Tímarit lögfræðinga - 01.01.1963, Page 21

áour er sagl, og virðast þau vera i samræmi við þá grund-
vallarreglu, sem að framan getur, sbr. t. d. reglug. 8/
1959, 42. gr., reglug. 161/1959, 37. gr., reglug. 75/1959,
29. gr., reglug. 72/1961, 57. gr., reglug. 233/1961, 54. gr.
í flestum hafnarreglugerðum er auk þess heimilaður
haldsréttur i skipum og hátum til tryggingar skipagjöld-
um.1) Er e.t.v. liæpið, að regla þess efnis yrði byggð á
eðli máls, og er þvi spurning, hvort þau ákvæði stand-
ast, þar eð lagaheimildin til þeirra er ekki skýr. Úr því
sýnist ekki hafa verið skorið af dómstólum, enda eru
gjöld þessi yfirleitt einnig try'ggð með lögveðsrétti i skipi
eða hát. Annars fer auðvitað eftir settu lagaákvæði, ef
fyrir hendi er, um lialdsréttinn, hvort sem það er i sam-
ræmi við þá meginreglu, sem hér hefur verið orðuð eða
ekki. Að sjálfsögðu er hér undirskilið, að ekki sé á ann-
an veg um samið á milli aðila, þ.e.a.s. að viðgerðarmað-
ur, flutningsmaður, hafnarsjóður o. s. frv. hafi ekki
beint eða óheint afsalað sér haldsrétti.2)
í þessu tilfelli er þess í fyrsta lagi krafizt, að halds-
réttarhafi hafi hlutinn i sinni vörzlu, og að sú varzla
hyggist á samkomulagi hans og eiganda, eða réttara
sagt, að til.hennar sé stofnað samkvæmt heiðni lilutar-
eiganda. Það er hér ennfremur skilyrði, að vörzlumaður
hafi samkvæmt tilmælum eiganda, beinum eða óbein-
um, átt að annast um hlutinn með einhverum hætti, gera
við liann, flytja hann, geyma hann o. s. frv.3). Byggist
1) Sbr. t. d. reglug. 8/1959, 41. gr., reglug. 75/1959, 28. gr.,
reglug. 161/1959, 36. gr„ reglug, 72/1961, 56. gr„ reglug. 232/
1961, 71. gr„ og reglug. 233/1961, 53. gr.
2) Stundum er og hreinn lögveðsréttur heimilaður í þessum
tilvikum, svo sem í 244. gr„ 4. tölul., sbr. 162. gr. sigll. nr. 56/
1914, sbr. Þórður Eyjólfsson, Um lögveð, bls. 18, sbr. nú 225.
gr„ 3. tölul. sbr. 97. gr. núg. sigll. nr. 66/1963. Sjá og framan-
greindar hafnarreglugerðir.
3) Sbr. hér til athugunar Hrd. II, bls. 952 og VII, bls. 6.
Lyrd. III, bls. 194 gengur hér lengra að því leyti til, að þar var
haldsrétti játað til tryggingar uppskipunargjaldi, enda þótt beiðni
Tímarit lögfræðinga
19