Tímarit lögfræðinga - 01.04.1953, Side 27

Okur ocj skyld bvot.
89
ekki þótt ástæða til þess að láta ákvæðið ná til lausafjár-
tryggðra skulda, þótt handveð sé, enda skiptir lausa-
fjáreign enn sem fyrr miklu minna máli um lánstraust
manna en fasteignir. Þetta gildir þó ekki um nokkrar
tegundir lausafjár, sem sérstaklega eru taldar veðhæfar
og notaðar eru í viðskiptalífinu allmjög til veðtryggingar.
Tekur þetta til skuldabréfa ríkis og annarra opinberra
stofnana og jafnvel til fasteignarveðskuldabréfa einstakra
manna, sem iðulega eru sett að handveði til tryggingar
skuldum. Ef til vill má svipað segja um bifreiðar, sem nú
orðið fela í sér allmikil verðmæti. En með þessi verðmæti
er þó farið almennt sem lausafé, og kemur því ekki til
álita, að lög nr. 23/1901 taki til þeirra, þó að fleiri en
einn veðréttur hvíli á þeim. öðru máli gegnir um skip,
sbr. 5. gr. laga nr. 56/1914, og loftför, lög nr. 49/1947.
Um stofnun og vernd eignarréttar og eignarhafta á þess-
um eignum skal, eins og áður getui’, fara eftir reglurn
um fasteignir að svo miklu leyti sem þeim verður við komið.
Skip og loftför eru skrásett og réttindi yfir þeim, eins
og þau væru fasteignir. Lög nr. 23/1901 varða tvímæla-
laust vernd fyrra veðhafa gagnvart síðara veðhafa, og
reglu laga 1901 sýnist fyllilega verða við komið um skip
og loftför.
Undantekning frá reglunni um vernd fyrra veðhafa
gagnvart síðara veðhafa gildir einungis, ef veittur er
gjaldfrestur á vöxtum. Veiting gjaldfrests fer auðvitað
eftir reglum um löggerninga og getur því bæði orðið
fyrir beint loforð eða atvik, sem skuldunautur má með
réttu meta sem loforð. Einhliða dráttur á innheimtu vaxta
verður ekki metinn á þann veg, enda getur lánardrottinn
þá hve nær sem er krafið vexti og gengið að veðinu. Enn-
fremur hefur veiting gjaldfrests því að eins þá verkun,
að vextir standi að baki síðara veðhafa, að hún verði eftir
gjalddaga vextanna. Gjaldfrestur veittur fyrir gjalddaga
á eftir orðum laganna ekki að hafa þessar verkanir. Þetta
tilvik er þá metið svo sem umlíðan á grciðslu innstæðu,
sem engu máli skiptir um lögskipti veðhafa.