Ægir - 01.11.1989, Blaðsíða 22

582
ÆGIR
11/89
Þorskstofnarnir viö
Austurströnd Kanada
Þegar fiskveiðilögsagan var
færð út í 200 mílur árið 1977 við
austurströnd Kanada má segja að
heimamenn hafi tekið við öllum
sínum fiskstofnum í sárum. Er-
lendar þjóðir höfðu stundað
gengdarlausa ofveiði á þessum
miðum hálfan annan áratug áður
en fiskveiðilögsagan var færð út.
Kanadísk stjórnvöld gerðu sér
grein fyrir því að hér var mikið í
húfi og mótuðu ákveðna fiskveiði-
stefnu sem miðaðist við það að
fiskstofnarnir skyldu nýttir við
svokallaða kjörsókn. Þetta þýðir
það að aflinn er um eða innan við
20% af stofnstærð, tekinn á sem
hagkvæmastan hátt. Árið 1970 var
þorskaflinn við austurströnd Kan-
ada 1 milljón tonn, þar af veiddu
Kanadamenn um 250 þúsund.
Vegna gengdarlausrar ofveiði á
næstu árum þar á eftir minnkaði
aflinn jafnt og þétt og var kominn
niður fyrir 400 þúsund tonn þegar
fiskveiðilögsagan var færð út. í
langtímaspá Kanadamanna var
gert ráð fyrir því að heildarþorsk-
aflinn ykist jafnt og þétt og yrði
kominn í milljón tonn um eða
uppúr 1990. Þrátt fyrir góðan
7. mynd. Barentshafsþorskur, afli í þús. tonna.
nánast aldrei og stundum munar
þar allt að 200 þúsund tonnum. Á
síðastliðnum 10 árum hefur aflinn
verið á bilinu frá 230-260 þúsund
tonn. Eins og áður sagði var
stunduð mikil ofveiði á þessum
stofni fram til 1977 og lýsti þetta
sér í því að fiskveiðidánarstuðl-
ar urðu mjög háir (11. mynd)
og náðu raunar hámarki árið
1976. Við útfærsluna lækkuðu
fiskveiðidánarstuðlar snögglega
en í Ijós hefur komið að þeir hafa
þó haldist langt umfram svokall-
aða kjörsókn og oftast verið
a.m.k. tvisvar sinnum hærri en
þeir fiskveiðidánarstuðlar sem
svara til kjörsóknar. Árið 1961 var
þessi þorskstofn um tvær og hálf
milljón tonn ef talinn er 3ja ára
fiskur og eldri (10. mynd). Stofn-
inum hrakaði ört á 7. áratugnum
og árið 1976 er hann aðeins
fimmtungur þess sem hann var
1961 eða um 450 þúsund tonn.
lína) og hrygningarstofn (punktalína) í þús. tonna.
ásetning og heildstæða stefnu-
mótun í fiskveiðistjórn hefur þetta
því miður ekki tekist eins og kunn-
ugt er.
Við Kanada eru einir 7 þorsk-
stofnar og yrði of langt mál að fara
út í ástand þeirra allra en sem
dæmi hef ég kosið að athuga hér
þróun og ástand Norðurstofnsins
svokallaða eða Nýfundnalands-
Labradorsstofnsins öðru nafni.
Þetta er stofn sem að ýmsu leyti
líkist okkar þorskstofni og hefur
verið álíka gjöfull og íslenski
þorskstofninn (mynd). Á tímabil-
inu frá 1958—1968 jókst aflinn úr
350 þúsund tonnum í um 800
þúsund tonn (9. mynd). Eftir það
hrapar aflinn niður fyrir 200 þús-
und tonn árið 1977 þegar Kanada-
menn tóku við stjórn fiskveiða á
þessum stofni. Það er einnig eftir-
tektarvert að tillögur um leyfilegan
hámarksafla voru það háar á tíma-
bilinu 1972—1977 að aflinn náðist