Tímarit lögfræðinga - 01.04.1953, Blaðsíða 21

Okur og sJcyld, brot.
83
B þá ekki heldur áskilja sér hærri vexti af þeirri skuld,
ef til kæmi, en 6%.
Það mundi ekki heldur skipta máli, þó að þriðji maður
setti fasteignarveð eða handveð til tryggingar skuld A
við B. B væri jafnt bundinn við vaxtatökuákvæði 2. gr.
og ef hann hefði sjálfur látið veðtrygginguna í té. Sjónar-
miðið er auðvitað það, að lánardrottinn fær áhættu sína
svo takmarkaða sem hún verður með þeirri veðtryggingu,
hver sem hana veitir. Samkvæmt 1. nr. 10/1928, 53. gr.,
og 1. nr. 31/1929, 65. gr., var bæði Landsbankanum og
Búnaðarbankanum leyft að áskilja sér hærri en 6% árs-
vexti af lánum tryggðum með fasteignaveði. Þetta ákvæði
sýnist ekki hafa tekið til handveðstryggra lána, og ekki
voru Útvegsbankanum. heldur veitt þessi hlunnindi, sbr.
9. gr. laga nr. 7/1930, né heldur sparisjóðum, sbr. 1. gr.
laga nr. 69/1941. Nú hafa með lögum nr. 75/1952 verið
sett ný ákvæði um þetta, þannig að ,,öðrum“ er heimilt
að áskilja sér hærri en 6% ársvexti af lánum tryggðum
með fasteignarveði eða handveði, ef Landsbankinn áskilur
sér hærri en 6%, þó ekki hærri en 7%. Landsbankanum
einum — og nú Framkvæmdabankanum samkvæmt 22.
gr. laga nr. 17/1953 — eru engin mörk sett um vaxta-
hæð, þótt lán sé svo tryggt sem sagt var. Heimild þessi
til 7% vaxtatöku nær til allra lánveitenda. Miða skal við
vexti Landsbankans á þeim tíma, sem lán er veitt. Breyt-
ingar á vöxtum hjá Landsbankanum til lækkunar (frá
7%—6%), meðan lán stendur, munu eiga að koma skuldu-
naut til hags. Iiann virðist ekki verða krafinn um hærri
vexti á gjalddaga þeirra en Landsbankinn tekur þá af
sams konar lánum.
b. Samkvæmt 3. gr. okurlaganna má taka allt að 8%
p. a. af lánum, sem ekki eru tryggð með fasteignarveði
eða handveði samkvæmt framanskráðu. Ákvæðið um há-
mark vaxtatöku af skuldum, sem ekki eru tryggðar með
fasteignarveði, er nýmæli, eins og sjá má af yfirliti því,
sem greinir í B. 8 af hundraði má nú taka af skuldum,
sem tryggðar eru með sjálfsvörzluveði í iausafé og af öll-