Tímarit lögfræðinga - 01.04.1953, Blaðsíða 52

114
Tlmarit lögfrœðinga.
Framkvæmd laga nr. 85 1936 um með-
ferð einkamála í héraði.
Framkvæmd laga nr. 85/1936 hefur að sumu leyti orðið
með nokkrum erfiðleikum. Fyrstu árin eftir gildistöku lag-
anna mátti það jafnvel teljast undantekning, ef héraðs-
dómarar og málflutningsmenn færu að öllu leyti eftir þeim.
In gamla tilhögun sýnist hafa verið þeim svo inngróin, ef
ekki hjartfólgin, að þeir áttu mjög bágt með að fella sig við
eða tileinka sér fyrirmæli inna nýju laga. Skriflegur mál-
flutningur, þar sem málflytjendur fengu frest á frest ofan
til þess að karpa um staðreyndir og málsástæður, var aðal-
einkenni innar gömlu málsmeðferðar. Dómari kynnti sér
lítt málavöxtu eða málflutning fyrr en mál hafði verið
tekið til dóms. Þá varð dómari að lesa öll in mörgu sóknar-
og varnarskjöl, enda þótt reynslan væri sú, að ekkert væri
nýtt í öllum þeim skjölum, nema fyrstu tveimur sóknar og
varnarskjölunum. Þótt svo væri, þá varð það ekki með
öllu víst, nema eitthvað væri, sem máli skipti, í síðari mál-
flutningsskjölum, og þess vegna hlaut dómari að lesa þau
öll. Dómari hafði venjulega nauðalítil áhrif á gang máls-
ins, meðan málflutningur stóð.
Á þessu varð mikil breyting með ákvæðum inna nýju
laga. Breytingar þær, sem hér skipta einkum máli, voru
aðallega þessar, í stuttu máli sagt:
1. Þegar er mál hefur verið þingfest ber sækjanda að
leggja fram þau skjöl, er mál hans varða og hann byggir
kröfur sínar á. Þetta gildir auðvitað með þeim fyrirvara,
að sækjandi hafi þá aflað þeirra skjala, því að almennt má
hann leggja þau síðar fram, ef ekki verður vanrækslu hans
um kennt eða samþykki verjanda er til þess. Einnig ber
sækjanda að leggja fram greinargerð um málsatvik og
kröfur sínar. Venjulega eru þær kröfur greindar nægi-
lega í stefnu. Ef verjandi sækir dóm óstefndur, þá er full-
komin kröfugerð nauðsynleg í greinargerð sækjanda. Verj-