Tímarit lögfræðinga - 01.01.1963, Blaðsíða 12

aftur til Höskulds, sem stofnaði borgina Kiev, eða til
Roger greifa í Sikiley. En þessi var mismunurinn: Land-
nemarnir í Nýja íslandi slitu ekki upp allar rætur. Fyrst
var enskan kennd, en síðar var íslenzku bætt við, og
mun það hafa verið upphaf íslenzkunáms í Vesturheimi.
Nú hef ég reynt að sýna, live glöggt allt á Nýja-ís-
landi bar merki þess að þar hafði verið gróðursett ís-
lenzkt tré með öllum rótum, og að það liafi borið ávexti.
En víðar er hægt að fara og benda á að alls staðar, þar
sem íslenzk tré voru gróðursett, fylgdu þeim rætur og
nærandi móðurmold. Þess vegna er hægt að henda á
dæmi, sem sýna, að frá sjónarmiði landnámsins i heild
sinni skoðað, koma í Ijós hinar íslenzku erfðir. Hér
skal benda á tvennt.
íslenzkir sjálfboðaliðar í fyrri heimsstyrjöldinni.
Ivanada-þjóðin gekk í fyrri heimsstyrjöldina með banda-
lagsþjóðunum undir eins, og voru Kanada-borgarar hein-
linis eða óheinlínis hvattir til að hjóða sig fram. Aðal-
áherzlan var lögð á það, að nú væri barizt til að verja
lýðræðið, „to rnake the world safe for democracy“. Það
að hjarga lýðræðinu og vernda einstaklings-eðlið, sem
alltaf helzt í hendur, snart hjartarætur allra Islendinga,
og sú hugsjón flaug sem eldur i sinu á meðal þeirra.
Allir leiðandi íslendingar mæltu með þvi, blöðin, lcirkj-
urnar og þau félög, er þá voru til. Þetta reyndist ekki
árangurslaust. Ef við fólksfjölda er miðað, voru islenzkir
sjálfhoðaliðar miklu fleiri að tiltölu, en frá nokkrum
öðrum útlendum þjóðarbrotum, og þar við má hæta
Frökkum. Þeir voru tiltölulega eins margir og sjálfboða-
liðar af hrezkum ættum. Þetta vakti eftirtekt um allt
land, þegar skýrslurnar um sjálfboðaliða komu út. Hér
má láta hugann hverfa til haka, til Iviev, sem Höskuld-
10
Tímarit lögfræðinga