá 1987 fram yfir 1990. í samræmi
við það var spáð ört vaxandi afla
sem yrði fljótlega á borð við það
sem var á 7. áratugnum þegar afl-
inn var í námunda við eina milljón
tonna á ári.
Víkjum nú að loðnustofninum á
þessum slóðum. Loðnuveiðar til
bræðslu í stórum stíl hófust um líkt
leyti og hér við land eða á síðari
hluta 7. áratugarins um það leyti
sem síldarstofninn var að hrynja.
Mestur varð loðnuaflinn í Barents-
hafi tæplega 3 milljónir tonna árið
1977. A tímabilinu frá 1978-1984
var loðnuaflinn ein og hálf milljón
tonn til 2.3 milljónir tonna á ári.
Engin loðnuveiði hefur verið í Bar-
entshafi síðan 1987 enda var
stofninn þá gersamlega hruninn.
Aðalfæða þorsksins í Barentshafi
hefur löngum verið smásíld og
loðna. Síldin hvarf eins og allir
vita fyrir 20 árum, hrun loðnu-
stofnsins fyrir 3-4 árum bætti gráu
ofan á svart. Þá virðast göngur
allir árgangar sem komu eftir 1983
árganginum lélegir. Heildarstofn-
i'nn, þ.e. 3ja ára þorskur og eldri,
var 1.4 milljónir tonna 1986 og er
nú kominn niður fyrir 600 þúsund
tonn. Líkur eru taldar á því að
hrygningarstofninn sé kominn
niður fyrir 150 þúsund tonn og að
hann sé nú minni en nokkru sinni
fyrr. Hér hafa því veður skipast í
lofti. í stað ört vaxandi stofns og
afla er nú gert ráð fyrir minnkandi
stofni og ört minnkandi afla. Nán-
ast sömu sögu gæti ég endurtekið
hér um ýsustofninn í Barentshafi
en það skal látið ógert að sinni.
Niðurstaðan er sú að mikil
ofveiði á uppsjávarfiskunum,
loðnu og síld, svo og ef til vill frið-
un selastofna, hafi valdið því að
vistkerfi Barentshafsins raskaðist
með þeim skelfilegu afleiðingum
sem hér hefur verið lýst.
6. mynd. Vsa í Norðursjó. Heildarstofn (heil u'na) og hrygn-
ingarstofn (punktalína) í þús. tonna.
vöðusels hafa aukist mjög á þessu
hafsvæði hin síðari ár. Þessi
atburðarás hefur valdið því að
vistkerfið í Barentshafi raskaðist. í
Ijós kom að þorskurinn, þótt alæta
sé, náði ekki að bæta sér upp
þann fæðuskort sem myndaðist
þegar loðnustofninn hrundi. Enda
þótt þorskurinn þoli hungur ótrú-
lega vel og geti verið án fæðu jafn-
vel mánuðum saman er mjög lík-
legt að margur þyrsklingurinn hafi
drepist úr hungri og þeir góðu
árgangar sem búist hafði verið við
að bættust í stofninn einmitt um
þetta leyti hafi þess vegna ekki
skilað sér. Þá er getum einnig að
því leitt að mun meira hafi verið
fleygt fyrir borð af smáþorski en
áður vegna þess hve mjög dró úr
vaxtarhraða þorsksins eftir að
loðnustofninn hrundi.
Eftir því sem best er vitað eru