Tímarit lögfræðinga - 01.04.1953, Blaðsíða 56

118
Tímarit lögfrceðinga.
virðist úrlausn Haagdómstólsins 1933 í máli Noregs og
Danmerkur ekki hafa veikt trú þeirra á rétti Islands. Til
rannsólmar og álitsgerðar um mál þetta var í nóvember
1948 skipuð þriggja manna nefnd lögfræðinga, þeir Gizur
Bergsteinsson hæstaréttardómari, Hans Andersen þjóð-
réttarfræðingur utanríkisráðuneytisins og Ólafur Jó-
hannesson prófessor. G. B. framkvæmdi aðalrannsóknina
og skráði álit um málið, sem samnefndarmenn hans athug-
uðu síðan og tjáðu sig samþykka niðurstöðum hans. Álitið
var í upphafi prentað og birt sem trúnaðarmál, en nú hef-
ur það verið opinbert gert, og blöð getið þess og birt ágrip
af niðurstöðum. Verður það því nú ekld talið trúnaðar-
brot, þótt minnzt sé á það í Tímariti lögfræðinga.
II.
Álitið er 165 bls. í átta blaða broti. Því er skipt í tvo
aðalkafla, réttarsögulegan og þjóðréttarlegan. I réttarsögu-
kaflanum er fyrst stutt yfirlit yfir stjórnarskipun inna
fornu germönsku þjóðflokka og stjórnarskipun ríkja á
Norðurlöndum og Vestureyjum, og síðan kemur örstutt
bráðabirgðayfirlit yfir stjórnarskipun Islands. Þá er til-
tölulega rækilegt yfirlit yfir landnám á Grænlandi og það,
sem vita má um þjóðfélagsskipun þar. Um stjórnarskipun
Islands er síðan alllangur kafli, um goðorð, alþingi, dóm-
störf þar, lögsögu, lagasetningu, leyfisveitingar og birting-
ar. Kemst G. B. - auðvitað - að þeirri niðurstöðu eftir rann-
sókn um hver einstök atriði, að Grænlendingar hafi engan
þátt tekið í störfum alþingis, og að íslenzkt stjórnvald hafi
yfir'höfuð ekki náð til Grænlands. Og er það sama niður-
staða sem hver maður hlýtur að komast að við hlutlæga og
fræðilega rannsókn heimildarritanna. Ilitt er alkunnugt,
að nokkru nánara samband var milli Islands og Grænlands
um nokkur atriði, eins og eðlilegt var, þar sem Grænland
var numið af íslenzkum mönnum og eingöngu frá Islandi,
og Grænlendingar hafa sjálfsagt sniðið þjóðfélagsskipun
sína eftir íslenzkri fyrirmynd, svo sem þeir töldu við geta
átt. Kemst G. B. auðvitað ekki hjá athugun á ýmsum skýr-