Tímarit lögfræðinga - 01.04.1953, Síða 54

116
Tímarit lögfræSinga.
ekki gæta. Iðulega hafa verið að koma fyrir hæstarétt mál,
þar sem dómarar hafa orðið fyrir vítum vegna vangæzlu
sinnar á fyrirmælum þessum. Og skal hér nefna dæmi.
Hrd. XX. 3: Þar segir, að meðferð málsins í héraði hafi
verið mjög andstæð lögum nr. 85/1936. Og eru þessar á-
virðingar dómara taldar:
a. Hann hafi ekki leiðbeint fyrirsvarsmanni annars að-
ilja né hinum aðiljanum, sem báðir séu ólögfróðir.
b. Hann hafi ekki krafizt greinargerðar af hendi varnar-
aðilja í héraði.
c. Hann hafi ekki kveðið á um munnlegan eða skriflegan
málflutning.
d. Hann hafi ekki látið flytja málið svo sem ákveðið er
í 110. eða 111. gr. laganna.
Víta verði héraðsdómara harðlega fyrir galla þessa, en
ekki þyki þó alveg næg ástæða til þess að ómerkja úrskurð
— málið var fógetamál — og málsmeðferð, enda hafi málið
verið nægilega skýrt fyrir hæstarétti.
Hrd. XXIII. 45: Dómari víttur fyrir skort á leiðbein-
ingum til handa ólögfróðum fyrirsvarsmanni aðilja um
kröfugerð.
Hrd. XXIII. 64: Dómari víttur fyrir það
a. að hann hafði ekki leiðbeint ólögfróðum aðiljum um
kröfugerð, og
b. að liann hefði veitt móttöku fleiri sóknar- og varnar-
skjölum úr hendi aðilja en heimilt er „samkvæmt 109. og
110. gr. laga nr. 85/1936.“
Loks skal athygli vakin á því, að stórvægileg vangæzla
á þeim fyrirmælum laga 1936, sem gerð hafa verið að um-
talsefni hér, geta varðað og hafa eigi svo sjaldan verið
iátin varða ómerking dóms og málsmeðferðar. Slíkt veldur
auðvitað miklum drætti á máli og aðiljum kostnaðarauka.
Og ekki er heldur fyrir það girt, að dómara verði mælt
ábyrgð á hendur fyrir slíka vangæzlu, ef hún þykir stór-
felld eða endurtekin.
Dómurum er því mjög áríðandi að gæta þessara ákvæða.
Auk þess er það leiðinlegt að sjá dómara, sem annars eru