Ægir - 01.03.1993, Blaðsíða 13

Pétur Bjarnason
Veiðar og vinnsla
hörpudisks og rækju
í nóvember 1991 hélt Félag
rækju- og hörpudiskframleiðenda
r‘íðstefnu á Akureyri um málefni
§reinarinnar og síðan sérstakan fund
um alvarlega rekstrarstöðu hennar. í
%ktun sem var samþykkt á fundin-
uni var lýst miklum áhyggjum af
astandinu og því spáð að ef ekki
n*ðist samstaða unt að bæta rekstrar-
•lyröi greinarinnar mundu mörg
t>jaldþrot innan hennar blasa við. Slík
Próun yrði bæði þjóðfélaginu í heild
°§ flestum öðrum til skaða. Ekki
'arð vart við mikil viðbrögð við þess-
nrn yarnaðarorðum, en þó var víst að
estum sem til þekkja var ljóst að
|raðan var mjög alvarleg. Samkomu-
aö tókst í Verðlagsráði í upphafi árs
^ um nokkra verðlækkun hráefn-
s °g haft hefur verið á orði að minna
a 1 verið um yfirborganir á hráefni
Cn a^Ur- Verð fyrir afurðir á mörkuð-
Uni hækkaði nokkuð frá mars fram í
,U 1 °8 rækjuveiði var góð enda kvót-
/'n runtur. Allt þetta olli því að
Standið í greininni skánaði og
juiramleiðendur töldu sig geta
0r 1 ftam á við með nokkurri bjart-
synj tt . ;
• mrærmgar á gjaldeyrismarkaði
. ,lr ,ok ársins voru hins vegar
j íu’ðnaði afar óhagstæðar. Sérstak-
, Va olli 10 til 12% lækkun sterl-
i k'sPundsins í september í kjölfar
v;ðS að kært var að miða gengi þess
yaldmiðil Evrópubandalagsins
og veik staða pundsins fyrir og eftir
þann tíma miklu tjóni og má segja að
sú þróun hafi svipt grundvelli undan
arðbærri rækjuvinnslu. Gengislækk-
un íslensku krónunnar í nóvember
náði hvergi nærri að vinna upp það
tap sem gengisfelling pundsins olli og
því var árið 1992 rækjuiðnaði í heild-
ina erfitt þótt nokkur bati hafi orðið
frá árinu áður.
Það var orðið ljóst undir lok árs-
ins 1991 að blikur voru á lofti um
verð og markaði fyrir hörpudisk. Far-
ið var að bera á sölutregðu í Frakk-
landi sem hefur verið okkar besti
markaður fyrir hörpudiskafurðir
undanfarin ár og óttast var að verð
myndi lækka. Þessi ótti reyndist því
rniður á rökum reistur. Verð lækkaði
er leið á árið og sölutregðu gætti
áfram. Framleiðendur reyndu í meira
mæli en áður að selja afurðir sínar til
Ameríku en enn ríkir óvissa um
hvenær vænta megi bata. Arið 1992
var því framleiðendum hörpudisks
erfiðara en undanfarin ár og er
ástæða til þess að hafa áhyggjur af
þróuninni.
Rœkjuveiöar
Samkvæmt tölum Fiskifélags Is-
lands var rækjuaflinn árið 1992 sam-
tals 45.689 tonn (tölur fyrir desem-
ber eru bráðabirgðatölur). Þetta er
úrvsiuíSSí'j
aukning um 19,6% frá árinu 1991
þegar aflinn var 38.209 tonn sam-
kværnt sömu heimildum. Kvótaárið
september 1991 til ágúst 1992 var
Ieyft að veiða 41 þúsund tonn af
rækju og þar af 6.000 tonn af inn-
fjarðarrækju. Rækjustofnar við ísland
virðast vera í góðu jafnvægi og rækju-
veiðiheimildir fyrir yfirstandandi
kvótaár eru 47.200 tonn, þar af
7.200 tonn af innfjarðarrækju. Auk
þess afla sem fékkst af íslandsmiðum
voru rúmlega 3 þúsund tonn af iðn-
aðarrækju keypt til landsins.
Vinnsla og verömœti
rœkjuafuröa
Á árinu 1992 voru flutt út
22.891,3 tonn af rækjuafurðum fyrir
7.678,6 milljónir króna. Þetta skipt-
ist þannig að útflutningur skelflettrar
rækju var 12.742,3 tonn að verðmæti
5.245,9 milljónir króna. Það er
aukning í verðmætum um 19,5% frá
árinu áður og 16,7% í magni. Alls
voru flutt út 6.416 tonn af rækju í
skel að verðmæti 1.847,3 milljónir
króna. Það er 9,4% aukning í magni
en 1,1% minnkun í verðmæti. Auk
þessa voru flutt út 3.663 tonn af nið-
ursoðnum rækjum að verðmæti
583,2 milljónir króna og 70 tonn af
rækjumjöli að verðmæti 2,2 milljónir
króna. I heildina jókst verðmæti
3. TBL. 1993 ÆGIR 1 15